AKP ile MHP’nin 21 maddelik ortak Anayasa teklifi Anayasa Komisyonu’nda görüşme takvimini beklerken tartışmalar alevlenerek sürüyor. MHP’nin müzakereleri yürüten ismi Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Parsak, ‘ölene kadar cumhurbaşkanı’ olarak yapılan yorumların doğru olmadığını söyledi. Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Parsak, üçüncü dönem cumhurbaşkanlığı konusunda, “TBMM tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi durumunda bir üçüncü döneme cumhurbaşkanını aday olarak müracaat edebilmesine teminen oraya getirilmiş bir düzenleme” dedi.
Parsak yeni düzenlemede Cumhurbaşkanı adaylığında aranan ‘yüksek öğrenim’ şartıyla ilgili “Mevcut anayasada hüküm neyse birebir aynı. Yani cumhurbaşkanını seçilebilmesi için gereken mevcut anayasada birebir aynı. Spekülasyon yapılıyor” dedi.
“TBMM ve Cumhurbaşkanı karşılıklı fesh ediyor”
Parsak’ın değerlendirmeleri şöyle:
Anayasamızın mevcut halinde 116. Maddesinde Cumhurbaşkanının parlamentoyu fesh yetkisi zaten var. Nitekim 7 Hazirandan sonra hükümet kurulamayınca cumhurbaşkanı o yetkisi kullanarak seçimlerini yenilenmesini sağladı. Ama buna karşılık mevcut Anayasa hiçbir şekilde TBMM’nin fesh etme gibi bir yetkisi yok. Bu yeni düzenleme ile cumhurbaşkanına da TBMM’ye seçimleri yenilenme yetkisi verildi.
Önemli bir fark olarak cumhurbaşkanı eğer TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar verirse, aynı şekilde kendi seçimlerini de yenilemiş oluyor. TBMM’de bununla paralel olarak Cumhurbaşkanını görevine son verip seçimlerini yenilemek isterse aynı şekilde kendi seçimlerini de yenilemiş oluyor. Burada giyotin denmesinin nedeni o.
Cumhurbaşkanı parlamentoyu fesh ediyor ama kendisi göreve devam ediyor gibi bir durum yok. Bu iki kuvvetten hangisi olursa olsun diğerini görevine son verip seçimlerini yenilenmesi karar verdiğinde aynı zamanda da kendi seçimlerini yenilenmesine de karar veriyor. Oysa yeni mevcut anayasada bu yetki sadece sınırlı yetki de olsa cumhurbaşkanına tanınıyordu.
Bu iki kuvvet arasında bir kriz doğarsa şayet bunu çözmek için getirilmiş bir düzenleme. Karşı kuvvetin görevine son veren bu kuvvet aynı zamanda kendini görevine de son vermiş oluyor.
OHAL KHK’ları 30 gün içinde Meclis’te görüşülmezse
Biz CHP’nin kabul ettiremediği bir maddeyi de burada kabul ettirdik. OHAL KHK’ların 30 gün içirde TBMM’ye kabul edilmemesi halinde kendiliğinden yürürlükten kaldırılacağına ilişkin CHP orijinal önerisini AKP o dönem kabul ettirememişti. Ama bugün CHP’nin kendi masada olmasa da teklif doğru bir teklif düşüncesiyle bunun olması gerektiğini düşüncesiyle kabul ettirdik. Anayasa’nın 119. Maddesinin son fıkrası çerçevesinde OHAL kararnamesi bir ay içinde hem Meclis’e sunulup hem de kabul edilmezse artık kendiliğinden yürürlükten kalkacak.
Normalde her 4 kişiden birini oyunu almış CHP’nin bu çalışmalar kapsamında bu teklif ortaya çıktıktan sonra bir şeyler söylemek yerine bu teklif olgunlaşırken tıpkı bizim yaptığımız gibi masada bulunup burada yanlış yapılıyor bizim önerimiz böyle yapalım deseydi, bu denilmedi. Teklif ortaya çıktıktan sonra sözcüleri çıkıp bu konuda bu yanlıştır diyorlar halbuki siyasi sorumluluk böyle değil de masada olup sizin programınız doğrultusunda ikna ederek karşı tarafa kabul ettirmeyi gerektiriyor.
Seçimlerin TBMM tarafından yenilenmesi halinde
En fazla üç dönem öyle ölene kadar diye bir durum yok. Diyelim ki bu anayasa referandumdan geçti, yürürlüğe girdi cumhurbaşkanlığı ile Meclis seçimleri birlikte yapıldı bir sene sonra TBMM seçimlerin yenilenmesi karar aldı. Sonra yeniden seçim yapıldı sonra bir ye de 2 sene sonra yeniden seçimlerin yenilenmesi kararı verildi. Böylelikle bir siyasi aktörün bir ya da 3 yılda yeniden aday olamayacağı için sonlandırılabilmesi ihtimaline binaen üçüncü döneminde cumhurbaşkanı tarafından değil de TBMM tarafından seçimlerini yenilenmesine karar vermesi durumunda bir üçüncü döneme cumhurbaşkanını aday olarak müracaat edebilmesine teminen oraya getirilmiş bir düzenleme. Ölene kadar Cumnurbaşkanı seçilmesi değil.