TAPDK geçen ay Burgaz
Rakı'nın alkollü içki satış ve dağıtım belgesini iptal etti. Rekabet
Kurulu onay verirse Mey İçki lisansız da olsa şirketi alacak.
Rakiplerinin gönlü 'normalleşme' adına onaydan yana.
Alkollü içecekler sektöründe
Rekabet Kurulu'nun Burgaz Rakı ile ilgili kararı beklenirken, Tütün ve
Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu (TAPDK), geçen ay ilginç bir karara
imza atarak Burgaz'ın alkollü içki satış ve dağıtım belgesini iptal
etti.
Ağustos 2009'da yapılan ihalede Mey
İçki, Burgaz Rakı için 62.5 milyon TL teklif vermişti. Sektörde pazar
payı bakımından lider olan Mey'in Burgaz'ı alıp alamayacağı Rekabet
Kurulu sonrasında netleşecek. Rekabet Kurulu'nun yılbaşına kadar
kararını açıklaması bekleniyor. Rekabet Kurulu'nun kararı beklenirken,
TAPDK internet sitesinde yayınlanan bilgilere göre Tütün ve Alkol
Piyasası Düzenleme Kurumu'nun 02.10.2009 tarihli Kurul kararı ile
"Lüleburgaz'da bulunan Burgaz Alkollü İçkiler Sanayi ve Ticaret AŞ,
Burgaz Pazarlama ve Ticaret Limited Şirketi ve Lüleburgaz ve Edirne de
bulunan Trakya Pazarlama ve Dağıtım Limited Şirketlerinin "alkollü içki
satış ve dağıtım belgesi" iptal edildi. Kurul kararının Burgaz AŞ ve
Trakya AŞ'ye yaklaşık 20 gün önce gönderildiği öğrenildi.
Mey geri adım atmayı düşünmüyor
Böylece Burgaz Rakı'nın lisansı
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) kontrolünde ve satış
sürecindeyken iptal edilmiş oldu. Bilindiği gibi TMSF, Burgaz Rakı
ihalesini 5 Ağustos 2009 tarihinde yaptı. Mey İçki'nin Burgaz için
verdiği teklif 62.5 milyon TL. Ancak bu hesabın içinde Burgaz Rakı'nın
lisansız bir şirket olma ihtimali yoktu. TAPDK'nın geçen ay aldığı
iptal kararı ortaya ilginç bir tablo çıkardı. Mey İçki şu anda TMSF'den
lisansız bir şirketi almak için teklif vermiş oldu.
Lisansının iptal edilmesine rağmen
Mey'in Burgaz'ı almaktan vazgeçmesi beklenmiyor. Daha önceki
açıklamalarda Mey'in Burgaz'a teklif vermesinin en büyük nedeni "haksız
rekabetin ortadan kaldırılması" olarak açıklanmıştı. Bu nedenle Mey'in
sektörün büyüğü olarak Burgaz'ı alma ve sektörün disipline etme
misyonundan vazgeçmesi beklenmiyor.
Burgaz Alkollü İçkiler Sanayi ve
Ticaret AŞ ve Trakya Pazarlama ve Dağıtım Ltd. şirketleri adına yetki
belgesi Şirketlerin Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Genel Müdürü
olan Hüseyin Gerçek adına alınmıştı. Burgaz Pazarlama ve Dağıtım
Limited Şirketi'nin ise alkollü içki dağıtım yetki belgesi şirket Genel
Müdürü ve Burgaz Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Katnaş adına kayıtlıydı.
Geçen aylarda Edirne, Lüleburgaz, İstanbul ve Manisa'da bulunan Burgaz
ve Trakya AŞ'ye ait çeşitli depolarda yapılan baskınlar sonucu 1
milyondan fazla şişe 70 cl. Burgaz rakı, Burgaz Yaş üzüm ve 100 cl
İstanblue votka markalı ürünlere 20 cl. bandrol yapıştırıldığı ve bu
şekilde piyasaya sürülmek üzere olduğu tespit edilmişti. Şirket
yöneticileri aleyhine de ceza davaları açılmıştı.
Burgaz AŞ ve Trakya Pazarlama AŞ
Yönetim Kurulu üyeleri olan Sinan Katnaş ve Hüseyin Gerçek hakkında
halen Lüleburgaz 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 2009/356 Esas, Kadıköy
Asliye Ceza Mahkemesinin 2009/823 Esas ve Eyüp Asliye Ceza Mahkemesinin
2009/1065 ve Kocaeli 6. Asliye Ceza Mahkemesinin 2009/542 Esas sayılı
dosyalarından açılan ceza davaları devam etmekte olup, Sanıklar
hakkında 4733 Sayılı yasa ve bandrol tebliğlerine aykırılık nedeniyle 3
yıla kadar hapis cezası talep ediliyorRakiplerin gönlü satıştan yana
Rekabet Kurulu'nun kararı merakla
beklenirken sektörün hemen hemen tüm oyuncularının Burgaz Rakı'nın
Mey'e satışına sıcak baktığı öğrenildi. Sektörün en büyük oyuncusu olan
Mey'in pazar payını daha da artırması ihtimaline karşın rakiplerinin bu
görüşte olmasının en büyük sebebi ise "normalleşme." Burgaz'ın baskın
ve mahkeme kararları ile de ispat edilen bazı usulsüzlüklerle sektörde
haksız rekabet yaptığını öne süren rakipleri, "Şu anda ortada olan tek
talip Mey. Eğer satış olmaz da Burgaz ortada kalırsa sektördeki
sıkıntılar devam edecek. Burgaz'ın şartlı ya da şartsız satışına onay
verilirse bu durumda usulsüzlükler ortadan kalkar. Biz de eşit
şartlarda rekabet edebiliriz. Eğer rekabet eşit koşullarda yaşanırsa
zaten Burgaz'ın bu pazar payını koruması mümkün değil" diye konuşuyor.
Lisans iptalleri bizi zor duruma sokar
TMSF Başkanı Ahmet Ertürk, dün
gerçekleştirilen finans zirvesinde lisans iptali ile ilgili Referans
gazetesine şu açıklamayı yaptı: "Evet böyle bir şey söz konusu. Henüz
bize tebliğ edilmedi ama bunun duyumunu aldık. TAPDK'nın böyle bir
kararı çıkmış. Bizde şu anda kamuya 'Bizim 80-90 milyon dolarlık bir
varlığımızı tehlikeye atmayın' diyoruz. Görüşmelerimizi sürdürüyoruz.
Eğer lisansı iptal edilirse biz de oldukça güç durumda kalırız tabii
ki. Sonuçta biz üretimi devam ettiriyoruz, kârlı bir şekilde
sürdürüyoruz şirketi."
Radikal fiyat hamlesinin ardından bandrolde usulsüzlük çıktı
Batık Sümerbank'ın sahibi Hayyam
Garipoğlu'na ait Burgaz Alkollü İçkiler Sanayi ve Ticaret AŞ; 2004
yılında Kırklareli'nin Lüleburgaz ilçesinde 40 milyon dolarlık
yatırımla kuruldu. Burgaz, Tekel'in alkollü içkiler bölümünün
özelleştirilmesinden sonra yeni oyuncuların girdiği ve 25'e yakın rakı
ve 5'in üzerinde votka çeşidinin bulunduğu pazarda, üzerlerindeki ağır
vergi yüküyle 22.5 TL'den başlayan 70cl'lik ürün fiyatlarını 19.90
TL'ye çekerek pazarını büyüttü.
Burgaz Rakı'nın bu "radikal" fiyat
hamlesi, rakipleri tarafından şüpheyle karşılandı. Bu fiyat
politikasıyla satışlarını artıran Burgaz'ın pazardaki büyümesi, bandrol
uygulamasının yürürlüğe girdiği 2007 yılından itibaren ivme kazandı.
Sektörün diğer oyuncuları, 70
cl'lik ürünlerin 19.90 TL'ye satılmasının mümkün olmadığını öne
sürdüler ve defalarca durumun incelenmesi için TAPDK ve Maliye
Bakanlığı'na başvurdu.
Burgaz'ın ülke çapında çeşitli
depolarında yapılan incelemelerde, çok sayıda 70 cl'lik şişenin
bandrolünün 20 cl'lik ürün gibi aktive edildiği ortaya çıktı. Bu
olayların ardından Kırklareli, Manisa, Muğla, Kocaeli ve Nevşehir
illerinde Cumhuriyet Savcıları, Burgaz AŞ aleyhine kamu davası açtı.
TAPDK da 4733 sayılı kuruluş
yasasının 8/8. maddesinin uygulanması, dolayısıyla Burgaz AŞ'nin
ürünleri için gerçek kişiler adına alınan üretim, satış, dağıtım veya
uygunluk belgelerini iptal etti. TAPDK'nın web sitesinde 27 Ekim 2009
tarihinden itibaren, Burgaz Rakı Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Katnaş
ile Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Trakya Pazarlama ve Dağıtım
Ltd. Şti. Müdürü Hüseyin Gerçek adına düzenlenen belgelerinin kurul
kararıyla iptal edildiği bilgisi yer aldı.
Garipoğlu sahte belgeyle ihalenin iptalini istedi
Önceki gün Milliyet gazetesinden
yer alan bir habere göre son günlerin önemli konuları arasında olan
"ıslak imzalı belge" tartışmasının bir benzeri de Sümerbank'ın eski
sahibi Hayyam Garipoğlu ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF)
arasında yaşanıyor. Haberde Garipoğlu'nun, Burgaz Rakı'nın ihalesinin
iptal edildiğine dair Fon Kurulu kararı bulunmasına rağmen, TMSF'nin
ihaleyi iptal etmediğini iddia ederek İdare Mahkemesi'ne başvurduğuna
dikkat çekildi.
İhalenin iptalini isteyen
Garipoğlu'nun iddiası hakkında müfettiş incelemesi yaptıran TMSF ise
belgenin sahte olduğunu belirledi. TMSF, Garipoğlu hakkında "resmi
evrakta sahtecilik" iddiasıyla suç duyurusunda bulundu.
Garipoğlu'nun resmi evrakta
sahtecilik iddiasıyla hâkim karşısına çıkmasına yol açan gelişmeler, 5
Ağustos 2009 günü gerçekleşen Burgaz Rakı'nın satış ihalesiyle başladı.
İhaleyi 62.5 milyon dolara Mey İçki kazandı. Satışın onaylanması için
TMSF Fon Kurulu 13 Ağustos'ta toplandı. Ancak Fon Kurulu'nda iptal ve
onay yönünde 3'e 3 oy çıktı ve karar alınamadı. Fon Kurulu 20 Ağustos
2009 günü bir kez daha toplandı. TMSF Fon Kurulu 29 Ağustos 2009 günü
Burgaz Rakı'nın Mey İçki'ye satışının onaylandığını açıkladı. Garipoğlu
ise Fon Kurulu'nun karar almadığı iddia edilen 13 Ağustos 2009 tarihli
toplantıda ihalenin iptali yönünde karar çıktığını öne sürerek ihalenin
iptalini talep etti. İddiasına dayanak olarak da TMSF İkinci Başkanı
Şakir Ercan Gül imzasını taşıyan bir belge gösterdi. Müfettişler
belgenin sahte olduğunu belirledi- Türkiye'de yılda 45 milyon litre rakı üretiliyor.
- Pazarın büyüklüğü yaklaşık 1,6 milyar TL civarında.
- Krizin rakı pazarını 2009'da yüzde 4 daraltması bekleniyor.
- 278 bin kişi doğrudan, 1.3 milyon kişi geçimini dolaylı olarak rakıdan kazanıyor.
- Alkollü içkilerin yüzde 75'i Ankara'nın batısında tüketiliyor.
- Kişi başı alkol tüketiminin en yüksek olduğu şehir İzmir.
- Toplam nüfusun yüzde 46'sı alkol kullanıyor.
- Pazarda dört oyuncu var. Mey, Burgaz, Efe ve Antalya Girişim Grubu.
|
PAZAR PAYLARI
(%)
|
|
|
Mey
|
63.7
|
|
Burgaz
|
25
|
|
Efe
|
5.1
|
|
Diğer
|
6,2 |