Ekonomi

Merkez Bankası'nda faiz kararı için kritik gün; bağımsızlık mı, baskı mı?

AKP Genel Başkan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, 'Askeri vesayet tamami, sıra Merkez Bankası'na geldi' sözleri tartışmaya yol açtı

24 Haziran 2014 10:27

Bugün merakla beklenen faiz kararını açıklayacak Merkez Bankası’yla ilgili hükümette uzun süredir iki cephe oluşmuş durumda. Hükümet cephesinde Başbakan Tayyip Erdoğan’ın "Faizler yüksek, sen dalga mı geçiyorsun" demesiyle başlayan, AKP Genel Başkan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un ‘Askeri vesayet tamam sıra Merkez Bankası’nda’ demesiyle alevlenen tartışmada Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de faizlerin 29 Ocak öncesine dönmesini istiyor. Merkez Bankası cephesinde ise Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Erdem Başçı üstüne basarak "bağımsızlık" vurgusu yapıyor.

Başbakan Erdoğan ve AKPGenel Başkan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un sert sözlerle eleştirdiği Merkez Bankası bugün faiz kararını açıklayacak. Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında enflasyon, Irak’taki son gelişmeleri de dikkate alarak bir karara varacak. 0.25 ile 0.75 baz puan aralığında bir indirime gidilebileceği beklentisi hakim. Hürriyet'ten Neşe Karanfil'in haberine göre, Merkez Bankası bu kararının ardından Meclis’e bu hafta içinde ya da en geç gelecek hafta başında bilgi vermeye gidecek. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda aldığı kararları anlatacak.

 

Şubat'ta gitmişti ama

 

Merkez Bankası bağımsız bir kurum. Ancak yılda iki kere yasası gereği Bakanlar Kurulu ve TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na bilgi verme zorunluluğu var. Başbakan Erdoğan bir süredir Merkez Bankası’nı sert bir şekilde eleştiriyor. Bu eleştirilerden sonra Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, 2 Haziran’da Bakanlar Kurulu’nda sunum yapmıştı. Sunumda havanın yumuşadığı düşünülürken, Başbakan’ın eleştirileri sürdü. Şimdi faiz kararının ardından bu kez Başçı Meclis’e gidecek ve vekillere bilgi verecek. Merkez Bankası aslında bu yıl 13 Şubat’ta komisyona sunum yapmıştı. Ancak komisyonun bilgilendirmeyi geçen yıl yapılmayan bilgilendirmeye saydığı ve yeniden sunum istendiği öğrenildi. Merkez Bankası geçen yıl 15 Temmuz 2013’te komisyona sunum yapmıştı. Geçen yıl Bakanlar Kurulu’na da 27 Mayıs 2013’te tek sunum gerçekleştirilmişti. Bu yıl ise iki sunum yapılacak.

 

Torba tasarıdan sonra

 

Komisyonda taşeron paketi olarak bilinen torba tasarının görüşmeleri devam ediyor. Komisyon çalışmaları bu hafta bitirirse Başçı’yı bu hafta dinleyecek. Ancak bitmezse en geç haftaya pazartesi çağıracak. Bu arada TBMM’nin tatile girme ihtimali var. Bu durumda sunum sonbahara kalacak.

 

Kurtulmuş’un sözleri Meclis gündeminde

 

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Numan Kurtulmuş Hürriyet’e askeri vesayetin büyük ölçüde kalktığını sıranın Merkez Bankası, üst kurul ve yargı vesayetine geldiğini söyledi. Bu sözler ise artık Meclis gündeminde. CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde 5 soru ile Kurtulmuş’un sözleri sonrasında Merkez Bankası’nın bağımsızlığının nasıl değişeceğinin bilgisini istedi. Oran “Merkez Bankası ile hangi yolla mücadele edeceksiniz? Kanuni bir değişiklik planlıyor musunuz?” diye sordu.

 

'Faiz 29 Ocak öncesine inmeli'

 

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, faiz oranlarının bir an önce Merkez Bankası’nın ocak sonundaki sert faiz arttırımı önceki seviyelerin altına gelmesini beklediklerini söyledi. Zeybekci, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin düzenlediği toplantı sonrası yaptığı açıklamalarda, Merkez Bankası’ndan beklentilerinin “piyasayı arkadan takip etmemesi” olduğunu belirterek, Merkez’in faizleri piyasanın önünde aşağı çekmesi gerektiğini vurguladı. Faiz indiriminin üretime, yatırıma ve istihdama pozitif katkı sağlayacağını belirten Zeybekci, tüketime ve ithalata ise alınan tedbirler sayesinde aşırı etkisi olmayacağını belirtti.

 

'Merkez, ihracatçı dostu olmalı'

 

 Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracatçılar için önem teşkil eden finansman maliyetlerinin düşürülmesi için Merkez Bankası’nın ihracatçı dostu politikalar yürütmesi gerektiğini belirterek, “Son dönemde Merkez Bankası’nın sadece faiz kararları ile gündeme geldiğini görüyoruz” dedi. Büyükekşi, “Yüksek faizler yüksek enflasyona neden oluyor. Yüksek enflasyon da ihracatçılarımızın TL bazlı maliyetlerini artıyor. Yüksek faizler yatırım fizibilitelerine girdi teşkil ediyor, karlılık ve getiri beklentilerini negatif etkiliyor. Yüksek faiz, ihracatçı için önemli bir risk.”