Kasım ayı başında bir cuma gecesi Cumhurbaşkanlığı kararıyla Merkez Bankası başkanlığına atanan Naci Ağbal, yine bir cuma gecesi görevden alındı. Gerçekten "şok" niteliği taşıyan bu değişiklikle ilgili ilerleyen saatlerde daha çok şey öğreneceğiz ama şimdiye kadar öğrenebildiklerimi alt alta sıralayalım…
1.Ağbal'ın Erdoğan'la iletişiminin bozulduğu söyleniyordu
Merkez Bankası’nın politika faizini önceki gün piyasaların da beklentesinin üzerinde 200 baz puanlık bir artırımla yüzde 19’a çıkaran Naci Ağbal’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’la arasının çok iyi olmadığı söyleniyordu. Ankara’dan bir kaynağım dün şöyle demişti:
“Ağbal ile Erdoğan arasındaki diyaloğun çok azalmış durumda olduğu söyleniyor. Bakan Elvan toparlamaya çalışıyormuş. Bir ara Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın ara bulmak için devreye girdiği söyleniyor. Sıkıntı devam ediyormuş…”
2."Tedbirli gitmek lazım" tezi ikna edici olamadı
Görevden almanın, perşembe günü gerçekleşen 200 baz puanlık faiz artırımı sonrasında gerçekleşmesi, sebebin ya da en azından tetikleyici sebebin o olduğunu tartışmaya yer kalmayacak şekilde gösteriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yüksek faizi ekonomide bütün kötülüklerin anası olarak gördüğü, faizin neden, enflasyonun sonuç olduğuna inandığı biliniyor. Ankara’da konuşulanlara göre Bakan Elvan, Erdoğan’a yüksek faizin firmaların kredi maliyetleri açısından çok büyük etkisinin olmayacağı, zira geçen yıl faizler düşükken epey kredi kullandıklarını anlattı. Türkiye’nin bu yıl çok yüksek oranlı büyüme oranı yakalayacağını, yeni bir kur şokunun iyiye gidişi olumsuz etkileyeceğini, tedbirli olunması gerektiğini de… Ama belli ki yüksek faizi savunan bu tezler etkili olamadı.
3.Kavcıoğlu'nun tez danışmanı Türkiye Varlık Fonu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Erişah Arıcan
Yeni Başkan Şahap Kavcıoğlu’nun eski AKP milletvekili olduğu, Halkbank’ta genel müdür yardımcılığı yaptığı medyada yoğun şekilde vurgulanıyor. Ama onlar kadar önemli bir şey daha var: Kavcıoğlu’nun tez hocası, Türkiye Varlık Fonu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Prof. Dr. Erişah Arıcan’dı. Arıcan, Berat Albayrak’ın da doktora tezi hocasıydı…
4.İkisi de Bayburt milletvekilliği yapmıştı; Ağbal ile Kavcıoğlu'nın arası iyi değildi
Geçmişte AKP Bayburt Milletvekili olan Kavcıoğlu’nun aynı şehrin vekili olan Naci Ağbal’la kavga ettiği ve onun etkisiyle liste dışı bırakıldığı konuşuluyor…
Şahap Kavcıoğlu Yeni Şafak’taki yazılarında Naci Ağbal yönetimindeki Merkez Bankası’nın izlediği sıkı para politikasını eleştiriyordu.
Şu sözler ona ait:
"Dolayısıyla, Merkez Bankası’nın yüksek faiz politikasında ısrar etmemesi gerekir. Dünyada faizler sıfıra yakınken bizde faiz artışına gitmek ekonomik sorunları çözmeyecektir. Aksine, ilerleyen dönemlerde sorunları daha da derinleştirecektir. Çünkü, faiz artışları dolaylı olarak enflasyonun artmasına yol açacaktır.
Dünyada likiditenin bol olduğu dönemlerde Türkiye yıllarca yüksek faiz düşük kur politikası uyguladı. Sıcak para yatırıma değil yüksek faize geldi. Sıcak para ülkeden çıkarken de düşük kurdan TL’den dövize dönüp ülkeden çıktılar. Yüksek faiz düşük kur politikasından kaybeden hep ülkemiz oldu.
Türkiye tasarruf eksiği olan bir ülke konumunda ve ülkemizde milli geliri artırmak için yapacağınız yatırımlar için sermaye en önemli girdi. Üreticinin yüksek faizle aldığı para üretim maliyetlerini artıracaktır. Dolayısıyla faiz artışını değil üretimi artıracak, girdi maliyetlerini düşürecek kararları teşvik etmek gerekir.
Yoksa maliyet enflasyonu ile başlayan süreç talep enflasyonuna o kanaldan da tekrar faizlere yansıyacak. Bu arada enflasyonun kuru tetiklemesi, artan kurun da tekrar enflasyonu tetiklemesi şu anki kazanımları tersine çevirebilecektir. Ayrıca, bir yerden sonra faizlerin de ne kadar artırılırsa artırılsın sonuçsuz kalmasını sağlayacak."
5.İşaret fişeğini Yeni Şafak attı
Değişimin işaret fişeğini cuma günü Yeni Şafak’ın Naci Ağbal’ı ağır şekilde eleştiren “Bu operasyonu kimin adına çektiniz” manşeti attı.
Yeni Şafak şöyle diyordu: “Türkiye’de Merkez Bankası, 83 milyonun sesine kulak tıkayarak faizi yüzde 17’den yüzde 19’a çıkardı. Piyasa beklentisinin bile üzerinde yapılan 200 baz puanlık müdahale, ekonomik gerekçelerle izah edilemeyen bir faiz artışı oldu. Merkez Bankası’nın Türkiye’nin büyümesini frenleyecek bu operasyonu kim veya kimler adına ve hangi amaçla çektiği merak ediliyor”.
Merkez Bankası’nın yeni Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Yeni Şafak'ın yazarı...