Yeni yılda tedavüle çıkacak Türk Lirası (TL) banknotlarla birlikte, 1 Ocak 2005 tarihinden paradan 6 sıfır atılması ve paranın önüne “Yeni” kelimesinin eklenmesiyle başlayan süreç, bu ibarenin kaldırılmasıyla sonuçlanacak.
Anadolu Ajansı objektiflerine açılan Merkez Bankası Banknot Matbaası’nda üzerinde filigran ve gizli görüntüleriyle gelen kâğıt tabakaları, banknot halinde Emisyon Genel Müdürlüğü’ne teslim ediliyor.
Yılda 750 milyon adet banknot üretiliyor
Merkez Bankası Matbaasında, üç ayrı baskı salonunda, aynı anda 3 farklı banknot basılabiliyor. Yılda 750 milyon adet banknot üretilebilen matbaada basım işlemi üzerinde filigran ve gizli görüntülerle gelen kağıt tabakalarının teslim alınmasıyla başlıyor. Filigran ve gizli görüntüleri kontrol edilen tabakaların önce arka yüzü, ardından da kabartmaların bulunduğu ön yüzleri farklı baskı makinelerinde basılıyor.
Her tabakada 28 ile 40 banknot
Büyüklüğüne göre her bir tabakada 28 ile 40 banknot yer alıyor. Tabaka kâğıtların baskıları tamamlandıktan sonra ise seri numaraları basılıyor. Baskı sırasında sürekli kontrol edilen makinelerin yanı sıra basılan tabakalardan da belirli aralıklarla kontrolü yapılıyor. Baskıların ve makinelerin yanı sıra yine belirli aralıklarda alınan örnek banknotlar, kimya laboratuvarlarında inceleniyor.
Baskısı tamamlanan tabakaların banknot haline gelmeden önce son durakları ise bayanların çalıştığı inceleme servisi. Her aşamada imza karşılığı teslim alınıp teslim edilen tabakalar burada tek tek kontrol ediliyor. En küçük bir kusurun bile fark edildiği serviste kadınlar hatalı tabakaları seriden çıkarıyor.
Son olarak kesim bölümüne…
Ön ve arka yüzü basılan ardından seri numaralarına kavuşup, tek tek incelenen banknot tabakaları son olarak kesim bölümüne taşınıyor. Burada kesilen tabakalar, son şekillerini alarak banknota dönüşüyor. Kesimi tamamlanan paralar son olarak banknot şekliyle bir kez daha incelendikten sonra paketleniyor. Tekrar sayımı yapılan banknotlar, 100’lük desteler haline getiriliyor. Ardından her 4 deste 1 paket olarak poşetleniyor. Her 4 poşet ise balya olarak adlandırılıyor.
Baskıdan, incelemeye oradan da kesim bölümlerine kilitli kafeslerde taşınan tabakalar kesim aşamasının ardından banknot halini alınca, her biri 250 bin banknot kapasitesine sahip özel kilitli kabinlerde depolara oradan da emisyon genel müdürlüğüne naklediliyor.
TL’lere uydudan takip
Merkez Bankası, milyar TL'leri taşıyan araç filosunu internetten takip ederken, şoförleri de kontrol altında tutuyor. Bunun için Mobiliz firmasıyla anlaşan kurum, teknoloji sayesinde araçları 7 gün 24 saat kesintisiz izleyerek güvenlik önlemlerini artırdı. Şirket, bankanın tüm zırhlı araçlarını ve bazı özel arabalarını merkeze kurdukları sistemle izleyip raporluyor.