Gündem

Medya, çatışmaları ve kayıpları nasıl aktarmalı?

Askeri çatışmaları aktarmak her zaman zordur. Tarafsızlık, hassasiyet ve denetim gerektirir. BBC Akademisi, olguların tespit edilmesinin ve yorumlanmasının da, çatışmanın herhangi bir tarafını kayırmayacak şekilde yapılması gerektiğinin altını çiziyor.

29 Nisan 2018 20:30

Tarafsız ve bağımsız habercilik, "Çatışmadaki askerlerimizi desteklemeliyiz" düşüncesi kadar, bunun karşısındaki "Çatışmaya hiç girmemeliydik" itirazını da dikkate almayı gerektirir.

Olguların tespit edilmesi ve yorumlanmasının da çatışmanın herhangi bir tarafını kayırmayacak şekilde yapılması gerekir.

İngiltere'de BBC, pek çok kişi tarafından "ulusal yayıncı" olarak kabul edilir ve çatışmalarda genellikle vatansever bir dil benimsemesi, İngiliz askerlerinden bahsederken "askerlerimiz" gibi ifadeleri kullanması ve savaşı İngilizlerin bakış açısıyla yorumlaması yönünde baskıya maruz kalır.

Fakat BBC'nin güvenilir bir haber kaynağı olmasını sağlayan şey tarafsızlığıdır. Bu yüzden BBC her zaman "İngiliz birlikleri", ''Amerikan askerleri'', ''Pakistan ordusu'', "Türk askerleri" gibi ifadeler kullanır.

Bütün yayıncıların, özellikle de kayıplardan bahsederken hassasiyet göstermesi şarttır. Ve hiçbir haberin askerlerin güvenliğini tehlikeye atmaması gerekir.

İzleyiciler ve okurlar arasında savaş karşıtı çok sayıda kişi de vardır ve bunlar da, bazı askeri detayların çatışmayı etkileme ihtimali bitene kadar yayımlanmayacağını bilir.

Fakat herhangi bir nedenle haberin sansürlenmesi veya tamamını aktarılamaması durumunda muhabir bunu açıkça anlatmalı ve nedenlerini de aktarmalıdır.

İzleyicilere ve okurlara bilinenlerin yanısıra, henüz bilinmeyenler veya cevabı bulunamayanlar da dürüstlükle açıklanmalıdır.

Yaşamını yitirenlerin veya yaralananların sayıları veya isimleri, bu kişilerin yakınları yetkililer tarafından bilgilendirilmeden önce duyurulmamalıdır.

Çatışmalarda kaçınılmaz olarak, yakınların haberinin olup olmadığını öğrenemeden aktarılması gereken büyük olaylar da olacaktır. Bu durumlarda ise olabildiğince net ve hassas olmak gereklidir.

Çatışmalarda insanların çektikleri acılar sakin, serinkanlı ve tarafsız bir şekilde aktarılmalıdır.

Ölüm ve yaralanma görüntüleri ıstırap vericidir. Ölü ve yaralıların görüntülerinin veya ölüm anı görüntülerinin büyük bir özenle ele alınması gerekir.

Muhabirin görevi savaşın gerçekliklerini sterilize etmek olmasa da, düşüncesizce veya ses getirmek için rahatsız edici görüntüler yayınlamak da değildir.

Cephede veya cephe yakınlarında savaşçılarla söyleşi yapmak, hakkında iyi düşünülmesi gereken bir konudur.

Savaşçıların söyledikleri çatışmaya insani bir boyut katsa da onların gerçeği tam olarak kavrayamayacak halde veya şok içinde olduğunu unutmamak gerekir.

Bazı durumlarda yakınlarını kaybedenler basına konuşmak ve acılarını anlatmak için muhabirleri davet edebilir. Öyle durumlarda haberi aktarırken muhabirin davet edildiğini belirtmesi önemlidir.

Bu tür söyleşilerde sabırlı olmak, karşıdakinin düşüncelere dalmasına ve sessizliğe gömülmesine izin vermek, karşınızdakinin bir belgesel ya da drama oyuncusu değil bir insan olduğunu unutmamak gerekir.