Son günlerde dünyanın gündeminde olan Maymun Çiçeği virüsü, İngiltere'de görüldükten sonra, birçok ülkede de vakaların olduğu tespit edildi. Peki Maymun Çiçeği virüsü nedir, belirtileri nelerdir, nasıl ortaya çıktı?
Bu yıl Avrupa'dan sonra ABD'de de ilk kez maymun çiçeği virüsüne rastlandı. Virüs ABD'de, yakın zamanda Kanada'ya seyahat etmiş bir erkekte tespit edildi. İspanya'da Çarşamba günü 23 kişide maymun çiçeği semptomları görüldüğü açıklandı. Portekiz'de 15 şüpheli vakanın araştırıldığı duyuruldu. İngiltere'de de iki yeni maymun çiçeği vakası tespit edildi. Böylelikle ülkede toplam vaka sayısı 9'a yükseldi.
Maymun çiçeği nedir, ne kadar yaygın?
Maymun çiçeği, nadir görülen ve Çiçek hastalığına benzer bir virüs, ancak Maymun çiçeği bulaşan kişilerde hastalık daha hafif geçiyor. Uzmanlar bu durumda bulaşma olasılığının daha düşük olduğunu söylüyor. Virüs genellikle tropik yağmur ormanlarının yakınındaki Batı Afrika ülkelerinde görülüyor. Virüsün, Batı Afrika ve Orta Afrika olmak üzere; iki ana türü var.
Semptomları neler?
Virüsün ilk belirtilerinin ateş, baş ağrısı, şişlikler, sırt ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik olduğu öğrenildi. Ateş düştükten sonra, genellikle yüzde başlayan ve daha sonra vücudun diğer bölgelerine, çoğunlukla avuç içlerine ve ayak tabanlarına yayılan bir döküntü gelişebildiği görüldü. Çok kaşıntılı olabilen döküntü, değişip bir kabuk oluşturuyor ve farklı aşamalardan geçtikten sonra düştüğü ve yaraları iz kalabildiği gözlemlendi.
Nasıl bulaşıyor?
Virüsün, Maymun Çiçeğine yakalanmış başka bir kişiyle yakın temas halinde yayıldığı, vücuda deri sıyrıkları, solunum yolu, gözler, burun veya ağız yoluyla ya da cinsel ilişki sırasında doğrudan temas ile girebildiği öğrenildi. Virüsün ayrıca bulaştığı maymunlar, sıçanlar ve sincaplar gibi hayvanlar ya da yatak takımı ve giysi gibi nesnelere temas yoluyla da yayıldığı saptandı.
Nasıl ortaya çıktı?
Virüse ilk kez bir maymunda rastlandı. 1970'ten bu yana 10 Afrika ülkesinde salgınlar görüldü.
Afrika dışındaki ilk vakalar 2003 yılında ABD'de görülen salgınla kaydedildi. Hastalık, insanlara çayır köpeklerinden geçmişti. Köpeklereyse ülkeye ithal edilen küçük memelilerle taşınmıştı. Toplam 81 vaka bildirildi, ancak bu vakaların hiçbiri ölümle sonuçlanmadı.
2021 yılında ABD'de, Nijerya'dan geldiği öğrenilen Teksas'lı bir kişi ile temasa geçen 200'den fazla kişide
bu hastalığın gözlemlenmesi üzerine kişiler, gözlem altına alınmıştı.
2017'de Nijerya, ülkenin resmi kayıtlara geçen son maymun çiçeği salgınından yaklaşık 40 yıl sonra, en büyük salgını yaşadı. 172 şüpheli maymun çiçeği vakası kayda geçti ve hastaların yüzde 75'inin 21 ila 40 yaşları arasındaki erkekler olduğu bildirildi.
Salgın olasılığı var mı?
İngiltere'de halk sağlığı uzmanlarına göre ulusal bir salgın riski oldukça düşük. Nottingham Üniversitesi'nden Moleküler Viroloji Profesörü Profesör Jonathan Ball, "Maymun çiçeği bulaşan bir kişiyle temasta bulunan 50 kişiden sadece birinin hastalığa yakalanması virüsün bulaşıcılığının ne kadar zayıf olduğunu gösteriyor. Ülke çapında bir salgının eşiğinde olduğumuzu düşünmek yanlış olur" dedi.
İngiltere Halk Sağlığı Ulusal Enfeksiyon Servisi (PHE) Direktör Yardımcısı Doktor Nick Phin de maymun çiçeğinin insanlar arasında kolaylıkla yayılmadığını, bu nedenle salgın riskinin çok düşük olduğunu belirtti.
"Çiçek aşısı etkili olabiliyor''
Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre veriler, çiçek hastalığının kökünün kurutulmasında kullanılan aşıların maymun çiçeği virüsüne karşı da yüzde 85 oranında etki gösterdiğini ortaya koyuyor. WHO, virüslerin birbiriyle bağlantısı olup olmadığını anlamak için uzmanların genetik haritalama çalışması yaptığını kaydetti.