Dünya

Los Angeles yangını büyümeye devam ediyor: "Yıkımın etkisi atom bombası gibi"

10 Ocak 2025 07:40

ABD'nin Los Angeles kentindeki yangınlarda en az beş kişi hayatını kaybetti. Ormanlık alanlarda başlayan yangınlar, yerleşim alanlarında geniş çaplı yıkıma yol açmaya devam ediyor.

180 bin kişi için tahliye emri verildi. Şiddetli rüzgaların etkisiyle yangın yayılmaya devam ediyor. Daha fazla kişinin hayatını kaybedebileceğinden endişe ediliyor.

İki büyük yangın Palisades ve Eaton bölgelerinde devam ediyor.

30 bin futbol sahasına yakın bir alan alevlerden etkilendi. Yaklaşık 5 bin bina yangınlardan etkilendi. 20 bin dönüm arazinin yangından etkilendiği düşünülüyor. 

Los Angeles Bölge Şerifi Robert Luna, yangının yarattığı yıkımın etkisini "atom bombasına benzeterek" ölü sayısının artmasından korktuğunu söyledi:

"Sayının artmaması için dua ediyorum, ancak yıkıma bakınca, buralara bir atom bombası atılmış gibi bir durum var."

Varlıklı kişilerin yaşadığı mahallelerdeki yıkım da eklenince Los Angeles yangınının sigorta maliyetinin 8 milyar dolara çıkabileceği hesaplanıyor.

ABD merkezli yatırım bankası JP Morgan, yangının yaratacağı zararı 50 milyar doların üzerinde tahmin ediyor.

Yetkililer 20 kişinin yağma şüphesiyle gözaltına alındığını duyurdu.

California ulusal muhafızlarının önümüzdeki günlerde güvenliği sağlanması için yardımı talep edildi.

20 Ocak'ta ABD başkanlığı görevini devralacak olan Donald Trump, Joe Biden yönetimini hedef aldı ve "Halen kontrol sıfır. Kimse daha önce bu kadar kötü rakamlar görmedi" dedi.

Biden yönetimi ise yangından dolayı ortaya çıkan masrafların tamamının hükümet tarafından karşılanacağını duyurdu. 

Los Angeles'taki yerel yetkililer eleştiriliyor

Kent sakinleri, Los Angeles'taki yerel yetkilileri, hazırlıksız kalınması ve yetersiz müdahale nedeniyle eleştiriyor.

Kentin Belediye Başkanı Karen Bass, yangın sırasında şehir dışındaydı. Bass gazetecilerin sorularına "Neyin doğru gidip, neyin yanlış gittiğini değerlendireceklerini" söyledi.

Kent genelindeki hortum takılabilen su musluklarının etkisiz kalması da tartışılıyor.

Söndürmede hayati önemde bu musluklardan bazı durumlarda basınçsız bazı durumlarda hiç su akmadı.

Karen Bass bunun etkisi olduğunu kabul etti ancak "bir numaralı problemin" fırtına nedeniyle havadan söndürme desteği alamamaları olduğunu savundu.

Belediye Başkanı Bass, kuraklık ve çok güçlü rüzgarın "mükemmel fırtına oluşturduğunu" söyledi.

Bass, ülkenin dört bir yanından ve Kanada'dan iftaiye için destek tekliflerinin geldiğini de ekledi.

Santa Ana olarak adlandırılan ve hızı 130 kilometreye ulaşan rüzgar, yangının hızlı bir şekilde yayılmasına sebep oldu.

Bölgede nem oranının düşük olması da yangının büyümesinde etkili oldu. Eyalette gün içi hava sıcaklıkları 20 derece civarında seyrediyor. 

Okullar kapandı

Yangınlar nedeniyle onlarca okul kapandı, on binlerce konuta elektrik verilemiyor.

Pazartesi gününe kadar yaklaşık bin okul kapalı kalacak.

Olay yerindeki CBS muhabiri Jonathan Vigliotti, itfaiyecilerin artık yapıları kurtarmaya çalışmadığını, sadece yangının yayılmasını önlemek için ellerinden geleni yaptıklarını söyledi.

Yangınlarla mücadele için 1.400 itfaiye erinin görevlendirildiği bildiriliyor.

İtfaiyeciler buldozerlerle terk edilen arabaları yoldan çekerek geçmeye çalışıyor.

Aralarında BMW ve Mercedes gibi lüks modellerin olduğu onlarca arabanın canlı yayında ezildiği görüldü. Bazı arabaların alarmlarının çaldığı duyuldu.

Diğer yandan iftaiye erlerinin günlerdir yangınla mücadele ederken yorulduğu da aktarılıyor. 

Salı sabahı başladı

Salı sabahı çıkan yangın hızla büyüdü, onlarca itfaiye havadan da yangını kontrol altına almaya çalıştı.

Pacific Palisades'te yaşayan Andrew Hires, AFP'ye yaptığı açıklamada çocuğu dişçi koltuğunda dişinin çekilmesine hazırlanırken mesaj geldiğini, çocuğunu koltuktan alarak hemen kaçtığını anlattı.

"20 dakika trafikte tıkalı kaldık ve Calvary Okulu'ndan çocukların boşaltıldığını gördük" dedi. 

'California'da yangın mevsiminin yerini yangın yılı aldı' 

BBC Çevre Muhabiri Matt McGrath'ın konuyla ilgili analizi şu şekilde:

"California Valisi Gavin Newsom'a göre California'da artık yangın mevsiminin yerini yangın yılı aldı, alevler tüm yıl boyunca aktif.

Peki bu iklim değişikliğinin sonucu mu? Uzmanlar yükselen küresel sıcaklıkların, doğrudan bir sebep olmasa da, California'nın yangınlara karşı kırılganlığını etkilediğini düşünüyor.

Palisades yangınlarını etkileyen ana faktörler şiddetli rüzgarlar ve yağışsızlık.

Santa Ana rüzgarları yılın bu zamanlarında doğal olarak oluşan, güney Califronia'nın içinden kıyıya doğru esen kuru, güçlü rüzgarlar.

Ancak California'nın güneyinde son aylardaki yağış azlığı ve geçen sıcak yaz, yangın olasılığını artıtıyor.

Bilim insanları dünyanın ısınmasının, yangına elverişli günleri ifade eden "yangın havasını" uzattığını söylüyor.

Son iki yıldır oldukça fazla yağmur alan California bu koşullarda hassas bir konuma giriyor. Çünkü yağışlar yangın için yakıt miktarını artırıyor. Son kuraklık bu yakıtın tutuşmaya hazır hale gelmesine neden oluyor.

İklim değişikliğinin, mevcut yangınlara yol açan aşırı rüzgar olaylarının olasılığını artırdığına dair çok az kanıt var. Buna rağmen araştırmacılar ısınan dünyanın, bu rüzgar olayları ile aşırı kurak bitki örtüsü koşullarının kesişimini daha olası hale getirdiğine inanıyor."