Dünya

Londra'da Ukrayna zirvesi: İngiltere Başbakanı Starmer'ın 'nadir bir an' dediği zirvenin gündeminde ne var?

02 Mart 2025 22:21

İngiltere Başbakanı Keir Starmer'ın girişimiyle Londra'da gerçekleşen zirveye Türkiye adına Dışişleri Bakanı Hakan Fidan katılıyor.

ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında dün Beyaz Saray'da yaşanan gerilimin ardından yapılan zirvede önde gelen Avrupa ülkeleri, NATO ve Avrupa Birliği (AB) de temsil ediliyor.

Zirvede, Ukrayna'ya güvenlik garantilerinin verilmesi ve ülkede barışgücü askerlerinin konuşlandırılması önerileri de ele alınacak.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın zirvede, Türkiye'nin Rusya ve Ukrayna arasında olası barış görüşmelerine ev sahipliği yapma çağrısını yinelemesi bekleniyor.

Fidan zirve öncesi dün Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'la bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Ukrayna savaşıyla ilgili son gelişmeler ele alındı. İki bakan en son 24 Şubat'ta Ankara'da bir araya gelmişlerdi.

Zirveye ev sahipliği yapan İngiltere Başbakanı Keir Starmer, burada yaptığı konuşmada, zirveyi "Avrupa'nın güvenliği için nadir anlardan biri" olarak tanımladı.

Starmer, Ukrayna için olumlu bir barış sonucu çıkmasının, Avrupa devletlerinin güvenliği için de kilit önemde olduğunu vurguladı.

İngiltere Başbakanı, bir grup Avrupa lideri olarak ABD'ye sunulacak bir plan üzerinde çalışacaklarını da ekledi.

Starmer, 27 Şubat'ta ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray'da görüşmesinin ardından Ukrayna konusunda Avrupalı liderlerin katılımıyla bir zirve düzenlenmesi çağrısında bulunmuştu.

Zirveye Türkiye'nin yanı sıra Ukrayna, Almanya, Fransa, İtalya, Danimarka, Hollanda, Norveç, Polonya, İspanya, Finlandiya, İsveç, Çek Cumhuriyeti ve Romanya ile NATO ve AB de davet edildi.

Ev sahibi Starmer'ın yanı sıra Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenskiy, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB üyesi ülkelerin liderleri de zirveye katılıyor.

Ukrayna savaşını sonlandırmak amacıyla diplomatik trafiğin son derece arttığı bir dönemde gerçekleşecek zirvenin ana gündemi, Ukrayna'ya sağlanması muhtemel güvenlik garantileri ve Avrupa ülkelerinin bu konuda neler yapabilecekleri.

Bu zirvenin ardından AB'nin 6 Mart'ta Ukrayna konulu özel bir toplantı düzenlemesi öngörülüyor.

Türkiye'nin davet edildiği ilk toplantı

Londra'daki zirve, ABD ve Rusya arasında başlayan normalleşme süreci ile bu yeni duruma karşı Avrupa'nın pozisyon belirlemek amacıyla Şubat ayında başlattığı konferanslar sürecinin parçası olarak görülüyor.

Türkiye, daha önce Fransa'da düzenlenen iki toplantıya davet edilmemişti.

Londra zirvesi, Türkiye'nin bu süreçte davet edildiği ilk toplantı olması açısından dikkat çekiyor.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında 28 Şubat'ta yapılan telefon görüşmesinde de zirvenin içeriği ve Ukrayna konusunda yaşananlar ele alındı.

İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, Erdoğan'ın, Türkiye'nin savaşın adil ve kalıcı bir anlaşmayla sona ermesi konusunda çaba gösterdiği ve barışı kolaylaştırmak için ev sahipliği dahil üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu kayda geçirdiği bildirildi.

Ankara 'ev sahipliği yapma' mesajı veriyor

Türk diplomatik kaynakların verdiği bilgiye göre Fidan, Londra zirvesinde önemli mesajlar verecek.

Fidan'ın ABD Başkanı Trump'ın Ukrayna savaşının müzakere yoluyla sonlandırılması da dahil olmak üzere son dönemde yaptığı açılımlar hakkında Türkiye'nin düşüncelerini aktarması ve Ankara'nın barış sürecine sunabileceği katkıları iletmesi bekleniyor.

Türkiye, savaşı sonlandıracak görüşmelerde Rusya ve Ukrayna'nın aynı anda masada olması gerektiğini savunuyor.

Ankara, Trump'ın doğrudan Moskova ile bu konuları ele almasının doğru olmadığını düşünüyor.

Türkiye'nin savaşın adil ve kalıcı bir barışla sonlandırılmasına yönelik çabalarını anlatması beklenen Fidan'ın, Ankara'nın son dönemde hem Rusya hem de Ukrayna ile temaslarını vurgulaması da öngörülüyor.

Fidan'ın Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve bağımsızlığına desteğini teyit etmesinin yanı sıra, Mart 2022'de olduğu gibi Rusya ve Ukrayna arasında doğrudan müzakerelere ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu kaydetmesi bekleniyor.

Türkiye muhtemel barışgücüne asker gönderir mi?

Zirvenin en önemli gündem maddesi ise olası bir barış anlaşması kapsamında Ukrayna'nın güvenliğinin garanti edilmesi ve oluşturulacak hatlara barış gücü yerleştirilmesi.

Türkiye'nin de bu zirveye davet edilmesinin temel nedenlerinden biri de, NATO'nun ikinci en büyük askeri gücüne sahip olan bir müttefik olarak böyle bir güce destek verme potansiyeli.

Uluslararası basında çıkan haberlerde Türkiye'nin buna sıcak baktığı iddia edilmişti. Ancak Ankara bu konuda henüz resmi pozisyonunu belli etmedi.

Türkiye'nin gelişmeleri izleme süreci içinde olduğu, tüm ilgili tarafların tutumuna ve Ukrayna-Rusya barış sürecinin gelişimine göre karar vereceği kaydediliyor.

Türk hükümetinin bu süreçteki önceliği müzakerelere ev sahipliği yapmak ve ateşkesin sağlanmasına aracılık etmek olarak değerlendiriliyor.