Hırvatistan’ın 28’inci üye olarak Avrupa Birliği’ne girdiği 1 Temmuz, birliğin tarihi açısından önemli bir gelişmenin daha kayda geçtiği gün oldu. Yaklaşık 3 milyon nüfusa sahip olan Litvanya, nüfusu 500 milyonu geçen AB’de Konsey dönem başkanlığını İrlanda’dan devraldı. 2004’te birlik tarihinin en geniş katılım dalgasıyla AB’ye katılan Litvanya, Euro Bölgesi’nin bir parçası değil. Ülkede, Euro yerine Litvanya Litası kullanılıyor.
Dosyalar bir hayli kabarık
Litvanya'nın enerji, Baltık Denizi Bölgesi'nde kalkınma, Avrupa Birliği dış sınırlarının kontrolü gibi konulara ağırlık vermesi bekleniyor. Ayrıca kendi doğu komşuları Ukrayna, Gürcistan, Ermenistan ve uzun vadede Belarus ile Avrupa Birliği'nin daha yakın bir işbirliği içinde olmasını hedefliyor. Kasım ayı sonunda Litvanya hükümeti, bu ülkeleri 'Doğu Ortaklığı' adı altında bir zirvede buluşturacak.
Devlet Başkanı Avrupa'ya yakın
Bu yıl Almanya'da verilen Uluslararası Şarlman Ödülü'ne layık görülen Litvanya Devlet Başkanı Dalia Grybauskaite Avrupa'ya yakın bir isim. Grybauskaite Deutsche Welle'ye verdiği demeçte Avrupa‘nın bu ülkeleri demokrasi ve insan hakları konusunda daha fazla adım atma yönünde ikna edemediği bir durumda kendilerinin de elinden fazla bir şey gelmeyeceğini belirtiyor. Avrupa'nın bu ülkeleri gözden kaybetmemesi ve sabır göstererek teşvik etmesi gerektiğini sözlerine ekliyor. Grybauskaite “Dönem başkanlığımız sırasında gündemimizin yüzde 85'ini bize bizden öncekilerden miras kalan konular oluşturacak. Bunlar arasında ekonomik sorunlar, bankacılık birliği, enerji, dijital gündem gibi konular var” ifadelerinde bulunuyor.
Ankara'da beklenti büyük
Litvanya’nın dönem başkanlığını devralması, Türkiye için de büyük önem taşıyor. Ankara'nın büyük sıkıntılarla bir fasıl açarak tamamladığı İrlanda dönem başkanlığının ardından, Litvanya'dan özellikle 2 konuda büyük beklentisi bulunuyor. Bunlardan ilki, İrlanda dönem başkanlığı sürecinde büyük zorluklarla müzakerelere açılan ‘Bölgesel Politikalar’ faslının ardından, ‘Yargı ve Temel Haklar’ ile ‘Adalet, özgürlük ve güvenlik’ başlıklarının da fiili olarak müzakerelere açılması… Ankara'nın bir diğer önemli beklentisi ise, Kıbrıs konusunda… Türkiye, Vilnius yönetiminin 2014 yılı başlayıp dönem başkanlığı Yunanistan'a geçmeden önce Kıbrıs Rum Kesimi'ne Türk tarafıyla masaya oturması için baskı yapmasını istiyor.
Brüksel'e diplomat yığıldı
Ayrıca Birlik'in yeni üyesi Hırvatistan'ın da sürece katılması gibi bir görev var. 2014 yılında yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimleri de bir başka gündem maddesi. Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso'nun deyimiyle Litvanya'yı Konsey'de ve Avrupa Parlamentosu'nda zorlu bir çalışma dönemi bekliyor. Kendisini bekleyen görevlerin farkında olan Litvanya da bu nedenle Brüksel'deki siyasi personelini üç katına çıkardı. Halihazırda diplomatlar, çeşitli konularda uzmanlaşmış özel temsilcilerden oluşan yaklaşık 200 kişi Brüksel'de bulunuyor.