Ahmet Küçük
Türk edebiyatının en önemli şairlerinden Edip Cansever’in “Masa da Masaymış Ha” isimli şiiri lise 4’üncü sınıflarında okutulan ders kitabında sansürlendiği ortaya çıktı.
Lise son sınıflarda okutulan ders kitabında Edip Cansever’in şiiri sansürlendi. Daha önce de Yunus Emre, Kaygusuz Abdal gibi halk ozanlarının şiirlerinde uygulanan sansür, bu sefer Cansever’in “Masa da Masaymış Ha” şiirinde belirlendi.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın ders kitabı olarak okuttuğu Ekoyay Yayınevi basımında, Edip Cansever’in şiirindeki “Bir bira içmek istiyordu kaç gündür/Masaya biranın dökülüşünü koydu” dizeleri sansürlenerek yerine “…” konuldu.
İşte Cansever’in o şiiri:
Masa da Masaymış Ha
Masaya anahtarlarını koydu
Bakır kâseye çiçekleri koydu
Sütünü yumurtasını koydu
Pencereden gelen ışığı koydu
Bisiklet sesini çıkrık sesini
Ekmeğin havanın yumuşaklığını koydu
Adam masaya
Aklında olup bitenleri koydu
Ne yapmak istiyordu hayatta
İşte onu koydu
Kimi seviyordu kimi sevmiyordu
Adam masaya onları da koydu
Üç kere üç dokuz ederdi
Adam koydu masaya dokuzu
Pencere yanındaydı gökyüzü yanında
Uzandı masaya sonsuzu koydu
Bir bira içmek istiyordu kaç gündür
Masaya biranın dökülüşünü koydu
Uykusunu koydu uyanıklığını koydu
Tokluğunu açlığını koydu.
Masa da masaymış ha
Bana mısın demedi bu kadar yüke
Bir iki sallandı durdu
Adam ha babam koyuyordu.
Yunus Emre ve Kaygusuz Abdal da sansürlenmişti
Halk ozanı Yunus Emre'nin yüzlerce yıllık şiiri Talim Terbiye engeline takılmıştı. 10. sınıf edebiyat kitabında yer alan "Cennet cennet dedikleri" şiirindeki iki satır yayınevi tarafından sansürlenmiş, Üstelik Talim Terbiye Kurulu "Şiirden beklenen kazanımlar sağlanmıştır" açıklaması yapmıştu. Konuyla ilgili açıklama yapan Eski Milli Eğitim Bakanı de , "Yunus Emre'yi sansürlemek bizim haddimize mi? Böyle bir şeyi düşünüyor olmak bile bence çok doğru bir yaklaşım değil" demişti.
Yunus Emre’ye sansür tartışmaları henüz soğumamışken 10. sınıf Türk Edebiyatı ders kitabında Kaygusuz Abdal’ın “Nefes” şiirindeki Alevilik kültürüne ait kavramların da yer aldığı dizelerin sansürlendiği ortaya çıkmıştı.
Şeker Portakalı ile Fareler ve İnsanlar da…
Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB), 100 Temel Eser listesi içinde yer alan "Şeker Portakalı" kitabını derste ödev olarak okutan bir öğretmene, kitabın müstehcen olduğu gerekçesiyle soruşturma açılmıştı. Öte yandan Fareler ve İnsanlar kitabı da İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından “sakıncalı” bulunmuştu.
Mimesis de sansüre takıldı
Elazığ İl Halk Kütüphanesi, Kültür Bakanlığı’nın tüm kütüphanelere dağıttığı Mimesis adlı tiyatro dergisinin 19. sayısını, 2500 yıl öncesine ait “müstehcen” resimler nedeniyle raflardan kaldırıp iade etmişti.
İstanbul Bahçelievler Necip Fazıl Kısakürek Lisesi’nde bir tarih öğretmeninin öğrencilerine okumaları için önerdiği Amin Maalouf'un Semerkant adlı kitabı da şikayet edilmişti.
Manyas İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün onayıyla Yılmaz Erdoğan’ın “Kadınlık Bizde Kalsın” adlı oyununu öğrencilerine oynatan Manyas Lisesi müdürü Ali Kürşat Özgüler “öğrencilerin ahlakını bozduğu” gerekçesiyle tayin edilmişti.