T24 / Ajanslar - Libya'da yaklaşık bir ay önce ayaklanan muhalefetin ele geçirdiği bölgeleri uçak saldırıları ve tanklarla tek tek geri alırken Bingazi önünde durdurulan Albay Muammer Kaddafi ve ona bağlı güçlere karşı müttefik kuvvetler operasyonu 19 Mart cumartesi akşamı başladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin cuma günü aldığı müdahale kararının ardından ilan ettiği ateşkese uymadığı savunulan Libya diktatörü Kaddafi'ye karşı harekât, adını ABD'nin koyduğu "Şafak Yolculuğu" operasyonuyla başlatıldı. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'dan "komutanın ABD'de olduğu" açıklamasının yapılması dikkat çekti. Fransa, İtalya ve Kanada uçaklarının Libya semalarında keşif uçuşu yapmasının ardından ilk ateşi açan Fransız savaş uçakları Libya'da Kaddafi güçlerine ait bir askeri aracı vurdu. Fransız uçakları bu ateşin ardından 4 tankı daha imha etti. Bu operasyonun ardından ABD'nin bölgedeki savaş gemilerinden, Libya'daki hedeflere 112 adet stratejik seyir füzesi "tomahawk" fırlatıldı. Libya'nın özellikle hava savunma sistemihi hedef aldığı belirtilen füze operasyonunun amacının, Libya üzerinde insanlı savaş uçakları harekâtının güvenliğini sağlamak olduğu bildirildi. Libya devlet televizyonu saldırılarda 64 kişinin öldüğünü, 150 kişinin de yaralandığını duyurdu.
OPERASYONDAN İLK FOTOĞRAFLAR İÇİN TIKLAYIN - GALERİ
Obama: Tek seçenekti, OPERASYON SINIRLI
'Sarkozy ŞOV için harekâtı geciktirdi!'
Kaddafi: Sömürgeci, Haçlı saldırısına karşı koyacağız
Libya 'olağanüstü toplantı' için BM'ye başvurdu
Türkiye Kaddafi'ye karşı gerekli gördüğü katkıyı yapacak
Kaderi çadır kurduğu Paris'te çizildi
Kaddafi'nin kaderi, 2007 yılında Sarkozy tarafından ağırlanırken çadır kurduğu Paris'te çizildi. Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 18 Mart Cuma günü aldığı müdahale kararı, Libya'da görülmemiş bir hızla yürürlüğe kondu. Müdahale kararının ardından dünya liderleri ve temsilcileri bugün (19 Mart Cumartesi) Paris’te bir araya geldi.
Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy, zirvenin ardından "Sivil nüfusu korumayı amaçlıyoruz. Arap halkına müdahalemiz söz konusu değil" dedi.
İlk ateş Fransa'dan Zirve sırasında Fransa ve Kanada’ya ait savaş uçakları keşif uçuşu yaptı. Zirveden Libya’ya müdahale edilmesi yönünde karar çıkmasının ardından hemen harekâta geçildi. Aralarında Awacs'ların da bulunduğu yaklaşık 20 uçak, TSİ 18.45'te operasyona başladı.
Fransız uçakları, Kaddafi güçlerine ait bir askeri araca ateş açtı. Açılan ateş sonucu askeri aracın imha edildiği bildirildi. El Cezire Televizyonu, uçakların 4 tankı vurduğunu duyurdu. Hava operasyonun Bingazi’nin 100-150 kilometre çevresini kapsadığı öğrenildi.
Fransa Genelkurmay Başkanlığı sözcüsü Albay Thierry Burckhard, yaptığı açıklamada, Charles de Gaulle uçak gemisinin pazar günü Libya'ya doğru yola çıkacağını bildirdi.
Uçak gemisinin Fransa'nın kuzeyindeki Toulon kentinden hareket edeceğini belirten sözcü, operasyona katılacak 20 kadar uçak arasında 8 Rafale, 2 Mirage 2000-D, iki Mirage 2000-5 ve Awacs'ların bulunacağını ifade etti.
Sözcü Burckhard, avcı uçaklarının sivillerin hayatı tehlike olduğunda askeri hedefleri vuracağını kaydetti. Fransa'nın Libya'da ilk ateşinin Muammer Kaddafi yanlısı güçlerin bir aracını hedef aldığını bildiren Sözcü, "18.45 civarında Kaddafi yanlısı güçlere ait olduğu açıkça belli olan bir Libya aracına ateş açıldı" dedi.
Albay Burckhard, ateşe karşılık verilip verilmediği sorusu üzerine, "Libya güçlerinden misilleme olduğunu gösteren herhangi bir bilgi almadıklarını" kaydetti.
Pentagon: Komuta bizde
Libya savaşında ilk ateşi Fransa'nın açtığı saatlerde bir açıklama yapılan ABD Savunma Bakanlığı'ndan komutanın kimde olduğu konusunda özel bir vurgu yapılması dikkat çekti. Pentagon açıklamasında "Komuta bizde" mesajı verildi.
Elektronik saldırı da gündemde
Koalisyon güçlerinin operasyonunun, ABD Afrika Komutanlığı'nda olduğunu belirten askeri yetkililer, ABD'nin harekâta katılım kapasitesine elektronik saldırının da dahil olduğunu açıkladı.
ABD denizden füze gönderdi
Bu arada Fransız uçaklarının operasyonu ile aynı saatlerde ABD savaş gemilerinden, Libya'daki hedeflere seyir (cruise) füzeleri fırlatıldı. Bir yetkili, ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve Kanada'dan oluşan koalisyon güçlerinin, Libya'nın kıyı kesimindeki hedefleri vurduğu belirtildi.
ABD ve İngiliz savaş gemileri ile denizaltılarından 112 seyir füzesi fırlatıldığı, toplam 20 hedefin vurulduğu açıklandı. Hedef alınan noktaların, koalisyon güçleri hava kuvvetleri pilotları için tehlike yaratabilecek hedeflerle, sivillere zarar vermesi mümkün olabilecek hedefler olduğu belirtildi.
Füze saldırılarının ana amaçlarından birinin, "insanlı savaş uçağı uçuşlarının yapılmasının koşullarını oluşturmak olduğu" kaydedildi.
Cumartesi gece yarısı itibarıyla Libya'da hiçbir ABD kara askeriyle, Libya semalarında ABD uçağı olmadığı kaydedildi.
Koalisyon güçlerinin, özellikle başkent Trablus ile Misrata çevresindeki hedefleri vurdukları bildirildi. Yetkililer, Bingazi çevresinde çok büyük bir operasyonun planlanmadığını ifade etti.
Amerikalı yetkililer, ABD'nin operasyonda öncü konumda olduğunu belirterek, ABD savaş uçaklarının da operasyonlara dahil olacaklarını kaydetti. Bölgede koalisyon güçlerine ait yaklaşık 25 savaş gemisi ile 3 ABD denizaltısı olduğu, 5 ABD keşif uçağının da operasyonda yer aldığı ifade edildi.
ABD, Fransa, İngiltere, Kanada ve İtalya katıldı
Operasyonlara, ilk atakta ABD, Fransa, İngiltere, Kanada ve İtalya'dan oluşan koalisyon güçleri katıldı.
Libya devlet televizyonu, bir Fransız uçağının düşürüldüğünü iddia ederken, Fransa Genelkurmay Başkanlığı, bu iddiayı yalanladı.
İngiltere: Devredeyiz, operasyonlara katılıyoruz
İngiltere Başbakanı David Cameron, İngiliz güçlerinin de devrede olduğunu, operasyonlara katıldığını açıkladı.
İspanya 4 F-18 uçağını İtalya'ya gönderdi
İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero, "İspanya, BM'nin kararını etkili hale getirmek için üzerine düşen sorumluluğu, Libya halkını koruma sorumluluğunu kabul ediyor" dedi. Zapatero, 4 adet F-18 tipi askeri uçağın İtalya'ya doğru hareket ettiğini açıklarken, bu uçakların büyük olasılıkla pazar sabahından itibaren Libya'daki operasyona dahil olabilecekleri kaydedildi. Operasyon için 450 dolayında asker göndermesi de gündemde olan İspanya'nın, 4 F-18 uçağının yanı sıra 1 Boeing 307 Cessna tipi nakliyat uçağı, F-100 tipi bir fırkateyn, bir denizaltı ve bir deniz gözetleme uçağını da Libya'daki operasyon için bölgeye gönderme kararı aldığı kaydedildi.
Katar Başbakanı saldırılara ülkesinin de katılacağını doğruladı
Katar Başbakanı Şeyh Hamad bin Casim El Tani, ülkesinin Libya'ya yönelik operasyona katılacağını söyledi.
El Tani, El Cezire'ye yaptığı açıklamada, Katar'ın askeri harekata katılacağını belirterek, "Cinayetin nedeni bir protesto değil... Paralı askerlerin karıştığı açık bir savaşa dönüştü. Bunun hemen son verilmesi gereken bir konu olduğunu düşünüyorum" dedi. Libya halkını ya da Kaddafi ve oğullarını hedef almadıklarını söyleyen Katar başbakanı, niyetlerinin "kan dökülmesini durdurmak" olduğunu ifade etti. El Tani ülkesinin nasıl bir rol üstleneceği konusunda bilgi vermedi. Fransız Haber Ajansı'na açıklama yapan bir Fransız yetkili, Katar'ın da 4 ya da 6 adet Mirage 2000-9 tipi savaş uçağıyla operasyona katılma sözü verdiğini söylemişti.
Libya devlet televizyonu: 48 kişi öldü 150 kişi yaralandı
Libya'da uluslararası koalisyon tarafından birkaç kente yönelik hava saldırısında "sivil bölgelerde" 48 kişinin öldüğü bildirildi. Libya silahlı kuvvetlerinin devlet televizyonundan duyurulan açıklamasında, saldırıda Trablus'un yanısıra, Sirte, Bingazi, Misrata ve Zuvara'nın vurulduğu ve 150 kişinin de yaralandığı bildirildi.
Kaddafi'ye insan kalkanı
Öte yandan Libya lideri Muammer Kaddafi'nin başkent Trablus'taki ikametgahı "Bab el Aziziye"nin çevresinde "insan kalkanı oluşturulduğu" bildirildi. İkametgah çevresinde binlerce kişinin toplandığı, burada havaya ateş açıldığı, sloganlar atıldığı bildirildi.
Libya Devlet Televizyonu'ndan, sivillerin vurulduğu öne sürüldü.
Denizden ve havadan yapılan ilk saldırıların ardından Kaddafi yönetiminin diyalog arayışına girdiği iddia edildi, ancak bu haber resmen teyit edilemedi.