T24 - Libya'ya uluslararası müdahalenin günlerdir eli kulağındaydı, düğmeye basıldı. Kaddafi'ye karşı harekât, adını ABD'nin koyduğu "Şafak Yolculuğu" operasyonuyla başlatıldı. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'dan "komutanın ABD'de olduğu" açıklamasının yapılması dikkat çekti. Fransa, İtalya ve Kanada uçaklarının Libya semalarında keşif uçuşu yapmasının ardından ilk ateşi açan Fransız savaş uçakları Libya'da Kaddafi güçlerine ait bir askeri aracı vurdu. Fransız uçakları bu ateşin ardından 4 tankı daha imha etti. Bu operasyonun ardından ABD'nin bölgedeki savaş gemilerinden, Libya'daki hedeflere 112 adet stratejik seyir füzesi "tomhawk" fırlatıldı. Libya'nın özellikle hava savunma sistemihi hedef aldığı belirtilen füze operasyonunun amacının, Libya üzerinde insanlı savaş uçakları harekâtının güvenliğini sağlamak olduğu bildirildi. Libya Sağlık Bakanlığı saldırılarda 64 kişinin öldüğünü duyurdu. Libya devlet televizyonu da hükümetin Türkiye saati ile 21.00'den itibaren Libya hükümetinin Batılı güçlere karşı ateşkes ilan ettiğini açıkladı.
Obama: Tek seçenekti, OPERASYON SINIRLI
Kaddafi: Sömürgeci, Haçlı saldırısına karşı koyacağız
Erdoğan: Operasyon bir an önce bitirilsin
ABD Genelkurmay Bakanı: Amaç Kaddafi'yi devirmek değil
Çin de Libya operasyonuna tepkili
Arınç: Türkiye'nin operasyona katılma durumu yok
Koalisyon gücünde şu aşamada beş ülke var. Fransa, İngiltere, Amerika, İtalya ve Kanada. İspanya ve Danimarka'nın desteği de yolda. Katar da operasyona katılacağını açıkladı.
Libya Sağlık Bakanlığı hava saldırılarında 'sivillerin bulunduğu bölgelerde' 64 kişinin öldüğü ve 150 kişinin de yaralandığı iddia edildi.
Kaderi çadır kurduğu Paris'te çizildi
Kaddafi'nin kaderi, 2007 yılında Sarkozy tarafından ağırlanırken çadır kurduğu Paris'te çizildi. Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 18 Mart Cuma günü aldığı müdahale kararı, Libya'da görülmemiş bir hızla yürürlüğe kondu. Müdahale kararının ardından dünya liderleri ve temsilcileri dün (19 Mart Cumartesi) Paris’te bir araya geldi.
Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy, zirvenin ardından "Sivil nüfusu korumayı amaçlıyoruz. Arap halkına müdahalemiz söz konusu değil" dedi.
İlk ateş Fransa'dan Zirve sırasında Fransa ve Kanada’ya ait savaş uçakları keşif uçuşu yaptı. Zirveden Libya’ya müdahale edilmesi yönünde karar çıkmasının ardından hemen harekâta geçildi. Aralarında Awacs'ların da bulunduğu yaklaşık 20 uçak, TSİ 18.45'te operasyona başladı.
Fransız uçakları, Kaddafi güçlerine ait bir askeri araca ateş açtı. Açılan ateş sonucu askeri aracın imha edildiği bildirildi. El Cezire Televizyonu, uçakların 4 tankı vurduğunu duyurdu. Hava operasyonun Bingazi’nin 100-150 kilometre çevresini kapsadığı öğrenildi.
Fransa Genelkurmay Başkanlığı sözcüsü Albay Thierry Burckhard, yaptığı açıklamada, Charles de Gaulle uçak gemisinin pazar günü Libya'ya doğru yola çıkacağını bildirdi.
Uçak gemisinin Fransa'nın kuzeyindeki Toulon kentinden hareket edeceğini belirten sözcü, operasyona katılacak 20 kadar uçak arasında 8 Rafale, 2 Mirage 2000-D, iki Mirage 2000-5 ve Awacs'ların bulunacağını ifade etti.
Sözcü Burckhard, avcı uçaklarının sivillerin hayatı tehlike olduğunda askeri hedefleri vuracağını kaydetti. Fransa'nın Libya'da ilk ateşinin Muammer Kaddafi yanlısı güçlerin bir aracını hedef aldığını bildiren Sözcü, "18.45 civarında Kaddafi yanlısı güçlere ait olduğu açıkça belli olan bir Libya aracına ateş açıldı" dedi.
Albay Burckhard, ateşe karşılık verilip verilmediği sorusu üzerine, "Libya güçlerinden misilleme olduğunu gösteren herhangi bir bilgi almadıklarını" kaydetti.
Saldırıda Trablus'un yanı sıra, Sirte, Bingazi, Misrata ve Zuvara'nın vurulduğu belirtildi.
Bölgedeki AFP muhabirinin bildirdiğine göre, Libya lideri Muammer Kaddafi'ye bağlı güçlere ait, aralarında tankların da bulunduğu araçlar, Bingazi'nin batısında bu sabah bombardımana maruz kaldı.
Bingazi'nin 35 kilometre batısına düşen bölgede tahrip edilen tanklar, yanmış toplar ve paralı askerlerin cesetlerinin görüldüğü ifade edildi.
Libya'daki muhalif kaynaklar, Fransız uçaklarının bu bölgedeki bombardımanının yaklaşık iki saat sürdüğünü söylediler.
Pentagon: Komuta bizde
Libya savaşında ilk ateşi Fransa'nın açtığı saatlerde bir açıklama yapılan ABD Savunma Bakanlığı'ndan komutanın kimde olduğu konusunda özel bir vurgu yapılması dikkat çekti. Pentagon açıklamasında "Komuta bizde" mesajı verildi.
Elektronik saldırı da gündemde
Koalisyon güçlerinin operasyonunun, ABD Afrika Komutanlığı'nda olduğunu belirten askeri yetkililer, ABD'nin harekâta katılım kapasitesine elektronik saldırının da dahil olduğunu açıkladı.
Günün ilk saldırısı Trablus'a
Operasyonda bugünün ilk saatlerinde başkent Trablus'taki hedeflerin bombalandığı ve buradaki hava savunma sistemlerinin harekete geçirildiği bildirildi.
AFP'nin haberine göre, bir uçak şafaktan önce Libya lideri Muammer Kaddafi'nin ikametgahının bulunduğu Trablus'un güneyindeki Bab El Aziziye bölgesi üzerinde uçtu. İkametgah ve çevresi ile başkentin diğer kesimlerine yerleştirilen hava savunma sistemleri uçağa ateş açtı.
Bombardımanda seçilen hedeflerle ilgili bilgi verilmedi. Libyalı resmi bir kaynak, havadan bombardıman ve füze saldırılarında "en az 48 kişinin öldüğünü", bu ölümlerin 26'sının Trablus'ta olduğunu söyledi.
Libya lideri Muammer Kaddafi, dün devlet televizyonunda yayımlanan sesli açıklamasında, Akdeniz'i "savaş alanı"na çevirme tehdidinde bulundu. Libya'yı savunmaya yönelik olarak "silah depolarının" açıldığını kaydeden Kaddafi, "Akdeniz, gerçek bir savaş alanı oldu" dedi. Kaddafi, Libya güçlerinin Akdeniz'de sivil ve askeri bütün hedefleri vuracağını belirtti.
ABD savaş uçakları da devrede
Fransız uçaklarının operasyonu ile aynı saatlerde ABD savaş gemilerinden, Libya'daki hedeflere seyir (cruise) füzeleri fırlatıldı. Bir yetkili, ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve Kanada'dan oluşan koalisyon güçlerinin, Libya'nın kıyı kesimindeki hedefleri vurduğu belirtildi. Pentagon'dan yapılan açıklamada, elektronik savaş sistemleri taşıyan uçaklar desteğindeki Amerikan savaş uçaklarının Kaddafi'nin kara birlikleriyle Libya hava savunmasına saldırı düzenledikleri belirtildi.
Alman hükümeti de, operasyonlar için Almanya'daki Amerikan üslerinin kullanımına izin verdi.
Libya'da gelişmeleri büyük endişe ile izlediklerini, Libya halkının bu kadar acı çekmesinin Libya lideri Muammer Kaddafi'den ve rejiminden kaynaklandığını belirten Westerwelle, "diktatör Kaddafi"den BM kararına uymasını ve verdiği ateşkes sözünü uygulamasını beklediklerini ifade etti.
Almanya'nın Libya'ya asker göndermeyeceğini, ancak uluslararası topluluğunun aldığı kararın hedeflerinin tümüyle arkasında olduğunu kaydeden Westerwelle, Almanya'nın Libya'ya 5 milyon euroluk insani yardım yapacağını ve bu ülkedeki tıbbi yardım çalışmalarına katkı sağlayacağını söyledi.
ABD ve İngiliz savaş gemileri ile denizaltılarından 112 seyir füzesi fırlatıldığı, toplam 20 hedefin vurulduğu açıklandı. Hedef alınan noktaların, koalisyon güçleri hava kuvvetleri pilotları için tehlike yaratabilecek hedeflerle, sivillere zarar vermesi mümkün olabilecek hedefler olduğu belirtildi.
Füze saldırılarının ana amaçlarından birinin, "insanlı savaş uçağı uçuşlarının yapılmasının koşullarını oluşturmak olduğu" kaydedildi.
Cumartesi gece yarısı itibarıyla Libya'da hiçbir ABD kara askeriyle, Libya semalarında ABD uçağı olmadığı kaydedildi.
Koalisyon güçlerinin, özellikle başkent Trablus ile Misrata çevresindeki hedefleri vurdukları bildirildi. Yetkililer, Bingazi çevresinde çok büyük bir operasyonun planlanmadığını ifade etti.
Amerikalı yetkililer, ABD'nin operasyonda öncü konumda olduğunu belirterek, ABD savaş uçaklarının da operasyonlara dahil olacaklarını kaydetti. Bölgede koalisyon güçlerine ait yaklaşık 25 savaş gemisi ile 3 ABD denizaltısı olduğu, 5 ABD keşif uçağının da operasyonda yer aldığı ifade edildi.
Çin ve İran ve Rusya endişeli
İran, "Koalisyon Güçlerinin Libya'da Kaddafi yönetimine karşı saldırısının yeni bir sömürgecilik niyeti taşıdığından şüphe ettiğini" bildirdi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, bu ülkelerin, ilk başta halkları himaye için harekete geçtiğini, ancak daha sonra işgal ettikleri ülkelerde askeri üs kurarak kendi çıkarlarını koruduklarını ifade etti, bunun yeni bir tür sömürgecilik ve hegemonyacılık olduğunu bildirdi. Çin de, ABD ve Avrupa ülkelerinin Libya'ya yönelik hava saldırısından üzüntü duyduğunu açıkladı. Çin, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya kararında çekimser oy kullanan 5 ülke arasında yer almıştı.
ABD: Hava savunma sistemi ciddi hasar aldı
ABD Genelkurmay Başkanı Oramiral Mike Mullen, BM Güvenlik Konseyi kararı uyarınca Libya'da uçuşa yasak bölge uygulanmasının, operasyonlar sonucunda başarıyla başlatıldığını, operasyonlar sayesinde ayrıca Libya Lideri Muammer Kaddafi'ye bağlı güçlerin, muhaliflere saldırılarının durdurulduğunu söyledi.
Operasyonun amacının, BM Güvenlik Konseyi kararının uygulanmasıyla sınırlı olduğunu, Kaddafi'yi devirmek gibi bir hedefin bulunmadığını söyleyen Mullen, Kaddafi'nin kendi geleceği için "gereken kararları almak zorunda kalacağını" ifade etti.
Operasyonlarda Libya'nın hava savunma sistemlerinin de büyük ölçüde devre dışı bırakıldığını kaydeden Mullen, "24 saat içerisinde operasyon önemli derecede gelişmeler sağladı, Kaddafi güçleri Bingazi'de durduruldu" dedi.
Mullen, Kaddafi güçlerinin kimyasal silah kullandığına dair bir belirti olmadığını da ifade etti. Mullen ayrıca, koalisyon güçlerinin operasyonları sonucu sivil kayıp meydana geldiğine dair bir bilginin ulaşmadığını kaydetti.
İngiltere: Askeri noktalar hedefte
İngiliz Genelkurmay Başkanı General John Lorimer, "İngiliz Askeri Kuvvetleri, BM Güvenlik Konseyinin 1973 sayılı kararı uyarınca, Libya hava savunma sistemlerine karşı koordinasyonlu saldırıya katılmıştır" dedi.
İngiltere Savunma Bakanı Liam Fox da, "Kaddafi'nin BMGK'nın kararına uymazsa, askeri operasyon düzenleneceğini açıkça ortaya koyduk" diyerek, bu çerçevede Libya'da anahtar öneme sahip askeri tesislerin hedef alındığını kaydetti.
Fox, "Bu operasyon, uluslararası toplumun Libya halkının Kaddafi rejimi altında acı çekmesine göz yummayacağı konusunda güçlü bir sinyal göndermiştir" dedi.
İspanya 4 F-18 uçağını İtalya'ya gönderdi
İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero, "İspanya, BM'nin kararını etkili hale getirmek için üzerine düşen sorumluluğu, Libya halkını koruma sorumluluğunu kabul ediyor" dedi. Zapatero, 4 adet F-18 tipi askeri uçağın İtalya'ya doğru hareket ettiğini açıklarken, bu uçakların büyük olasılıkla pazar sabahından itibaren Libya'daki operasyona dahil olabilecekleri kaydedildi. Operasyon için 450 dolayında asker göndermesi de gündemde olan İspanya'nın, 4 F-18 uçağının yanı sıra 1 Boeing 307 Cessna tipi nakliyat uçağı, F-100 tipi bir fırkateyn, bir denizaltı ve bir deniz gözetleme uçağını da Libya'daki operasyon için bölgeye gönderme kararı aldığı kaydedildi.
Katar Başbakanı saldırılara ülkesinin de katılacağını doğruladı
Katar Başbakanı Şeyh Hamad bin Casim El Tani, ülkesinin Libya'ya yönelik operasyona katılacağını söyledi.
El Tani, El Cezire'ye yaptığı açıklamada, Katar'ın askeri harekata katılacağını belirterek, "Cinayetin nedeni bir protesto değil... Paralı askerlerin karıştığı açık bir savaşa dönüştü. Bunun hemen son verilmesi gereken bir konu olduğunu düşünüyorum" dedi. Libya halkını ya da Kaddafi ve oğullarını hedef almadıklarını söyleyen Katar başbakanı, niyetlerinin "kan dökülmesini durdurmak" olduğunu ifade etti. El Tani ülkesinin nasıl bir rol üstleneceği konusunda bilgi vermedi. Fransız Haber Ajansı'na açıklama yapan bir Fransız yetkili, Katar'ın da 4 ya da 6 adet Mirage 2000-9 tipi savaş uçağıyla operasyona katılma sözü verdiğini söylemişti.
Kaddafi de Bingazi'yi bombaladı
Bu arada El Cezire televizyonuna göre Libya lideri Kaddafi de boş durmuyor. Kaddafi'ye bağlı birlikler muhaliflerin kalesi olan Bingazi'yi bombaladı.
Televizyon, adı açıklanmayan kaynaklara dayanarak verdiği haberinde, Kaddafi'ye bağlı güçlerin tanklardan ateş açtığını ve roket kullandığını bildirdi.
Kent, dün de Kaddafi'ye bağlı birlikler tarafından bombalanmıştı.
Libya toplantı istedi
Ateş altındaki Libya, BM Güvenlik Konseyi'nin olağanüstü toplantı düzenlemesini istedi.
Haberi duyuran El Cezire ve El Arabiye televizyonları, konuya ilişkin kaynak ya da toplantının amacı konusunda detaylı bilgi vermedi.
Libya devlet televizyonu ise Muammer Kaddafi'nin ülkeye yönelik saldırıyı durdurmanın BM Güvenlik Konseyi'nin sorumluluğu olduğunu söylediğini bildirdi.
BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'da uçuşa yasak bölge uygulanmasına yetki veren kararının ardından bugün Batılı devletler ülkeye hava saldırısı başlatmıştı.
Libya lideri Muammer Kaddafi ise devlet televizyonunda yayınlanan açıklamasında, ülkesinin Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın 51'inci maddesiyle düzenlenen meşru müdafaa hakkını kullanacağını söylemişti.
DAKİKA DAKİKA ASKERİ OPERASYON
Fransa, İngiltere ve ABD, BM kararı çerçevesinde Libya'ya karşı dün akşam operasyon başlattı.
Operasyonun başından bugün öğlen saatlerine kadar sırasıyla şu gelişmeler yaşandı:
- Fransa, dün TSİ 18.45'te Libya lideri Muammer Kaddafi'ye bağlı güçlerin zırhlı araçlarını bombaladı.
- ABD Başkanı Barack Obama, uçuşa yasak bölgenin oluşmasına katkı için Libya'nın hava savunma tesislerine Tomahawk füzeleri atılacak sınırlı bir askeri harekata izin verdi.
- İngiliz güçleri harekete geçti. ABD ve İngiltere Libya'daki hedeflere 110 füze fırlattı.
- Libyalı bir yetkili, "barbarca saldırı"dan söz etti, çok sayıda can kaybı ve önemli maddi hasar olduğunu söyledi.
- Hava saldırılarının Almanya'daki Amerikan genel karargahından koordine edildiği açıklandı.
- Libya televizyonu bir Fransız uçağının düşürüldüğünü iddia etti, Fransa yalanladı.
- Kaddafi, Akdeniz'de askeri ve sivil hedeflere saldırı tehdidinde bulundu.
- Libya, BM Güvenlik Konseyinin acilen toplanmasını istedi.
- Libya yönetimi, kaçak göç konusunda Avrupa ile işbirliğini kesti.
- El Cezire televizyonu, dört çalışanının Trablus'ta gözaltına alındığını bildirdi.
- Afrika Birliğinin Libya ile ilgili komitesi ateşkes çağrısında bulundu.
- Libya, dünkü bombardımanda 48 kişinin öldüğünü açıkladı.
- İngiliz Tornado uçakları da gece hava saldırılarında bulundu, Libya'nın hava savunma sistemleri ateş açtı.
- Çin ve Hindistan, operasyon başlatılması dolayısıyla "üzüntülerini" dile getirdi, Japonya destek oldu.
- 8 İtalyan, 2 Hindistanlı ve bir Ukraynalı'dan oluşan İtalyan römorkörü mürettebatının silahlı kişiler tarafından Trablus Limanı'nda alıkondukları belirtildi.
- Günün ilk ışıklarıyla bombardımanın durduğu bildirildi.
- Fransa'nın uçak gemisi Charles de Gaulle, Toulon'dan Libya'ya hareket etti.
- Libya lideri Muammer Kaddafi, televizyonda yayımlanan konuşmasında, Batılılara meydan okuyarak, sonuna kadar savaşacakları mesajını verdi.
- Fransa, Libya üzerinde hava operasyonlarının devam ettiğini açıkladı.
- Amerikan B-2 uçaklarının Libya'da önemli bir üsse 40 bomba attığı bildirildi.