Ukrayna-Rusya krizi nedeniyle ABD'nin Kuzey Akım 2 hattına yaptırım uygulayabileceğine yönelik açıklaması, gözleri tekrar bu tartışmalı projeye çevirdi.
ABD, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırması durumunda boru hattının durdurulacağını söylerken Almanya da saldırı halinde projenin yaptırımlarla karşılaşacağını açıkladı.
İnşası için milyarlarca dolar harcanan proje, Batı tarafından bir Rus işgalini engelleyebilmek için pazarlık kozu olarak görülüyor.
Peki Kuzey Akım 2 nedir ve neden bu kadar fikir ayrılığına yol açıyor?
Kuzey Akım 2 nedir?
Rusya'dan Almanya'ya doğal gaz taşımak için inşa edilen 1.200 km. uzunluğundaki bu boru hattı, Baltık Denizi'nin altından geçiyor.
10 milyar euroya mal olan proje, Rusya'dan Almanya'ya gönderilen doğal gaz miktarını ikiye katlamayı hedefliyor.
Rusya şu anda Almanya'ya 2012'de tamamlanan Kuzey Akım hattı üzerinden gaz sevk ediyor.
Proje hayata geçtiğinde Almanya'ya yılda 55 milyar metreküp gaz pompalayacak.
Boru hattının sahibi ise Rus devletinin sahip olduğu gaz şirketi Gazprom.
Hattın inşası geçen Eylül'de tamamlandı.
Gazprom şu anda Kuzey Akım 2'ye gaz pompalayabilmek için Avrupalı düzenleyicilerin onayını bekliyor.
Neden tartışılıyor?
Hattı eleştirenler bunun Rusya'nın bir dış politika aracına dönüştüğünü söylüyor.
Kuzey Akım 2'ye en büyük itiraz ABD, Ukrayna ve Polonya'dan geliyor.
ABD, Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığının artmasından endişe ediyor, bu projenin Berlin ve AB üzerindeki Rus etkisini artırabileceğini belirtiyor.
Rusya Avrupa'ya gazın çoğunu Ukrayna üzerinden gönderse de Kuzey Akım ve Kuzey Akım 2 hatları Ukrayna'yı by-pass ediyor. Bu nedenle Kiev de bu hatta karşı.
Bu hat nedeniyle gaz transit ücretlerinden 1,8 milyar euro kaybetme ihtimali olan Ukrayna, Batı ile yakın ilişkiler kurmasının Moskova tarafından cezalandırıldığını savunuyor.
Polonya da gaz hattının kendi topraklarından geçmeden, deniz altından Almanya'ya ulaşmasını eleştiriyor.
Pazarlıklardaki etkisi nedir?
Boru hattı, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini engellemek için Batı tarafından yaptırımlara maruz bırakılma potansiyeli taşıyor.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallece, bu hattın pazarlıklarda Batı'nın elinde bir "kaldıraç" etkisi yapabileceğini söylüyor.
Wallace "Bu, fark yaratabilecek az sayıda kozdan biri" diyor.
Bu hat Rusya için, Ukrayna'ya transit ücreti ödemeden Avrupa'ya doğrudan gaz gönderebilmek açısından önemli.
Yaptırımları savunanlar, bunun Rus çıkarlarına zarar vereceğini, gelirlerini azaltacağını ve Avrupa'nın enerji için Rusya'ya bağımlı olmadığını ispatlayacağını söylüyor.
Kuzey Akım 2 açılmazsa neler olabilir?
Bunun Avrupa'ya büyük bir maliyeti olur. Kıtadaki ülkeler artan enerji fiyatları ve Rusya'nın normalden daha az gaz göndermesi nedeniyle zor durumda.
Almanya boru hattından gelecek gaza çok ihtiyaç duyuyor. Bu gaz 26 milyon Alman hanesini ısıtabilir ve ülkenin yenilenebilir enerjiye geçişini kolaylaştırabilir.
Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck, Çarşamba günü yaptığı açıklamada "Almanya'ya darbe vurmayacak bir yaptırım senaryosu yok" dedi.
Öte yandan uzmanlar esas tehlikenin, Rusya'nın Ukrayna üzerinden gaz vermeyi bırakması olduğunu söylüyor.
Bazı ülkeler için başka yerlerden gaz edinmek mümkün. Örneğin Almanya mevcut boru hatları üzerinden Norveç, Hollanda, İngiltere ve Danimarka'dan gaz alabilir.
Fakat kıtanın en büyük ikinci gaz tedarikçisi Norveç, Avrupa'ya gaz tedarik kapasitesinin yüzde 100'ünü kullanmakta olduğunu, Rusya'nın gazı kesmesi durumunda aradaki açığı karşılayamayacağını açıkladı.
ABD, dünyanın dört bir yanından gaz üreticisi ülkelerle böylesi bir durumda Avrupa'ya gemilerle gaz göndermeleri için görüşmeler yapıyor.
Fakat doğal gazı gemiyle taşımanın da ayrı zorlukları var.