Aşırı sağcı Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) davasında yargılanan baş sanık Beate Zschäpe ile NSU üyelerine yardım etmekle suçlanan diğer dört sanık hakkında karar 11 Temmuz 2018 tarihinde açıklanacak. İşlenen 10 cinayet, iki bombalı saldırı ve 15 soygunda nasıl bir suç işlediklerine ilişkin karar verilecek. Federal Savcılık, suç ortağı olduğu gerekçesiyle Zschäpe'nin suçlu olduğunu savunuyor ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep ediyor. Zschäpe'nin böyle bir ceza alması halinde cezaevinden erken çıkma olanağı bulunmuyor.
Manfred Götzl başkanlığındaki Münih Eyalet Yüksek Mahkemesi'nin 6'ıncı Ceza Dairesi'nin iddianameye göre karar vermesi halinde Zschäpe'ye 43 yıl hapis cezası öngörülüyor. Bu durumda, Zschäpe'nin aynı suçu yeniden işleme tehlikesi bulunduğu gerekçesiyle cezası sona erdikten sonra da cezaevinde tutulması şartı koşuluyor.
Zschäpe kurban yakınlarının sorularını yanıtlamadı
Beate Zschäpe bu kaderden kaçabilmek için Salı günü yapılan duruşmada son fırsatını kullandı. Zschäpe mahkemeden "kamunun veya siyasetin baskısı olmadan" karar vermesini talep etti. Zschäpe yaklaşık beş dakika süren konuşmasını, "Beni istemediğim ve yapmadığım bir şey yüzünden başkalarının yerine lütfen mahkum etmeyin" sözleriyle bitirdi.
Zschäpe, yaklaşık beş yıl iki ay süren NSU davasında uzun süre ifade vermeyi reddetmişti. Aralık 2015 yılında verdiği ilk ifadeyi avukatları Mathias Grasel ve Hermann Borchert okumuştu. Zschäpe şimdi olduğu gibi daha önce de davaya müdahil olan 2000-2007 yılları arasında NSU tarafından işlenen cinayetlerin kurbanlarının yakınları ile 2001 ve 2004'te düzenlenen bombalı saldırıda yaralananların birçok sorusuna yanıt vermemişti. Dava boyunca sadece bir kere konuşan Zschäpe, Eylül 2016'da mahkemede aşırı sağcı gruplarla arasına mesafe koyduğunu söylemişti.
Kararın açıklanmasından bir hafta önceki duruşmada yine söz alan Zschäpe, aşırı sağcılık "defterini bir kez daha açılmamak üzere kapattığını" hatırlatarak, bunun "açık bir mesaj" olarak görülmesini talep etti.
Kurban yakınlarının üzüntüsünü paylaştı
Davanın baş sanığı Zschäpe mahkemede son sözlerini söylerken ses tonu kendinden emindi. İlk duruşmada olduğu gibi yine koyu renk bir ceket giymiş, boynuna da bir eşarp takmıştı. Artık fotoğrafçılar ve kameramanlar objektifi kendisine doğrulttuğunda, Zschäpe davanın ilk duruşmalarında olduğu gibi görünür bir şekilde heyecan göstermiyor. Zschäpe buna rağmen, "Davada edindiğim deneyim ve yapılan haberler beni bugün bile tedirgin ediyor" dedi.
Zschäpe, ciddi ve dürüstçe söylediği her sözün "yanlış daha doğrusu aleyhinde değerlendirildiği” duygusuna kapıldığını ifade etti. Kendi yaptıklarının sorumluluğunu üstlendiğini belirten Zschäpe, "neden olduğu" acılar için özür diledi. Kurbanların yakınlarının sevdikleri insanları kaybetmelerinden dolayı üzüntü duyduğunu söyleyen Zschäpe, acılarını "en samimi duygularla" paylaştığını ifade etti.
Kurban yakınları sözlerini inandırıcı bulmadı
NSU davasında kurbanlardan Mehmet Kubaşık'ın eşini temsil eden müdahil avukat Carsten Ilius, Zschäpe'nin pişmanlık göstererek rol yaptığını düşünüyor. DW'nin sorularını yanıtlayan Ilius, Zschäpe'nin "yeni hiçbir şey" söylemediğni belirtti. Zschäpe'nin konuşurken sergilediği tavrın "ifadesinin içeriğinin tam tersini” yansıttığını söyleyen Ilius, bu tavrıyla davada ortaya çıkan "son derece özerk, bağımsız ve kendine güveni tam olan bir kişi” olduğu sonucunu da doğruladığını ifade etti. Müdahil avukat Ilius, kurbanların yakınlarının acılarını paylaştığı yönündeki sözlerinin de "bir şekilde ciddiye almaktan daha çok incitici” olduğunu söyledi.
Ilius ve müvekkili, Zschäpe'nin arkadaşları Uwe Böhnhardt ve Uwe Mundlos tarafından işlenen cinayetlerden daha sonra haberi olduğu şeklindeki sözlerini de inandırıcı bulmadıklarına işaret etti. Zschäpe, son kez söz aldığında "neden bu insanların" seçildiği konusunda herhangi bir bilgisinin olmadığını söyledi ve "Eğer bilgim olsaydı bunu en azından şimdi açıklardım. Artık herhangi bir konuda susmak için hiçbir nedenim yok" dedi.
"Zschäpe'nin sözleri anlaşılabilir”
NSU kurbanlarından Mehmet Turgut'u temsil eden müdahil avukat Bernd Behnke ise Zschäpe'nin sözlerinin "anlaşılabilir" olduğu görüşünde. Davanın baş sanığının özür dilemesinin inandırıcı olup olmadığı konusunda kararın mahkeme tarafından verilmesi gerektiğini ifade eden Behnke, "Benim kişisel görüşüme göre, o bunu gayet anlaşılabilir bir şekilde dile getirdi" dedi. DW'nin sorularını yanıtlayan Behnke, bunun nihayetinde Zschäpe'yi temize çıkartmayacağını vurguladı.
Zschäpe Salı günü duruşmada yıllar süren davada yaşanan duygusal bir olaya da atıfta bulundu. NSU kurbanlarından Halit Yozgat'ın annesi Zschäpe'ye rahatça uyuyup uyuyamadığını sormuş ve yanıt verme konusunda kendisine borçlu olduğunu söylemişti. Zschäpe, kararın açıklanmasına bir hafta kala son kez söz aldığında, federal savcılık, müdahil avukatlar ve medya bunun tersini söylese de, "Ben başkalarının duygularını paylaşan bir insanım ve kurban yakınlarının acısını, ümitsizliğini ve öfkesini görebildim ve hissedebildim" dedi.
Bütün bunlardan etkilendiğini belirten Zschäpe, bunların kendisine hâlâ sıkıntı verdiğini söyledi ve ekledi: "Şimdi bu salondakilerin beklediği tepkiyi göstermemiş olduğum gerçeği, benim bundan etkilenmediğim ve üzüntü duymadığım anlamına gelmiyor."
"Nasyonal sosyalist, antisemitist, ırkçı”
Gerçekten mi? Davada NSU kurbanı Abdurrahim Özüdoğru'nun kardeşlerini temsil eden müdahil avukat Mehmet Daimagüler, Zschäpe'nin fikirlerini değiştirdiğine dair bir belirti göremediğini belirterek, Zschäpe'nin nasyonal sosyalist, antisemitist ve ırkçı bir şekilde düşündüğünü söyledi.
Daimagüler, Zschäpe'nin dava boyunca yatıştırıcı, oynadığı rolü küçükmüş gibi göstermeye çalışan bir tutum sergilediğini hatırlattı. Dava sürecinde Zschäpe'nin değiştiğine dair bir belirtinin de bulunmadığına işaret eden Daimagüler, kendisinin ve müvekkilinin Zschäpe’den tüm gerçekleri anlatmasını beklediğini vurguladı ve ekledi: "Ama bunu yapmadı."
Marcel Fürstenau
© Deutsche Welle Türkçe