Ekonomist yazar Süleyman Yaşar, The Wall Street Journal gazetesinin 54 ekonomistin katılımıyla yaptığı çalışmaya göre, ekonomik durgunluğun 2009'un haziran ayına kadar süreceğini yazdı. Bir iç ve dış şok halinde Türk parasının aşırı değer kaybedeceği bir sürecin yaşanmasının kaçınılmaz olduğunu belirten Yaşar, Taraf'ta yayımlanan (15 Aralık 2008) yazısında, ekonomik krizi analiz etti. İşte Yaşar'ın yazısı:
"Amerikan konut sektöründe kredi krizi tam on yedi ay önce başladı. Amerikan Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu’na göre bu kredi krizi Amerikan ekonomisinde ancak 2007’nin aralık ayında durgunluğun başlamasına yol açtı.
Geçmişte ekonomik durgunluk dönemlerinin en uzunu on sekiz ayla 1929 bunalımı olmuştu. Daha sonraki 1973-75 ve 1981-82 bunalımlarında durgunluk on altı ay sürdü.
Peki, yaşadığımız bunalımda ekonomik durgunluk ne kadar sürecek? The Wall Street Journal gazetesinin 54 ekonomistin katılımıyla yaptığı çalışmaya göre, yaşadığımız durgunluk 2009’un haziran ayına kadar sürecek. Bu sürenin ölçüsünü merak edenler geçmişteki en uzun durgunluğun en fazla on sekiz ay sürdüğünü dikkatlerden kaçırılmamalı.
Amerikan Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu’na göre, şimdiki durgunluğun başlangıç tarihi 2007’nin aralık ayı olarak alındığında ve bu tarihe on sekiz ay ilave edildiğinde durgunluğun bitiş tarihi olarak 2009’un haziran ayı bulunuyor. Bu tarih, mali krizin ortaya çıkardığı ekonomik durgunluğun sona eriş tarihi olarak düşünülüyor.
Amerikalı ekonomistler, yeni başkan Barack Obama’nın açıkladığı ve daha da açıklayacağı ekonomik önlemler sayesinde ekonominin 2009’un ikinci yarısından sonra canlanacağı ve 2010 yılında işlerin yoluna gireceğini söylüyorlar.
Tabii yaşanan ekonomik durgunlukta en önemli sorun işsizlik. ABD’de işsizlik oranının 2009’un ortalarında 8,4’e kadar çıkacağı ve 2009 sonunda ancak yüzde 8,1’e gerileyebileceği tahmin ediliyor. Enflasyonun ise 2009 sonuna kadar artmayacağı, tüketici fiyatlarında 2009 sonunda küçük bir artış olacağı düşünülüyor.
Amerikan ekonomisinde durgunluğun önümüzdeki yılın ortasında bitecek olması, dünya ekonomisinin de aynı dönemde toparlanmaya başlayacağının sinyalini veriyor. Çünkü ABD’li tüketicilerin dünya tüketimindeki payı hayli yüksek, yüzde 21 civarında. Bu nedenle Amerikan pazarlarındaki durgunluğun ortadan kalkması dünyayı da canlandıracak.
Türkiye’ye gelince... Amerikan kaynaklı mali krizin ortaya çıkardığı ekonomik durgunluktan Türkiye de 2009’un haziran ayına kadar olumsuz etkilenecek. Bizde de tüketicilerin harcamalarını kısması, ithalatın ve ihracatın düşmesi ekonomik refahı azaltacak. Fakat emtia fiyatlarındaki gerilemeler Türkiye ekonomisi için olumlu gelişmeleri de ortaya çıkarıyor. Çünkü özellikle petrol ve doğalgaz fiyatlarının gerilemesi cari açığın küçülmesini sağlayacak.
Ayrıca Türkiye ekonomisinde daralmanın dünyada emtia fiyatları düşerken yaşanması iyi bir rastlantı oldu. Çünkü Merkez Bankası’nın dünyada dövizin en bol ve ucuz olduğu dönemde yüksek faiz-düşük kur politikasıyla Türk parasını aşırı değerlendirmesinin er ya da geç bir kırılmaya yol açacağı, güneşin doğudan doğduğu kadar açık bir gerçekti. Bir iç ve dış şok halinde Türk parasının aşırı değer kaybedeceği bir süreç muhakkak yaşanacaktı. Ve öyle de oldu.
Eğer kamu maliyesinin ve bankacılık sektörünün sağlam olmadığı bir ortamda bu günkü dış şoklara maruz kalınsaydı, ekonomide çok yüksek eksi büyüme oranları yaşanabilirdi. Türkiye için önemli bir risk faktörü olan yüksek cari açığından 2009’da ekonomik büyüme oranını azaltarak kurtulması büyük bir şans olacak."