Kamu-Özel-İşbirliği (KÖİ) ile inşa edilen otoyol ve köprüler için müteahhitlere ödenen garanti ödeme tutarında 2023'ün bilançosu ortaya çıktı. Karayolları Genel Müdürlüğü'nün raporuna göre, devletin kasasından garanti ödemeler için bu yılın ilk 6 ayında 23 milyar 768 milyon TL çıktı. 2022'nin ilk 6 ayına göre, yüzde 167’lik artış yaşanırken, garanti ödemelerde yıl sonu toplam tutar beklentisi de şimdiden 60 milyar TL’yi aştı.
Kamu bütçesine önemli bir yük getirdiği gerekçesiyle eleştirilmesine karşın iktidarın yaygınlaştırmaya devam ettiği gelir garantili otoyol ve köprü projelerinin kamuya maliyetine ilişkin yeni veriler ortaya çıktı. Karayolları Genel Müdürlüğünün 2023 yılı Kurumsal ve Mali Beklentiler Raporu’na göre bu yılın ilk 6 ayında garantili projeler için Karayolları’nın kasasından 23 milyar 768 milyon TL çıktı.
Yıl sonu beklenti 60,1 milyar TL olarak güncellendi
2022'nin ilk 6 ayında aynı kalem için Karayolları Genel Müdürlüğü, müteahhitlere 8 milyar 901 milyon TL’lik ödeme yapmıştı. Böylece geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre garantili ödemelerde yüzde 167 oranında bir artış ortaya çıkmış oldu. Bu yılın başında otoyol ve köprülerde garanti ödeme için başlangıç ödeneği 53 milyar 650 milyon TL olarak belirlenirken, yeni tabloya göre yıl sonu gerçekleşme tahmini de 60 milyar 116 milyon TL olarak güncellendi.
Sermaye giderlerinde büyük artış
Öte yandan kurum bütçesindeki sapmanın sermaye giderlerinde de yaşandığı ortaya çıktı. Bu yılın başında sermaye giderleri bütçesi için 45 milyar TL’lik kaynak ayrılırken, henüz yılın ilk 6 ayında bu bütçenin büyük bir kısmı harcanarak 31 milyar 246 milyon TL’lik ödeme yapıldı. Aynı kalem için yıl sonu gerçekleşme tahmini de 114 milyar 254 milyon TL’ye yükseltildi.
Bakan, "döviz kuru üzerinden ödeniyor" demişti
Garanti ödemelerle ilgili eleştiriler her yıl gündeme gelirken son olarak CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, bir önceki Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’na soru önergesi yöneltmişti. Garanti ödemelerin döviz kuru üzerinden yapıldığını açıklayan Karaismailoğlu, “Geçiş ücretleri ile garanti ödemeleri, uygulama sözleşmesinde yer alan hükümler çerçevesinde, döviz kuru üzerinden yapılan hesaplamalar ile Türk lirası olarak uygulanmaktadır” demişti.