Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), dünyada çalışan çocukların durumuna dikkat çekmek için 12 Haziran'ı Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü olarak ilan etti. 2002 yılında hayata geçirilen bu günde, her sene farklı bir konuya ağırlık veriliyor. Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü bu yıl savaş ve felaketler yüzünden çocukların çalışmak zorunda kalmasına odaklanıyor. Savaş ve felaketler, insanların temel haklardan mahrum kalmasına yol açıyor. Bu durumdan olumsuz etkilenen kesimin başında ise çocuklar geliyor. Ülkelerinde yaşanan savaş ve felaketler yüzünden çocuklar eğitim olanağına sahip olamamıyor veya ailelerini kaybediyorlar. Bu da onların erken yaşta çalışmaya başlamasına neden oluyor.
Madende çalışan çocuklar
Dünyada çocuk işçiliğinin yaygın olduğu ve çocukların son derece olumsuz koşullarda çalıştığı ülkelerin başında Demokratik Kongo Cumhuriyeti yer alıyor. Afrika'nın orta bölümünde bulunan Kongo'da çocuklar madenlerde bile çalıştırılıyor. Katolik yardım örgütü Misereor'un Kongo Temsilcisi Faustin Adeye, ülkenin güneyindeki kobalt madenlerinde çalışan çocuklarının durumunu şu sözlerle dile getiriyor: "Madenlerdeki çalışma koşulları çok kötü. Çocukların çoğu bedenen çok yıpranıyor. Madenin bazı bölümlerinde elle kazmak gerekiyor. Çıplak elle, büyük bıçak veya küreklerle kazıyorlar. Sıklıkla kazalar oluyor. Toprak kaymaları nedeniyle canlı olarak gömülüyorlar.”
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) verilerine göre Kongo'nun güneyindeki madenlerde yaklaşık 40 bin çocuk çalışıyor. Bu çocukların günde 1 veya 2 Amerikan Doları kazanması için bazen 24 saate kadar varan süre boyunca madende çalışması gerekiyor. Bazı çocukların daha 7 yaşında olduğuna dikkat çekiliyor.
Uluslararası Af Örgütü'nün verdiği bilgilere göre ise bu çocuklar kobalt madenlerinde koruyucu giysiler olmadan çalıştırılıyor.
Ünlü markaların sorumluluğu
Kobalt, özellikle akıllı telefonlarda kullanılan bir hammadde. Apple, Microsoft, Samsung ve Sony gibi markaların akıllı telefonlarında kobalt kullanılıyor. Daimler ve Volkswagen marka elektrikli otomobillerde de kobalt bulunuyor. Ancak bu markaların, çocuk işçiliğiyle isimlerinin yan yana gelmesini pek istemediği gözlemleniyor.
Otomobil ürecisi Daimler, Deutsche Welle'ye konuya ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada, hammadde gönderen bütün firmalardan yürürlükte olan uluslararası kural ve yasalara uymalarının istendiği belirtildi. Daimler'in çalışma koşulları ile sosyal ve etik standartlara ilişkin yönetmeliğinin, yasal yükümlülüklerden fazlasını içerdiği kaydedildi. Tedarikçi firmaların da bu asgari standartların sağlamak zorunda olduğu vurgulandı.
Alman otomotiv devi BMW bazı bataryaların üretiminde Kongo'da ithal edilen kobaltın kullanıldığını doğruladı. Aynı zamanda, tedarikçi firmaların titizlikle inceleneceğini açıklayan BMW, hammadde gönderen bu firmaların insan haklarını ihlal etmesine göz yumulmayacağını duyurdu.
Teknoloji devi Apple'dan ise mart ayında yapılan açıklamada, Kongo'da elle çıkartılan kobaltın alımının durdurulduğu belirtildi.
Dünyanın en geniş kobalt yatakları Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde bulunuyor. Uluslararası Af Örgütü büyük şirketlerden yapılan bu açıklamaları sadece güzel sözler olarak değerlendiriyor. Dünya piyasasındaki kobaltın en az yüzde 50'sinin Kongo'da çıkartıldığına dikkat çeken Af Örgütü, bu nedenle Kongo'da üretilen kobaltın dolaylı yollardan yine bu firmalara ulaşabileceğine dikkat çekiyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Antonio Cascais