Kıtalararası balistik füze nedir?

Mark Shea
BBC Dünya Servisi

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy'ye göre Rusya Ukrayna'yı bir silah deneme alanı olarak görüyor.

Zelenskiy, salı günü ülkenin doğusundaki Dnipro'da düzenlenen saldırı için "Tüm özellikler, hız, irtifa, bir kıtalararası füzeye işaret etti" dedi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’nın “durdurulması imkansız” bir balistik füze ile vurulduğunu söyledi. Putin ayrıca, saldırının Oreşnik kod adlı yeni bir "konvansiyonel orta menzilli füzeyle gerçekleştirildiğini belirtti.

Peki, kıtalararası balistik füze (ICBM) nedir ve kullanımı neden bu kadar önemli?

Kıtalararası balistik füze nedir?

ICBM, adından da anlaşılacağı üzere savaş başlıklarını çok uzun mesafelere göndermek için tasarlanmış silahlar.

Her bir füzeye birden fazla savaş başlığı takılabiliyor, bağımsız olarak yolunu bulabiliyor ve çeşitli hedefleri bulabiliyor.

Sovyetler Birliği, Ağustos 1957'de ICBM'leri ilk deneyen ülke olmuştu. Şimdiyse, Rusya'ya ek olarak, ABD ve Çin'in büyük bir karadan atılan ICBM envanteri var. İngiltere, Fransa, Hindistan, İsrail ve Kuzey Kore de daha az sayıda, karadan ya da denizaltılardan atılan bu tür füzelere sahip.

ICBM'lerin benzer savaş başlıkları taşıyabilen diğer balistik füzelere göre daha büyük bir menzili ve hızı var.

ICBM'lerin menzili ne?

Standart tanımına göre kıtalararası balistik füzelerin 5500 kilometrenin üzerinde menzili olması gerekiyor. Bazı füzelerin menzili ise çok daha büyük.

Rusya'nın füzeyi, ülkenin güneyindeki Astrahan bölgesinden fırlattığına inanılıyor.

Rus ICBM'lerinin menzili 10 bin kilometrenin üzerine çıkabiliyor. Yani teorik olarak bu bölgeden fırlatılan füzeler teoride ABD'nin doğu kıyılarına kadar ulaşabilir.

ICBM'ler ne hızda gidiyor?

Bu füzeler saatte 24.500 kilometrelik hıza ulaşabiliyor. Yani, saniyede 7 kilometre kat edebiliyor.

Balistik füze adı veriliyor, çünkü atmosferin üst katlarına götüren bir roketten güç alıyor ve daha sonra hedefe doğru alçalıyor. Bu şekilde böyle hızlı gidebiliyorlar. Daha düz bir güzergahta giden, daha yavaş seyir füzelerine kıyasla engellenmeleri de çok daha zor.

ICBM'ler nükleer füze mi?

ICBM'lere hem nükleer hem de konvansiyonel savaş başlıkları takılabiliyor.

Ukrayna Hava Kuvvetleri ise Rusya'nın fırlattığı füzenin "herhangi bir sonuca yol açmadığını" söylese de, hasar ve kayıplar konusunda herhangi bir açıklama yapılmadı.

ICBM'lerin maliyeti ne?

Rusya'nın ICBM prognamına ne kadar para harcadığı bilinmiyor, ancak ABD'nin ne harcadığını biliyoruz.

ABD Savunma Bakanlığı Pentagon en son Sentinel ICBM programına 140 milyar dolarlık bütçe ayırdı.

Tek bir Sentinel ICBM'in maliyetinin 162 milyon dolar olduğu belirtiliyor.

Her şekilde, bunlar tüm ülkeler için çok pahalı silahlar.

Rusya neden şimdi bu füzeyi fırlattı?

Rusya'nın topyekun işgalinden bu yana geçen 1000 günün ardından, Ukrayna'daki savaş giderek tırmanıyor.

Ukraynalıların Ağustos 2024'te 1000 kilometrekareden fazla bir alanı gele geçirdiği, Rusya'nın Kursk bölgesinde Kuzey Kore birliklerinin konuşlandırılması, çatışmayı tırmandıran önemli bir gelişme oldu.

Belki de bunun bir sonucu olarak, ABD Başkanı Joe Biden Atacms füze sistemlerinin Rusya içlerinde kullanılmasına ilk kez izin verdi. İngiltere ve Fransa'nın Storm Shadow/Scalp füzeleri de Rusya içindeki hedeflere fırlatıldı.

Çatışmadalardaki tırmanma, seçilmiş Başkan Donald Trump'ın Beyaz Saray'a geri dönmeye hazırlandığı bir dönemde gerçekleşti.

Trump, Ukrayna'daki savaşı 24 saat içinde bitirmeyi taahhüt etmiş, ancak bunun nasıl olacağını söylememişti.