İspanya'nın kuzeydoğusundaki Katalan bölgesinin lideri, 1 Ekim'de bağımsızlık referandumuna gideceklerini açıkladı.
Carles Puigdemont Barcelona'da yaptığı açıklamada, halka "Katalonya'nın bağımsız bir Cumhuriyet olmasını istiyor musunuz?" sorusunun sorulacağını söyledi.
Eğer referendumu bağımsızlık yanlıları kazanırsa, İspanya'dan bağımsızlık için görüşmelerin hemen başlaması bekleniyor.
Ancak Madrid'deki merkezi hükümet referandumun geçerli olmayacağı konusunda ısrarcı. Merkezi hükümet böyle bir referandumun anayasaya aykırı olduğunu ve İspanya'nın birliğini tehlikeye atacağını savunuyor.
Kendi dili ve teamülleri olan, 7,5 milyon nüfusluk Katalonya bölgesi, uzun süredir daha fazla özerklik talep ediyordu.
Ayrılık yanlısı siyasetçiler İspanya'nın merkezi hükümetinden, 2014 yılında gerçekleşen İskoçya'nın İngiltere'den bağımsızlık referandumunun bir benzerini yapma izni almaya çalışıyorlar.
Katalanlar konuyla ilgili bölünmüş olsalar da, bölge hükümetinin yaptırdığı son kamuoyu yoklamaları halkın yüzde 48,5'inin bağımsızlık karşıtı, yüzde 44,3'ünün ise bağımsızlık yanlısı olduğunu gösteriyor. Halkın 4'te 3'üne yakın bir kesimi ise bağımsızlık konusunda referendum yapılmasını destekliyor.
2014 yılında Katalonya bağlayıcılığı olmayan bir referendum düzenlemiş, oy kullananların yüzde 80'i bağımsızlık yönünde tavır almıştı. Ancak 6,3 milyon seçmenden sadece 2,3 milyonu sandığa gitmişti.
Bağlayıcılığı olmamasına rağmen Anayasa Mahkemesi referendumu kanunlara aykırı ilan etti.
İspanya Başbakanı Mariano Rajoy geçen ay referandumla ilgili "Olmasını istemiyorum. Ben Başbakan olduğum sürece bu gerçekleşmeyecek" demişti.
Anayasa Mahkemesi de referanduma gidilmesi halinde bunun Katalan liderlere yönelik yaptırımları olabileceği konusunda uyarmıştı.
Madrid'in izni olmadan referendum yapmak, Katalonya'daki yerel yetkilileri de zor bir kararla karşı karşıya bırakacak.
Böyle bir oyalamanın yapılabilmesi için sandıkların kurulması ve polis ya da okul müdürleri gibi kamu personellerinin desteği gerekecek. Ancak kamu personelleri amirlerine itaat ederek İspanyol kanunlarına karşı gelme ya da Anayasa'ya bağlı kalma arasında bir seçim yapmak zorunda kalacak.
Resmi bir kampanya yürütmek ya da bağımsız gözlemciler davet etmek mümkün olmayacak.
Merkezi hükümet de referandumu engellemek için girişimlerde bulunabilir, örneğin bölgenin lideri Carles Puigdemont'u itaatsizlikten görevden alması için Anayasa Mahkemesi'ne gidebilir ya da polis güçleri gibi temel organların kontrolün ele geçirebilir.