Karayolları Genel Müdürlüğü’nün (KGM) Yap-İşlet-Devret projeleri kapsamında 2025 yılına kadar dört otoyol projesi için 24 milyar 871 milyon dolar, iki otoyol projesi için de 2 milyar 988 milyon 494 bin Euro garanti ödemesi taahhüt ettiği ortaya çıktı. Bugüne kadar yapılan garanti ödemelerin tutarı ise 2 milyar 406 milyon doları buldu. Raporda, 2025 yılına kadar işletmeci şirketlere 179 milyar 635 milyon TL daha ödeneceği ancak, araç geçişleri dikkate alındığında bu miktarın 81 milyar 711 TL’ye düşebileceği ifade edildi.
Sayıştay raporunda detaylar ortaya çıktı
Sayıştay’ın 2020 yılı KGM raporuna göre Yap-İşlet-Devret projeleri kapsamında yüklenici firmalara yaptığı ve yapmayı öngördüğü garanti ödemelerinin toplam tutarları ortaya çıktı. Rapora göre, 2025 yılına kadar Kuzey Marmara Otoyolu’nun üç ayrı kesimi ile Gebze-İzmir Otoyolu, Ankara-Niğde Otoyolu ve Menemen-Çandarlı Otoyolu için toplam 179 milyar 635 milyon TL garanti ödemesi taahhüt edildi. Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu için taahhüt edilen miktar, 10 milyar 754 milyon 20 bin dolar olarak tabloda yer aldı. Bugüne kadar yapılan garanti ödeme tutarı ise 1 milyar 924 milyon 127 bin 973 doları buldu.
Kuzey Marmara Projesi için 14 milyar dolar ayrıldı
Kuzey Marmara Otoyol Projesi için ise üç ayrı kesimin toplam garanti edilen ödeme tutarı 14 milyar 116 milyon 983 bin dolar olarak tespit edildi. Bugüne kadar yükleniciye, 2 milyar 406 milyon 688 bin dolar garanti ödemesi yapıldı. Ankara-Niğde Otoyolu için 2 milyar 447 milyon 193 bin Euro garanti ödemesi öngörülürken bugüne kadar yapılan ödemeye ilişkin bilgi verilmedi. Menemen-Çandarlı Otoyolu için de 541 milyon 301 bin Euro garanti ödemesi öngörüldü, yükleniciye yapılan toplam ödeme tutarı da 35 milyon 788 bin 284 Euro olarak gerçekleşti. 2020 yılında yapılan toplam ödeme tutarı ise 1 milyar 741 milyon dolar ve 35 milyon 788 bin Euro'yu buldu.
2025 sonrasına tabloda yer verilmedi
Öte yandan Sayıştay raporunda garanti ödemelerinin toplamına ilişkin bazı tutarsızlıklara da yer verildi. Buna göre, 31 Aralık 2020 tarihi itibariyle kalan garanti ödemesi için 179 milyar 635 milyon 821 bin 290 TL kaldığı ancak, bilançoda borç kalanının 81 milyar 711 milyon 958 bin 952 TL gözüktüğü belirtildi. Raporda, bu farklılıkla ilgili olarak, şöyle denildi:
“İdarenin mali tablolarında işletmeye açılan söz konusu 6 projeye ilişkin 2025 yılına kadar verilen talep garantileri yansıtılmıştır. Ancak, söz konusu projelerin kamuya devir tarihleri 2025 yılından daha sonra olup bazılarının işletme süreleri 2036 yılına kadar devam etmektedir. Mali tablolarda yer alan tutarların arasındaki fark, ‘muhtemel araç geçişlerinden elde edilecek gelirlerin dikkate alınmamasından’ kaynaklanmamakta; İdare tarafından ödenmesi muhtemel tutarların 2025 yılına kadar hesaplanmasından kaynaklanmaktadır.”