KARS, (DHA)- RUSLAR\'ın bir gece baskınında 600 kişilik bir tabur askerin şehit edilmesi ve yakın çatışmalar nedeniyle duvarlarının kanla kaplanması üzerine \'Kanlı Tabya\' adı verilen tabya, Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi olarak turizme açılacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından 2015 yılında başlatılan kazı ve restorasyon çalışmalarında sona gelindi.
Kanlı Tabya, daha önceleri bakımsız ve atıl durumdaydı. Kültür ve Turizm Bakanlığı\'nın girişimleri sonucu bölge kurtarılmaya başlandı. Çevre düzenlemesi yapıldı, binanın taşları temizlendi aslına uygun şekilde korundu. Bu çalışmalar kapsamında 1921 Kars Antlaşması için Kars’a gelen Rus generallerinin Kazım Karabekir Paşa’ya hediye ettiği Kars Müze Müdürlüğü bahçesinde bulunan Beyaz Vagon da sergilenmek üzere Kanlı Tabya bahçesine getirildi.
Halitpaşa Mahallesi\'nde 7 bin metrekare alan üzerinde 1200 metrekare kapalı alana sahip Kanlı Tabya’daki çalışmalar açılış öncesi hızlandırıldı. Kanlı tabyadan içeri girenleri ilk olarak sizi tabya ile ilgili, \"1828 yılında Rusların bir gece baskını esnasında bu tabya içerisinde bulunan bütün askerlerin şehit edilmesi üzerine tabyanın adı halk arasında Kanlı Tabya olarak kaldı\" bilgi notu karşılıyor. Teknolojik olanaklar kullanılarak tasarlanan projede, görsel efektler, interaktif kurgular ve ses efektleriyle yakın tarihimizde cereyan eden olayların bir kez daha canlandırılması amaçlandı.
Girişin yanı başında sonsuzluğa giden bir ışık kervanı görülüyor. Aynalar vasıtasıyla bu görüntü özellikle verildi. Işıkların bulunmuş olduğu yerde askerlerin o dönem kullandıkları çarıklar var. Bu çarıklar ışıklandırılarak şehitlerimizin sonsuza kadar anılması için bir görüntü oluşturuldu. Tabya içerisinde 3 oda da ise interaktif canlandırmalar yapıldı. Tabyada kalan askerlerin revir, ameliyathane ve mutfak bölümlerinde gerçeği aratmayan dizaynlar yapıldı. İnsan maketlerinin gerçeği yansıtan görüntüsü görenleri adeta o günlere geri götürüyor. Yaralı askerler, ameliyat edilen askerler ve kovuşta istirahata çekilen askerlerin mektup okuması, düşünmesi ve dolaşması anlatılıyor. Yine o günlerde tabya içerisindeki askerlerin iaşelerinin karşılanması için bulunan mutfakta çalışan askerlerin görüntüleri ve yine o dönem kullanılan malzemeler bulunmakta. Heybesinden, güğümünden ve yiyecek olan mısır, biber, kuru soğan, patates ve yumurtalar bulunmakta. Kovuşta ise askerlerin bazıları yaralı halde geziniyor, bazıları mektup okuyor bazıları da düşünüyor.
Kahramanlık destanlarını yazan bu milletin kurtarıcıları önce Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları yanı başında Kafkas Cephesindeki komutanların fotoğraf ve kısa bilgilerinin de bulunmuş olduğu bölümünde bulunduğu tabyada o dönemlere ait top mermileri ve savaş malzemelerinin teşhir edildiği can korumalı oda bulunuyor. Çalışmaların son aşamaya geldiğini, teşhir tanzim çalışmalarının da bitmek üzere olduğunu söyleyen Kars Müze Müdürü Necmettin Alp, bu müzenin Türkiye’nin üçüncü interaktif müzesi olduğunu belirterek şöyle dedi:
\"Türkiye’de en çok tabyanın olduğu 46 tabyaya sahip olan Kars’ta en önemli tabya Kanlı Tabya’dır. 1801-1803 tarihlerinde Padişah 3\'ncü Selim tarafından yaptırılmış, ilk yaptırıldığında ismi Yani Tabya’dır. Ancak. 1828 tarihinde Rus savaşları sırasında bir baskın yapılarak tabyadaki yaklaşık 600 askerimizin (Bir tabur) bir gece baskınında şehit edilmesi sonucu Kars halkı arasında adı Kanlı Tabya olarak anılmıştır. O tarihten beri de Kanlı Tabya olarak biliniyor\" diye konuştu.
Binanın yaklaşık 7 bin metrekare bir alan üzerine kurulduğunu bunun 1200 metrekaresinin kapalı alan, 4 ana bölümden oluşan 2 büyük salon, 4 ayrı yan salonlarla birlikte 6 salondan oluşan bölümlerin mevcut oduğuna değinen Alp, şöyle dedi:
\"Yakın tarihimizi ilgilendiren yani; 1854-55 Kars Zaferi’nden 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi’nden (93 Harbi) ve Kurtuluş Savaşı\'ndan Kars’ın önemli değerlerini, şahsiyetlerinin bilgi panolarının bulunduğu bu dönem içerisinde 150 yıllık yakın tarihimizde Rus ve İran savaşlarında özellikle Rus savaşlarında top mermisi ve benzeri askeri savaş malzemelerinin sergilendiği interaktif bir müze. Türkiye’de interaktif özellikli Çanakkale Tabya Müzeleri var, ikincisi Edirne Tabyaları, üçüncüsü de inşallah Kars’ta açılıyor. İnteraktif özellik; elektronik donatılarla tanıtım ve seslendirme yapılan, o günkü şartlarda oluşan atmosferi ziyaretçilere daha vurgulu şekilde anlatmak için sesli ve görüntülü sunum yapılarak müzede tanıtımı sağlanacak.\"
Müzenin teşhir tanzim çalışmalarının Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü uzmanları, Kars Müze Müdürlüğü uzmanları ve ilgili firmanın denetimi ve kontrolünde Kafkas Üniversitesi’nden Prof.Dr. Selçuk Ural’ın bilimsel danışmanlığında çalışmaların hızla devam ettiğini ifade eden Müze Müdürü Necmettin Alp, böylelikle Kars’ta ikinci bir müze açmanın mutluluğu ve heyecanı içerisinde olduklarını belirtti.
BEYAZ VAGON MÜZE MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN KANLI TABYA’YA GETİRİLDİ
1921 Kars Antlaşması için Kars’a gelen Rus generallerinin Kazım Karabekir Paşa’ya hediye ettiği Beyaz Vagon’un Kanlı Tabya bahçesinde sergilenmek üzere Haziran ayında Tabyaya getirildiğini ifade eden Alp, iç düzenlemelerinin de tamamlandığını, bilgi yazıları ve diğer resimlerle birlikte demirbaş etnografik eserlerin tamamını götürdüklerini ve Beyaz Vagon’un da açılışa hazır hale getirildiğini, gerek Kanlı Tabya gerek dış mekan unsurları ve gerekse kazım Karabekir Paşa’ya ait Beyaz Vagon’un açılışla birlikte ziyaretçilere sunulacağını kaydetti.
FOTOĞRAFLI