Hazine ve Maliye Bakanlığı ağustos ayı bütçe harcama rakamlarını açıkladı. Buna göre, müteahhitlikle ilgili harcamalar 2018’in ilk 8 ayında geçen yıl toplamının 3 katına çıktı. 1.8 milyarlık ‘yolluk’ ödeneği 8 ayda 1.4 milyara ulaştı. Mal ve hizmet alımı 13 milyar lira arttı.
Birgün'den Nurcan Gökdemir'in haberine göre, Hükümetle müteahhitler arasında var olduğu iddia edilen rant ilişkisinin sonucu aktarılan kaynaklar bütçenin en önemli harcama kalemlerinden biri olmayı sürdürüyor. Kullanılmayan köprüler, otoyollar, sürekli yenilenmek zorunda kalınan karayolları ile bütçedeki kaynakları tüketen müteahhitlik harcamaları Ocak-Ağustos dönemi sonunda 30 milyar lirayı aştı. Sadece Ağustos ayında müteahhitlere aktarılan 4.5 milyar lira 2017’nin 10 milyarlık toplam harcamasına yaklaştı. Müteahhitlik harcamalarının 8 ay sonunda 30 milyara ulaşan toplamının aylara göre dağılımı şöyle:
Ocak: 3.773 milyar Şubat: 2.926 milyar, Mart:2.352 milyar, Nisan:5.464 milyar, Mayıs:5.390 milyar, Haziran:3.249 milyar,
Müteahhitler giderleri arasında en yüksek kalemi 11.9 milyar lira ile yol yapım giderleri oluşturdu. Geçen ay 303 milyon lira olan bu harcama tutarı Ağustos ayında 1.7 milyar liraya fırladı.
Yıla 2.7 milyar lira ile başlayan mal ve hizmet alımları Mayıs ayındaki 6.9 milyarlık rekor harcamanın ardından geçen ay 4.4 milyar lira oldu. Böylelikle sekiz ay sonundaki harcama tutarı 41.3 milyar liraya ulaşarak geçen yılın aynı dönemindeki 28.6 milyarlık harcamanın çok üzerine çıktı.
AKP Hükümetlerinin politikaları sonucu her dönem bütçenin en yüksek harcama kalemlerinden birini oluşturan “Güvenlik ve savunmaya yönelik mal, malzeme ve hizmet alımları” sekiz ayın sonunda 5.3 milyar liraya ulaştı. Mayıs ayında 2.3 milyarlık harcama ile tarihi rekor kıran bu kalemden Ağustos ayında 733 milyon lira harcandı. Bu harcama kalemi altında en fazla 355 milyon lira ile araç, gereç ve savaş teçhizatı alımı yapıldı.
Kiraya 1.6 milyar
AKP iktidarları döneminde kamu binalarını terk ederek özel sektörden kiralanan dev binalara taşınan kurum ve kuruluşlar, kiralanan uçaklar ve lüks araçlar için ödenen sekiz aylık kira 1.6 milyar lira oldu. 680 milyon lira ile en yüksek ödeme hizmet binalarına yapılırken 334 milyon liralık da araç kiralandı. Uçak kiralamaya 154 milyon lira, personel servisi kiralama 378 milyon lira ödeme yapıldı. Sadece bir aylık taşıt kirası 35 milyon, bina kirası 75 milyon, hava taşıtı kirası ise 44 milyon lira olarak bütçe harcamaları arasında yerini aldı.
112 milyonluk ağırlama
2 milyon liralık harcama yapılarak yıla başlanan temsil ve tanıtma giderleri harcaması Ağustos ayında yapılan 11 milyon liralık harcama ile sekiz ayın sonunda 112 milyon liraya çıktı. Seçim kampanyasının hızlandığı Mayıs ayı ile birlikte aylık 20 milyon liranın altına düşmeyen toplamın 93 milyonu temsil ve ağırlamaya, 19.6 milyonu ise tanıtma giderlerine harcandı.
Aylık harcama tutarı özellikle seçim kampanyası döneminde 200 milyon lirayı geçen örtülü ödenek harcamaları Ağustos ayında 59.8 milyon liraya geriledi. Böylelikle sekiz ayın sonunda örtülü ödenekten yapılan harcama 1.286 milyar liraya ulaştı.
Kamu personeli olan ya da olmayan kişilere görev gereği yaptıkları seyahatlerden dolayı ödenen yolluklar için Ocak ayında yapılan 69.8 milyon liralık harcama, Temmuz ayındaki 398.6 milyon liralık rekor harcamanın yanında ağustos ayında 188.3 milyon lira olarak gerçekleşti. Böylelikle 1.8 miyar lira ödenek konulan bu kalemden sekiz ay sonunda yapılan harcama tutarı 1.4 milyar liraya ulaştı.
Temizlik, kırtasiye, haberleşme: 2 milyar liradan daha fazla
Hükümetin “su ve temizlik malzemesi” alımı da hız kesmedi. 34.6 milyon lira başlayan yıllık harcamalar ağustosta 94.1 milyon liraya fırladı. Bazı aylar 120 milyon liranın üstüne çıkan temizlik harcamaları toplamı 737.7 milyon liraya ulaştı.
Bütçenin en önemli israf kalemlerinden biri olarak gösterilen kırtasiye ve büro malzemesi alımına ocak ayında 19.2 milyon lira, ağustos ayında ise 56.9 milyon lira harcama yapıldı. Sekiz ayın sonundaki kırtasiye, büro malzemesi, periyodik yayın alımı, baskı ve cilt giderlerine harcanan para 418.3 milyon lira oldu.
Haberleşme giderleri de yıl içinde sürekli artan harcama kalemlerinden oldu. Ocak ayındaki 16.3 milyonluk harcama ağustos ayında 103.5 milyonluk harcama ile 1 milyar lira oldu. Bunun 530.7 milyon lirasını abonelik bedelleri oluştururken 299 milyon liralık posta ve telgraf, 117 milyon liralık hat kira bedeli 63 milyon liralık da telefon harcaması yapıldı.