Bloomberg HT'nin haberine göre bankadan müşterilerine gönderilen notta, Türk Lirası bazlı yeni algoritmik işlemlerin kabul edilmeyeceği belirtilirken varolan TL algoritmik işlemlerin de kısa süre içinde sonlandırılması yönünde çağrıda bulunuldu.
ABD merkezli uluslararası yatırım bankası JP Morgan, bu kararına gerekçe olarak TL'deki oynaklığı gösterdi.
Cari pozisyonlar için kâr alımlarının normal işlem süreçleri dahilinde sürdürüleceği de ayrıca aktarıldı.
Türk Lirası'nın son dönemde dolara karşı tarihi bir düşüş yaşaması ve kurdaki oynaklık, uzmanların TL cinsi işlemlerin uluslararası piyasalarda gerçekleştirilmesinde sorunların yaşanabileceği uyarısı yapmasına neden oluyordu.
Bu konuda en son yaşanan gelişmelerden biri, UBS'in TL ile ilgili rapor yayınlamayı sonlandırması oldu.
BBC Türkçe'ye konuşan ekonomist Murat Gülkan, daha önce Türkiye'nin parasal egemenliğini yitirme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı uyarısında bulunmuştu.
"TL, bir alışveriş aracı olma özelliğini kısmen yitirdi"
Dolar/TL kuru sadece sürekli yeni bir rekor kırmakla kalmıyor, aynı zamanda TL cinsinden işlemlerde görülen oynaklığın da tarihi düzeylerde seyretmesi piyasalarda belirsizliğin ortaya çıkmasına neden oluyor.
Ekonomist Gülkan'a göre TL'nin bir para biriminin yerine getirmesi gereken işlevlerden bazılarını halihazırda gerçekleştirememesi, Türkiye'de parasal egemenliğin tartışılmasına yol açmış vaziyette.
Gülkan, bu durumu, "TL, bir alışveriş aracı olma özelliğini bile kısmen yitirmiş durumda, TL ile vadeli ticaret şu anda pek yapılamıyor. Piyasaya gidin, demir çelik satın almak istiyorum deyin, size vadeli dolar fiyatı veriliyor. Bu gidişat kontrol altına alınmazsa çok ağır bedelleri olacak" sözleriyle özetlemişti.
Gülkan'ın bahsettiği bu durum, yabancı kurumlar cephesinde kendini göstermeye başladı.
İsviçre bankası UBS, bundan sonra TL ile ilgili rapor yayımlamayacaklarını belirterek yatırımcıların TL ile ilgili son raporlarını dikkate almamalarını istedi.
Bloomberg HT'nin haberine göre UBS Analisti Tilmann Kolb, Kasım ayının sonundaki raporunda TL'deki değer kaybının para politikasının enflasyonla mücadelede yetersiz kalmasının sonucu olduğunu, bu nedenle daha fazla değer kaybı görülebileceğini belirtmişti.
TL'deki oynaklık borsaya da yansıdı
Cuma günü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) dolar/TL kurunun 17'yi aşarak rekor tazelemesiyle birlikte bu ayki beşinci müdahalesini gerçekleştirdi.
Bloomberg HT, doğrudan döviz satış yöntemiyle yapılan müdahalenin tutarının yaklaşık 2 milyar dolar olduğunu aktardı.
Perşembe günü TCMB, faizi yüzde 15'ten yüzde 14'e düşürmüştü.
Bu kararın ardından TL'deki değer kaybı hızlandı.
Diğer yandan bugüne kadar dolar artıkça yükseliş kaydeden Borsa İstanbul'un BIST 100 endeksi de Cuma günü yüzde 9'a kadar değer kaybı yaşadı.
Borsada yaşanan bu sert satışların ardından haftanın son işlem gününde iki kere devre kesici uygulandı.
"TL'de çöküş insanın ağzını açık bırakan cinsten"
Türk Lirası sadece dolara karşı değer kaybetmiyor; bu yılın başından beri bitcoin de TL'ye karşı yüzde 255 değer kazandı.
Küresel finans haber sitesi Investing'e konuşan risk sermayesi şirketi Digital Currency Group'un CEO'su Barry Silber, "TL'de çöküş insanın ağzını açık bırakan cinsten. Bitcoinin icat edilmesinin sebebi de tam olarak bu" yorumunda bulundu.
Bir araştırma şirketi olan Medley Advisors'ın gelişmekte olan piyasalar direktörü Nick Stadtmiller ise Cuma günü borsada yaşanan kaybın Türkiye'deki yatırımcıların hissiyatındaki dönüşüm açısından bir milat olabileceği görüşünde:
"Türk hisse senetleri, büyük değer kaybına rağmen yükselmekteydi. Ancak şimdi Türklerin hisse senedi piyasasından çekilmesi ülkedeki yerel sermayenin kaçısının hızlandığının bir göstergesi olabilir."
Algo işlemler nedir?
Algo işlemler, son yıllarda dünyanın dört bir yanında çok sık kullanılan bir yatırım aracı.
Piyasalarda görülen akımlar üzerinden otomatik alım-satım emirleri vererek işlem yapmanızı sağlayan bir sistem.
Yatırım şirketleri, geliştirdikleri robotlar ve algoritmik hesaplamalar sayesinde otomatik olarak piyasalarda işlem yapmanızı sağlıyor.