Gündem

İzmir’de sokakta yürürken elektrik akımına kapılan iki kişi, 40 bin liralık işlem yapılmadığı için ölmüş

Ölümlerin kabloların olması gereken derinlikte olmaması ve mazgalın kabloyu ezerek izolasyon hasarına neden olduğu gerekçesiyle meydana geldiği tespit edildi

06 Ekim 2024 12:11
Cengiz Anıl Bölükbaş

İzmir Alsancak’ta sağanak yağış sırasında sokakta yürürken su birikintisine basan ve elektrik akımına kapılan Özge Ceren Deniz ve İnanç Öktemay'ın 40 bin liralık işlemin yapılmaması nedeniyle hayatını kaybettiği tespit edildi. Dosyaya sunulan bilirkişi raporunda, kabloların olması gereken derinlikte olmadığı, kablo koruyucu borunun iptal edildiği ve mazgalın kabloyu ezerek izolasyon hasarına neden olduğu belirtildi. Raporda, kabloların olması gereken derinliğe gömülmesi ve koruma içine alınması işleminin maliyetinin 40 bin TL olduğu ifade edildi. Trafo merkezinden dağıtım panolarına giden enerji kabloların risk yaratıp yaratmadığına ilişkin olarak da, ''Ancak kablo üzerlerinin kazı yapılmak sureti ile açılarak tespit edilebileceği ve bunun da mevcut durumda mümkün olmadığı' görülmüştür'' denildi. 

İzmir’de 12 Temmuz tarihinde etkili olan sağanak yağışta Özge Ceren Deniz ve İnanç Öktemay’ın elektrik akımına kapılarak hayatını kaybettiği, İZSU ve GDZ Elektrik AŞ.’den 13’ü tutuklu toplam 42 kişinin yargılandığı olayla ilgili olarak, avukatlar Senih Özay ve Murat Fatih Ülkü'nün sorumluların ve denetim eksikliğinin tespiti hakkında İzmir 7. Sulh Hukuk Mahkemesi'ne yaptığı başvuru üzerine 18 Temmuz'da yapılan keşif ve inceleme sonrası hazırlanan bilirkişi raporu, dosyaya sunuldu.

''Kablo derinliği yeterli değil, koruyucu boru iptal edildi''

Kabloların 80 cm derinliğe gömülmesi gerektiği, bu derinliğin zorunlu haller durumunda özel koruyucu önlemler alınarak 20 cm dolaylarında azaltılabileceği aktarılan bilirkişi raporunda, enerji kablosunun mazgalın hemen altında bulunduğu, rögar kapağı bitişiğinden geçirilen beyaz renkli drenaj borusunun kabloları kapağa doğru yükseltmesi ve bu arada kablo koruyucu borunun bu bölümde iptal edildiği, buradan kablo derinliğinin yaklaşık 15 cm civarında olduğu, kablo derinliğinin yeterli olmaması ve kablo koruyucu borunun bu bölümde iptal edilmesi nedeni ile mazgalın kabloyu ezerek izolasyon hasarına neden olduğu, buradan elektrik akımının kabloların yeterli derinlikte olmaması nedeni meydana geldiği belirlendi. 

Raporda ayrıca, mevcut durumda keşif sırasında yapılan incelemede kablo üstlerinin kapatıldığı ve üzerine asfalt atıldığı görüldüğü için dağıtım şirketi olan GDZ Elektrik Dağıtım A.Ş.’ nin kaza sonrasında nasıl bir tadilat işlemi yaptığı hususunda bir tespit yapılamadığı belirtildi.

''Gerekli işlemler için maliyet bedeli maktuen 40 bin TL''

Trafo merkezinden dağıtım panolarına giden enerji kabloların risk yaratıp yaratmadığının tespitine ilişkin olarak da, ''Ancak kablo üzerlerinin kazı yapılmak sureti ile açılarak tespit edilebileceği ve bunun da mevcut durumda mümkün olmadığı görülmüş, bu nedenle trafo merkezinden dağıtım panolarına giden kabloların risk yaratıp yaratmadığı tespit edilememiştir'' denildi. 

Bilirkişi raporunda, enerji kablolarının mazgalın hemen altında kaldığının görüldüğü, kabloların özel koruma içine alınarak yönetmelikte belirlenen kablo derinliğine göre gömülmesi gerektiği, bu işlemler için gerekli maliyet bedelinin maktuen 40 bin TL olduğu tespiti yer aldı. 

Gdz Elektrik'ten bilirkişi raporu açıklaması

Gdz Elektrik Dağıtım AŞ, söz konusu bilirkişi raporuyla ilgili açıklama yaptı. Yapılan açıklamada, şu ifadeler yer aldı: 

''12 Temmuz 2024 tarihinde İzmir Alsancak’ta meydana gelen ve tüm Türkiye’yi olduğu gibi, bizi de üzüntüye boğan Özge Ceren Deniz ve İnanç Öktemay’ın ölümüyle ilgili olay hakkında dün gündeme getirilen haberlerde, hazırlanan yeni bir rapora yer verilmiştir. Öncelikle, hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, kederli ailelerine başsağlığı dileriz. Abi ve Öktemay ailelerine duyduğumuz saygıyla adaletin vereceği kararı beklediğimizi bir kez daha belirtiriz. Ancak, objektiflikten uzak haberler üzerine bir açıklama yapma gereği duyulmuştur. Şöyle ki;

Habere konu olan ve tespitlere yer verdiği iddia edilen bilirkişi raporu, kamu davası öncesindeki savcılık sürecinde ya da yargılamanın devam ettiği İzmir Ağır Ceza Mahkemesi’nin talebiyle alınan bir bilirkişi raporu değildir. Olayın meydana geldiği bölgede, kaza öncesi kurumumuzun bilgisi ve gözetimi dışında gerçekleştirilen altyapı faaliyetlerinde, mazgal imalatı sırasındaki çalışma ile kablo koruyucu borunun kesilerek kablolara zarar verildiği, derinliğiyle oynandığı ve bu eylemler neticesinde elektrik kablolarının tehlikeli hale getirildiği dava dosyasındaki video görüntüleri ile sabittir. Konuyla ilgili ceza yargılamasının devam ettiği bu süreçte, kamu adına yürütülen soruşturma ve kovuşturma dışında alınan söz konusu raporda, hukuki yarar bulunmamaktadır. 

Dava sürecini titizlikle takip etmekte, bu sürece gölge düşürebilecek tek bir kelimeden bile özenle imtina etmekteyiz. Şeffaflık politikamız çerçevesinde, gerekli tüm adımları atmakta, ihtiyaç duyulan her bilgiyi yetkili mercilerle paylaşmaktayız. Olayı aydınlatabilecek her adımda koşulsuz iş birliği sağlıyor, adaletin vereceği kararı saygıyla bekliyoruz.

Kamuoyunun doğru ve tarafsız bilgilendirilmesi konusunda hassasiyet beklediğimizi ifade etmek isteriz.

Saygılarımızla,

Gdz Elektrik Dağıtım AŞ''

Neler yaşandı?

İzmir'de 12 Temmuz saat 18.00 sıralarında başlayan sağanakta, Bayraklı'da metrekareye 39,7 kilogram yağış düştü. Yağış nedeniyle kent merkezi Bayraklı ve Konak ilçelerinde bazı cadde ile sokaklar suyla dolarken, araç sürücüleri ve yayalar zor anlar yaşadı. Sağanaktan korunmak için kaçmaya çalışan Demokrasi Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencisi Özge Ceren Deniz suyla dolan yolda elektrik akımına kapıldı. Onu kurtarmak isteyen ikinci el eşya satışı işiyle uğraşan İnanç Öktemay da akıma kapılıp, bir anda yere yığıldı. Deniz ve Öktemay, kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi. İnanç Öktemay İzmir'de, Özge Ceren Deniz Osmaniye'de toprağa verildi.

14 kişi tutuklandı

Soruşturma kapsamında ilk olarak gözaltına alınan 30 kişiden 14'ü tutuklandı. Hakkında gözaltı karar verilen 2 şüpheliden birinin kanser tedavisi gördüğü, 1 şüphelinin de yurt dışında olduğu belirtildi. Tutuklanan şüphelilerden Zekeriya T. ise daha sonra adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Yürütülen soruşturmada 11 kişi hakkında daha gözaltı kararı verildi. Savcılık talimatı ile 26 Temmuz'da Adana Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı eski İZSU Genel Müdürü Ali Hıdır Köseoğlu, İZSÜ Genel Müdür Gürkan Erdoğan, Genel Müdür Yardımcısı Serdar Sadi, Gediz Elektrik'ten Dağıtım Genel Müdürü Uğur Yüksel, Metropol Bölge Müdürü Ali Arcan, Sistem İşletme ve Bakım Müdürü Ekrem Yıldırım, Operasyon Direktörü Sefa Pişkinleblebici, Planlama ve Teknoloji Direktörü Necati Ergin, Yapım İşleri Saha Sorumlusu Mürsel Arıcı, Yapım İşleri Sorumlusu Uzman Alper Doğan ve Gediz Elektrik personeli Halit Özpelit gözaltına alındı. 11 şüphelinin tamamı, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

Zincirleme kusur

Olayla ilgili 5 kişilik bilirkişi heyetinin tuttuğu raporda, olayın gerçekleşmesinde Deniz ve Öktemay'ın herhangi bir kişisel kusuru olmadığı belirlendi. Raporda olayın öngörülebilir ve önlenebilir olduğu, kaçınılmazlık unsurunun ise bulunmadığı değerlendirildi. Buna göre, olayın gerçekleşmesinde, öngörülemeyecek ve önlenemeyecek olan herhangi bir olağanüstü doğa olayının bulunmadığı kanaatine varıldı. Olayın gerçekleşmesinde birtakım ihmaller ve teknik kusurlar silsilesi ile Deniz ve Öktemay dışında gelişen zincirleme kusur unsurlarının sebep olduğu tespit edildi. Bilirkişi raporunda, söz konusu olayın gerçekleştiği yerde iki kurumun da koruyucu ve önleyici tedbirler almadığı belirlendi.

Soruşturma sürerken faciaya ilişkin bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan ön rapor da ortaya çıktı. Bilirkişi incelemesine ilişkin teknik detayların yer aldığı raporda, bir besleme devresine ait kablonun yağmur tahliye mazgalı altına sıkıştığı ve yalıtımının zedelendiği, ölümlere bu bölümdeki faz toprak arızasının neden olduğu belirtildi.

Besleme devrelerine ait kabloların zeminden 36 ila 45 santimetre derinlikte olduğu, temasın olduğu noktada ise bu derinliğin 15 santimetreye kadar gerilediği neredeyse mazgalın kalınlığıyla aynı seviyeye geldiğinin vurgulandığı raporda, ilgili yönetmeliğe göre ise bu derinliğin normalde 60 ila 80 santimetre olması gerektiğine dikkat çekildi.

Raporda şu ifadelere yer verildi:

"Kablo derinliğinin 15 santimetreye düştüğü noktada, bu kadar küçük gömülme derinliğine neden olan etken; rögar kapağı bitişiğinden geçirilen beyaz renkli drenaj borusunun kabloları kapağa doğru yükseltmesi ve bu arada kablo koruyucu borunun bu bölümde iptal edilmiş olmasıdır. İZSU uygulamalarının sonucu olan bu durumun kazanın asli nedenlerinden biri olduğu kanaatindeyiz. Kabloların 36 ve 45 santimetre aralığındaki derinliğe gömülmüş olması, kazanın yaşanmış olmasının asli nedenlerinden biri olarak Gdz Elektrik'in uygulamaları sonucu olduğu kanaatine varılmıştır. Sonuç olarak her iki kurumun ihmalleri olduğu kanaatine varılmaktadır."

Bilinçli taksir nedeniyle istenen cezalar yarı oranda artırıldı

İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı, olaya ilişkin soruşturmasını tamamladı. İddianamede, İZSU Genel Müdürü Gürkan Erdoğan, İZSU Genel Müdür Yardımcısı Serdar Sadi, Adana Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı eski İZSU Genel Müdürü Ali Hıdır Köseoğlu, Gediz Elektrik Genel Müdürü Uğur Yüksel, Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. Metropol Bölge Müdürü Ali Arcan, Gediz Elektrik Dağıtım Sistem İşletme ve Bakım Müdürü Ekrem Yıldırım ve Yapım İşleri Sorumlusu Uzmanı Alper Doğan'ın da aralarında bulunduğu 13'ü tutuklu, 42 kişinin 'taksirle öldürme' suçundan 15'er yıla kadar hapisleri istendi.

Suçun bilinçli taksir nedeniyle işlenmesi nedeniyle TCK'nın 22/3'ün maddesi gereğince sanıklara verilecek cezanın yarı oranında artırılarak 22,5’ar yıla çıkarılması talep edildi. İddianame mahkemeye gönderildi. Sanıkların, kusurlarının yoğunluğu, suçun işleniş biçimi ile suçun işlendiği yer ve zaman dikkate alınmak suretiyle eylemlerinin ağırlığıyla orantılı olacak şekilde alt sınırdan uzaklaşılarak ayrı ayrı cezalandırılmalarını talep edildi. İzmir 10’uncu Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilen iddianame kabul edildi.

Yapılan ihbarlar da yer aldı

İddianamede elektrik şirketine gelen ihbarlar da yer aldı. 17 Ocak 2023'teki ihbarda elektrik şirketini arayan bir vatandaşın, "Yer altından geçen kabloların birleşim olduğu bağlantı yerinde çukur var, beton kapağı kırılmış, insanlar zarar görmesin diye duba ile o noktayı belirttim ancak tehlike arz etmekte" şeklinde ihbar yaptığı yer aldı. 21 Aralık 2023'te yapılan bir diğer vatandaş ihbarında ise "Yol üzerinde açıkta kablolar var duman çıkıyor, tehlike arz ediyor" denildiğine yer verildi. 9 Ocak 2024'te yapılan bir başka ihbarda da "Yerden geçen kablolardan duman çıkmakta mazgala giderse elektrik çarpması oluşabilir" ve "Yüksek gerilim hattı yer altından yüksek dumanlar çıkıyor, patlayabilir, yaya geçidi var, çok tehlikeli, ıslak her yer" denilerek firmanın uyarıldığı ortaya çıktı. Son olarak olay tarihinde ise sağlık ekipleri tarafından "Hatlar kopmuş, çarpılma durumu mevcut. Olay yerine ambulans girişi yapılamamakta, hatlardaki enerjinin kesilmesi gerekmekte. Hastaya müdahalede bulunamıyoruz" denilerek ihbar yapıldığı da iddianamede yer aldı.

İddianamede sosyal medya paylaşımları da yer aldı. 4 Ocak 2024'te olay yerinden çekilen görüntülerde cadde üzerinde bir noktadan su fışkırdığı ve duba koyulmak sureti ile su akışının çevreye yayılmasının engellenmeye çalışıldığına yer verildi. İddianamede, Google Street Wiew uygulaması kayıtlarında 3 ay öncesinde çekilen bir fotoğrafta, elektrik kablosu olduğu değerlendirilen cismin sokak üzerinde açık vaziyette bulunduğu gösterilen sosyal medya paylaşımı yapıldığının anlaşıldığına da değinildi.

Ölenlerin kusuru yok, ihmaller silsilesi var

Elektrik kaçağından hayatını kaybeden Özge Ceren Deniz ve İnanç Öktemay'ın olayın gerçekleşmesini tetikleyecek herhangi bir tehlikeli hareketlerinin ve kişisel kusurlarının bulunmadığına dikkat çekildi. Ayrıca olayın sanıkların birtakım ihmal ve teknik kusurları silsilesiyle yaşandığına yer verildi.