CHP’li Büyükşehir Belediye Başkanları, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in davetlisi olarak yerel yönetimlerin sorunlarına ortak çözüm yolları bulmak i İzmir'de bir araya gelirken, başkan eşlerini de Tunç Soyer'in eşi Neptün Soyer ağırladı. Kadınları ekonomik ve sosyal anlamda güçlendirmek için neler yapılabileceğine dair beyin fırtınası yapan ve deneyimlerini paylaşan başkan eşleri, bu konuda işbirliği yapmak ve ortak projeler üretmek üzere karar aldı.
Arkas Sanat Merkezi'ndeki "Picasso: Gösteri Sanatı" sergisinin ziyaretinin ardından Fransa Fahri Konsolosu Zeliha Jale Toprak'ın konuğu olan başkan eşleri, Tarihi Asansör’de kadını toplumsal alanda daha görünür kılmak için fikirlerini ve deneyimlerini paylaştı. Toplantının başında "Kadının Ekonomik ve Sosyal Hayatta Güçlenmesi İçin Kentte ve Kırsal da Kooperatifleşme ve Yerel Yönetim-Kooperatif İlişkisi" başlıklı bir sunum yapan Neptün Soyer, kırda ve kentte kadının güçlenmesi için kendilerine de önemli görevler düştüğünü söyledi. “Kadınların ekonomik ve sosyal hayatta güçlenmesi için bir araya gelerek pek çok şey yapabiliriz” diyen Neptün Soyer, bu konuda kooperatif örgütlenmesinin önemine değindi.
"Kooperatifleşmeyle ilgili bir şey söylememizin zamanıdır”
Bu topraklarda kooperatifçiliğin köklü bir geçmişi olduğunu özellikle vurgulayan İzmir Köy-Koop Birlik Başkanı Neptün Soyer, daha 1820'lerde memleket sandıkları ve imece denilen sistemle bu işin temelinin atıldığını, Mustafa Kemal Atatürk'ün 1920’de daha TBMM kurulmadan önce Kooperatif Şirketler Kanunu'nu hazırladığını söyledi. 1960’ların sonunda Mahmut Türkmenoğlu'nun Köy-Koop’u kurarak kooperatifçiliğe yeniden ivme kazandırdığına değinen Soyer, “Şimdi sıra bizde. Bizim kooperatifleşmeyle ilgili bir şey söylememizin zamanıdır” dedi.
“Meslek edindirme çalışmalarını kooperatifçilikle birleştirmek gerek”
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer’in eşi Meral Seçer ise kadınların üretime katılmasının onları sosyal açıdan da güçlendireceğini söyledi. Mersin'de kadınlara meslek edindirme kurslarından örnek veren Seçer, meslek edindirme çalışmalarının kooperatifçilik sistemiyle birleştirilmesi gerektiğini söyledi. Seçer, kurdukları bir kooperatiften örnek vererek, “Kooperatifimiz bünyesinde kalifiye gençlerimizin de olmasını planlıyoruz. Çünkü kooperatifin hedeflerinden biri de ürünlerin katma değerini artırmak, ambalaj ve paketlerin tasarımlarına da özen göstererek marka değerini yükseltmek” dedi.
Kınalı Eller örneği
Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar'ın eşi Nuray Karalar da Adana'da özellikle uzak ilçelerde çok önemli tarım ürünleri yetiştiğini ve ilçe bazında kooperatifleşme çalışmalarının başlatılacağını söyledi. “Tufanbeyli ilçemizde çok güzel bakliyat var ama depolama, işleme, paketlemeyle ilgili bir çalışma olmamış. Salimbeyli ilçemizde öyle güzel kilimler dokuyorlar ki” diyen Karalar, bu konuda özellikle kadınların öne çıkacağını vurguladı. İlçe ziyaretlerinde kadınların sosyal faaliyetlerden çok uzak olduklarını gözlediğini söyleyen Karalar, “Seyhan'da Seymer Sürekli Eğitim ve Uygulama Merkezi'nde meslek edindirme kursları açıldı. Kınalı Eller Kadın Kalkınma Kooperatifi il e bir köy yeniden hayat buldu. Salmanbeyli Köyü'nden çıkmış eğitimli iki kadın öncülük etti ve köyü arkasından sürükledi. Yoksa o köyde sadece yaşlılar kalmıştı. Şimdi her şeyi üretiyorlar. Hatta ürünlerini internetten pazarlıyorlar” şeklinde konuştu.
“EXPO, yerelden kalkınmak için bir lokomotif"
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş’ın eşi Nazan Savaş ise Hatay'da nüfusun yüzde 52'sinin kırsalda yaşadığını, bu nedenle önce kırsalı güçlendirmek gerektiğine değindi. Son 15-20 yılda kırsaldaki insanları üretimden uzaklaştırıp hizmet sektörüne yönelten bir politika benimsendiğine dikkat çeken Savaş, “Kadın köyünde üretim yapmaktansa, hastabakıcı ya da temizlik personeli oluyor. Yani üretmediği bir alana kayıyor. Bunun tersine çevrilmesi gerek. Kooperatifler bu anlamda en iyi organizasyonlar” şeklinde konuştu. 2021 yılında Hatay'da Botanik EXPO'su düzenleneceğini de vurgulayan Savaş, “EXPO, yerelden kalkınmak için bir lokomotif. Burada da kooperatifler çok önemli. Küçük küçük kooperatiflerin kümeleşmesi, sonra da dünya pazarlarına açılmasıyla ilgili bir yol haritası sunuluyor ama bunu uygulama becerisi size ait. Bu konuda Hatay başarılı olursa gerçekten bir dünya şehri olacak” dedi.
Manda hayvancılığı
Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Albayrak’ın eşi Gülseren Albayrak ise Tekirdağ'da manda hayvancılığı konusunda belediyenin verdiği teşviklerden, kırsal alana yapılan ziyaretlerden ve Saray bölgesindeki mantar üretimiyle ilgili kooperatif yapılanmasından örnekler verdi.
“Belediye, alım garantisi verdi ve kadınlar çiçek üretmeye başladılar"
Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün’ün eşi Gülsün Gürün de Muğla'da çiçekçilik konusunda kadınların örgütlenme deneyiminden söz etti. “Belediye, alım garantisi verdi ve kadınlar çiçek üretmeye başladılar. Şimdi çiçek konusunda şehir dışına da taşmaya başladılar” diyen Gürün, Milas'ta peynircilik ve balla ilgili kooperatif çalışmalarına da destek olunduğunu anlattı. Muğla'da da nüfus yoğunluğunun kırsalda olduğunu vurgulayan Gürün, “Muğla'da gelirimizin yüzde 60'ını tarımdan elde ediyoruz. Büyükşehir, yerel tohum bankası kurdu. Kadınlarımızın üretici pazarı var. Kadınlara yönelik Kısa Mola projemiz var. Evde bakıma muhtaç, özürlü çocuğu olan ve hiç dışarı çıkamayan kadınların çocuklarına belediye görevlileri iki-üç saat bakıyor” dedi.
"‘Her kadın, beş kadına sahip çıkacak’ dediler"
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın eşi Nursen Yavaş ise Ankara'da 19 kadının kurduğu kooperatifin örnek göstererek, “İhtiyacı olan kadınları da çevrelerine topladılar. ‘Her kadın, beş kadına sahip çıkacak’ dediler. Her türlü el emeği ürün öne çıkacak. Eski, kullanılmayan malzemelerden yeni ürünler ortaya çıkartıyorlar” dedi.
Tarih turu
Toplantının ardından tarihi Kemeraltı turu yapan başkan eşleri, balık, sebze ve meyve tezgahlarıyla İzmir’in en önemli deneyim merkezlerinden biri olarak bilinen Havra Sokağı'na, ardından Başdurak Turistik El Sanatları Çarşısı’na, son olarak da tarihi Kızlarağası Hanı’na gitti.