İtalya Başbakan Yardımcısı Luigi Di Maio'nun Fransa'yı Afrika'yı sömürerek zenginleşmek ve göçü tetiklemekle suçlaması üzerine iki ülke arasında yaşanan kriz, İtalyan basını tarafından yaklaşan Avrupa Parlamentosu seçimleriyle ilişkilendiriyor.
İtalya'nın sağ popülist koalisyon hükümeti, geçen Haziran ayında göreve başlamasından bu yana Fransa'ya yönelik sert çıkışlarda bulunarak iki ülke arasında sık sık kriz yaratıyor. Kendisini ne sağcı ne solcu olarak tanımlayan, AB kurumlarına tepkili, sistem karşıtı popülist 5 Yıldız Hareketi ile aşırı sağcı Lig partilerinden oluşan koalisyon hükümeti, "kurulu sistemin temsilcisi" olarak konumlandırdıkları Fransa ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u sık sık hedef tahtasına oturtuyor.
Haziran 2018'den bu yana özellikle göç meselesinde İtalya ile Fransa arasında sıklıkla atışmalar yaşanıyor. Fransa, göçmenleri denizden kurtaran yardım kuruluşlarının gemilerine liman açmayı reddettiği için İtalya hükümetini eleştiriyor, İtalya ise Fransa'yı göçmenleri kabul etmemekle suçluyor.
İki ülke arasındaki gerginliğin dozu, Avrupa Parlamentosu seçimleri yaklaştıkça daha da artıyor gibi görünüyor. Özellikle de 5 Yıldız Hareketi'nden son haftalarda Fransa ve Macron'a diplomatik teamüllerden uzak ithamlar geliyor.
Sarı yeleklilere destek
Son olarak sömürgecilikle ilgili sözleriyle Fransa'nın tepkisini çeken ve İtalya'nın Paris Büyükelçisi'nin bakanlığa çağrılmasına yol açan Başbakan Yardımcısı Luigi Di Maio, birkaç hafta önce de Paris'i rahatsız eden bir çıkışta bulunmuştu.
5 Yıldız Hareketi'nin siyasi lideri ve koalisyon hükümetinin iki başbakan yardımcısından biri olan Luigi Di Maio, 7 Ocak'ta Hareket'in blog sitesinde bir yazı yazarak Fransa'da hükümet karşıtı gösteriler yapan "sarı yeleklilere" açık destek vermişti. Di Maio, "Sarı Yelekliler, pes etmeyin" başlıklı yazısında "5 Yıldız size ihtiyaç duyduğunuz desteği vermeye hazır" demişti.
Koalisyonun diğer ortağı olan Lig partisinin lideri ve Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini de "kendi halkına karşı hüküm süren bir devlet başkanını protesto eden iyi vatandaşlara destek" mesajı vermişti.
Fransa'nın Avrupa ile İlişkiler Bakanı Nathalie Loisseau bu mesajlara, "Fransa İtalya'ya ders vermeye kalkışmıyor. Salvini de Di Maio da kendi evlerinin temizliğiyle ilgilensinler" diye karşılık vermişti.
Strasbourg'daki AP binasını kapama planı
Bu atışmadan yaklaşık bir hafta sonra Di Maio yine 5 Yıldız Hareketi'nin blogunda bir yazı yazarak Fransa'nın Strasbourg kentinde bulunan Avrupa Parlamentosu binasını kapatmak istediğini açıkladı. Di Maio, bu binanın her bir yasama dönemi başına 1 milyar Euro masrafa yol açtığını ve Fransa'nın bu paradan pay aldığını da belirtti.
Di Maio son olarak da geçen Pazar günü, Fransa'nın Afrika'yı sömürmesinin göçü tetiklediğini öne sürdü ve AB'nin Fransa'ya yaptırım uygulaması gerektiğini söyledi. Di Maio "AB, Fransa'ya ve Fransa gibi Afrika'yı yoksullaştırarak bu insanların ülkelerini terk etmesine yol açan tüm ülkelere yaptırım uygulamalı. Çünkü Afrikalılar Afrika'da olmalı, Akdeniz'in dibinde değil" dedi.
Ekonomik Kalkınma, Çalışma ve Sosyal Politikaları Bakanı olarak da görev yapan Di Maio ayrıca, "Fransa'nın Afrika'daki kolonileri olmasaydı ancak dünyanın en büyük 15. Ekonomisi olabilirdi. Ama tam da Afrika'da yaptıkları nedeniyle bugün en büyük ekonomiler arasında" iddiasında bulundu.
Di Maio Afrika'daki eski Fransız sömürgelerin bazılarında halen kullanılan para birimi CFA frankına atıfla, "Fransa, 14 Afrika ülkesinin parasını basarak bu ülkelerin ekonomik kalkınmasını önlüyor ve göçmenlerin ülkelerini terk ederek denizde ölmesine ya da kıyılarımıza ulaşmasına katkıda bulunuyor" diye konuştu.
Bu sözler üzerine Fransa tepki olarak İtalya'nın Paris Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığı'na çağırdı. İtalyan basını, Fransa Dışişleri Bakanı Yves Le Drian'ın da İtalya Dışişleri Bakanı Enzo Moavero Milanesi ile görüşerek tepkisini dile getirdiğini yazdı.
'Düşman yaratma stratejisi'
Bugünkü İtalyan gazetelerinin birçoğu, İtalyan hükümetinin ve özellikle de 5 Yıldız Hareketi'nin Fransa karşıtı bu çıkışlarının Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesinde kampanya stratejisi olduğu görüşünde birleşti.
La Stampa gazetesi manşetten "Lig-5 Yıldız'ın düşmanı Fransa" başlığını attı ve bir analiz yazısında şu ifadeleri kullandı:
"5 Yıldız, seçim kampanyası döneminde faydalanılacak düşmanı Fransa'da buldu… Di Maio gerçeklerle ve anketlerle yüzleşti. Avrupa karşıtı siyaset alanı, sağda Lig tarafından işgal edilmiş durumda. Sömürgecilik temasını hortlatmak sol kesim üzerinde etki yapar."
La Repubblica gazetesi de Fransa ile yaşanan krizin 5 Yıldız Hareketi'nin "düşman yaratma stratejisinin" bir parçası olduğunu öne sürdü ve "Macron karşıtı sözlere masa başında karar verildi, amaç Avrupa seçimlerinde sıçrama yapmak" diye yazdı.
La Repubblica'da Francesco Merlo imzalı yorum yazısında da İtalyan hükümetinden Fransa'ya yönelik "bayağı" tepkiler sıralanarak İtalya'nın dış politikasının "parodiye dönüştüğü" eleştirisi yapıldı. Yazıda, halen komedyenlik yapmayı sürdüren 5 Yıldız Hareketi kurucusu Beppe Grillo'nun Fransa Cumhurbaşkanı Macron için "Madam Brigitte'in pili bitmiş vibratörü" dediği de hatırlatıldı.
Corriere della Sera gazetesi de 5 Yıldız'ın Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesinde "savaşmaya" karar verdiğini ve bu son günlerdeki "saldırıların" devamının gelmesinin beklendiğini yazdı.
Muhalefet cephesinden de hükümete eleştiriler gelirken Komünist Parti Genel Sekreteri Marco Rizzo, Fransa'ya yönelik sömürgecilik eleştirileri haklı da olsa İtalya'nın da "Afrika'daki suçları" nedeniyle eleştirilmesi gerektiğini belirtti.
- Göç krizi AB'nin sonunu mu getirecek?
- Akdeniz'de boğulan mültecilerin anlatılmayan hikayesi
- Fransa ve İtalya arasında Afrika'yı sömürme krizi: İtalyan büyükelçi bakanlığa çağırıldı