İtalya Başbakanı Matteo Renzi, 1915'te yaşananları 'soykırım' olarak niteleyen Papa Francesco'ya destek verirken, Avrupa'nın ortak değerleri ve ortak fikirlerine saygılı olması konusunda Türkiye'yi uyardı ve Avrupa Birliği'ne girişin Ankara'nın elinde olduğunu savundu.
İtalya kamuoyu ve bazı muhalefet partilerinin, "Hükümet soykırım konusunda Papa'yı yalnız bıraktı, onu savunmadı" baskılarının artması üzerine hükümet kanadından peş peşe açıklamalar gelmeye devam ediyor.
İki gün önce ilk açıklamayı yapan Başbakanlık nezdinde AB'yle İlişkilerden Sorumlu Devlet Sekreteri Sandro Gozi, bugüne kadar hiçbir İtalyan hükümetinin Ermeni katliamına ilişkin resmi bir pozisyon almadığını hatırlatarak, "Zaten bir hükümet 'soykırım' kelimesini kullanmamalı, bu tarihçilerin görevi" diyerek Türkiye'nin tezine destek vermişti.
Bunun hemen ardından konuşan Dışişleri Bakanı Paolo Gentiloni ise, "15 yıl önce Papa 2. Jean Paul'ün de benzer şekilde ifadeleri olmasını hesaba katarsak Türklerin Papa'ya karşı sert açıklamaları haklı gibi görünmüyor" demişti.
'İtalya Hükümeti'nin bu konudaki pozisyonu oldukça açık'
İki günlük ABD ziyareti kapsamında dün Washington'daki Georgetown Üniversitesi'nde öğrencilere hitaben bir konuşma yapan Başbakan Matteo Renzi, bunun ardından kendisini Türkiye-Vatikan arasındaki tartışmaların içine çeken bir soruyla karşılaştı.
Söz konusu üniversitede okuyan Furkan Pehlivanlı adlı Türk öğrenci, İtalyan Başbakan'a "Papa Francesco, 1915 Olayları'nı 'soykırım' olarak tanımladı. İtalya'nın bu konudaki resmi tavrını sormak istiyorum" sorusunu yöneltti.
Renzi bu soruya şöyle cevap verdi:
"İtalya Hükümeti'nin bu konudaki pozisyonu oldukça açık. Dışişleri Bakanımız, Türk hükümetinin Papa'ya karşı verdiği tepkiler konusunda pozisyonumuzu ortaya koydu. Papa, bir asır öncesinde olanlar için oldukça açık bir mesaj verdi. Erdoğan ve mevkidaşımın (Davutoğlu) tepkisi ise negatif oldu ve bunun üzerine Dışişleri Bakanımız Paolo Gentiloni de Türk hükümetinin bu tepkisini eleştirdi."
'AB'ye girmek Ankara'nın elinde'
"Türkiye'nin büyük bir ülke olduğunu düşünüyorum ve Avrupa kurumlarına entegrasyon sürecini gerçekleştirmesi herkes için çok anlamlı olur" diye açıklamalarını sürdüren 40 yaşındaki Başbakan, "Türkiye aynı zamanda NATO'nun da önemli bir üyesi. Ancak şu an Türkiye'nin Avrupa kurumlarına entegrasyonunun, Ankara hükümetine bağlı olduğu aşikar" dedi.
Eylül ayında Galler'de düzenlenen NATO Zirvesi'nde de, Türkiye'nin Avrupa'ya girişi konusunda desteklerini resmen dile getirdiğini aktaran Renzi, "Ancak Türkiye bugün, Avrupa Topluluğu'nun bazı temel değerleri ve fikirlerine uymak zorunda" diye konuştu.
'Türkiye'nin ortak değerlere saygı duyması gerekir'
Renzi sözlerini "Ben Türkiye'nin bu yılki G-20 başkanlığının (15-16 Kasım 2015), tartışmaları bitirmek, geleceğe yatırım yapmak için önemli bir adım olacağına inanıyor ve bunu umuyorum. Ancak Türkiye'nin de bu arada, ortak fikirler ve ortak değerlere saygı duyması gerekir" diye sonlandırdı.
İtalya'nın 1915'te yaşananları 'soykırım' olarak tanıdığı belirtiliyor
Birçok mecrada İtalya'nın 1915'te yaşananları 'soykırım' olarak tanıdığı belirtilse de, söz konusu ülke hükümet düzeyinde resmen bunu kabul etmiyor.
Ne var ki, 2000 yılında parlamentonun alt kanadı Temsilciler Meclisi'nde yapılan oylamadan, İtalyan hükümetine, 'soykırımı' tanıması için Türkiye'yi ikna etmesi ve taraflar arasında uzlaşma sağlanması önerisi çıkmıştı. Ancak parlamentonun üst kanadı Senato bunu onaylamadı.
2010 yılında bir açıklama yapan, o dönemdeki İtalya'nın Ankara Büyükelçisi Carlo Marsili de çıkan bazı haberler üzerine, "İtalya kesinlikle bunu soykırım olarak tanımıyor" demişti.
'Hükümeti soykırımı tanımaya davet'
Bu arada, Papa Francesco'nun, geçen pazar günü düzenlediği ve üst düzey Ermeni temsilcilerin de katıldığı ayinde, 'soykırım' nitelemesini yapması, İtalya'daki bazı muhalefet üyelerini de harekete geçirdi.
Bazı aşırı sağcılar, 'soykırımcı' Türkiye'nin AB'ye üyelik müzakerelerinin derhal durdurulmasını önerirken, Türkiye'nin tezini benimseyen Devlet Sekreteri Sandro Gozi'nin de istifasını istedi ve hükümeti 'soykırımı' resmen tanımaya davet etti.