Damla Uğantaş
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı çağrı üzerine başlatılan İstihdam Seferberliği 2019 kampanyası kapsamında devlet tarafından işverenlere verilen ücret desteği 30 Nisan 2019 itibariyle sona erdi. 2,5 milyon yeni istihdam yaratılmasını amaçlayan kampanyada, işverenlere ücret desteğinin sona erdiği nisan ayına ilişkin işsizlik verileri ise TÜİK tarafından bugün açıklandı. Son 10 yılın en yüksek işsizlik oranının raporlandığı Ocak 2019’dan bu yana işsiz sayısı 466 bin azalırken, işsizlik oranı yüzde 14,7’den yüzde 13’e geriledi. Ancak rakamlar kampanyanın hedeflediği istihdam oranının gerisinde kalındığını ortaya koyuyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yüksek meyve sebze fiyatlarının ve ekonomik gidişatın gündemin ön sıralarında yer aldığı 21 Ocak'ta TOBB Türkiye Ekonomi Şurası’nda yaptığı konuşmada işverenlere istihdam seferberliği başlatma çağrısında bulundu. Çağrının ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) ortak çalışmasıyla şekillenen İstihdam Seferberliği 2019 kampanyası şubat ayında kamuoyuna açıklandı. Kampanya kapsamında 2,5 milyon kişinin istihdam edilmesi hedeflendi. Bu kapsamda 1 Şubat - 30 Nisan arasında işe alınan kişiler için işverenlere 3 ay boyunca ücret desteği ödenmesi öngörüldü. Böylece 3 ay boyunca işçiler işverene ekonomik yük getirmeyecek, devamındaki 9 aylık süreçte ise vergi ve primler devlet tarafından karşılanırken, işveren yalnızca işçinin maaşını ödeyecekti. Ücret desteğinin sona erdiği Nisan 2019’a ilişkin işsizlik rakamları bugün açıklandı.
Rakamlar ne diyor?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın istihdam çağrısı yaptığı ocak ayına ait işsizlik rakamları Mart 2009’dan beri raporlanan en yüksek işsizlik rakamları olarak kayıtlara geçti. Ocak 2019’da TÜİK, işsizlik oranını yüzde 14,7, işsiz sayılı ise 4 milyon 668 bin kişi olarak belirlendi. Ocak ayında genç işsizlik oranı 26,7 olurken, tarım dışı işsizlik 16,8 olarak belirlendi.
TÜİK, Ocak 2019’da İstihdam oranını yüzde 44,5, işgücüne katılım oranını ise yüzde 52,2 olarak açıkladı. Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam 28 milyon 14 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0,4 puan azalarak yüzde 45,9 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı 170 bin kişi artarak 4 milyon 295 bin kişi olarak gerçekleşti.
Nisan 2019’da ise işsiz sayısında ve işsizlik oranında bir azalma yaşanmasına rağmen istihdam kampanyasının öngördüğü rakamlara ulaşılamadığı görüldü. TÜİK rakamlarına göre, Nisan 2019’da işsizlik oranı yüzde 13, işsiz sayısı 4 milyon 202 bin şeklinde gerçekleşti. Bu ayda genç işsizlik oranı yüzde 23,2, tarım dışı işsizlik oranı ise yüzde 15 olarak açıklandı.
Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı 4 milyon 487 bin kişi olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı yüzde 13,8 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam 28 milyon 40 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı yüzde 45,8 oldu.
İşverenlere yönelik desteğin sürdüğü 3 aylık dönemde işsiz sayısının 466 bin azaldığı göz önüne alındığında, teşviklerin sona ermesinin ardından yıl sonu için hedeflenen istihdam sayısına ulaşılması zor görünüyor.