İşsizlik Ocak ayı itibarıyla yüzde 15.5'le yeni bir rekor kırdı. Bir yılda 1 milyon 59 bin kişi işsiz kaldı. Ekonomistler bu oranın henüz tarihi zirve olmadığı konusunda uyarıyor.
İşsizlik tarihi rekor kırdı
Gerçek işsizlik açıklananın üzerinde
İstihdamda 2 yıl yaprak kıpırdamayacak
‘İşsizlik artar, daralma yüzde 6’yı bulabilir’
TİSK: Gerçek işsizlik 6 milyon 44 bin
'İşsizlikte ülke tarihinin en sıkıntılı dönemi'
İşsizlikteki rekor artışa uzmanlar ne dedi?
Bu rakam önde gelen 58 ülke arasında en yüksek ikinci işsizlik oranını ifade ediyor. Dünyada işsizliğin en fazla olduğu ülke yüzde 21.9'la Güney Afrika. Türkiye, İspanya'yla birlikte dünya ikinciliğini paylaşıyor. Veriler Türkiye'nin işsizlikte Avrupa lideri konumuna yükseldiğini gösteriyor. İspanya'da da işsizlik Şubat ayı itibariyle yüzde 15.5 düzeyinde bulunuyor. Türkiye'nin Şubat ayında İspanya'yı da geçmesi bekleniyor.
Tüm zamanların en yüksek işsizlik oranı
Krizin vurduğu Türkiye'de işsizlik oranı 2009'un ilk ayında geçen yıla göre 3.9 puanlık artışla yüzde 15,5'e çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Geçen yıl ocak ayına göre 1 milyon 59 bin yeni işsiz ortaya çıktı.
Türkiye'deki işsizliğe ne krizin merkezi ABD ne de Avrupa'da kriz yüzünden batan ülke adını alan İzlanda yetişebildi. Tarım dışı işsizlik de yüzde 19'a çıkarak rekor kırdı.
Ekonomide ilk çeyrekte beklenen yüzde 10 seviyelerindeki küçülme de işsizliği artırıcı yönde etki yapacak. "Katılım öncesi ekonomik program"da yüzde 13,5 olarak verilen yıl sonu hedefi de hükümetin kısa vadede işsizlik için çözümü olmadığı izlenimini uyandırdı. İşsizliğin yüzde 14-15 seviyelerinde kronikleşmesi sürpriz olmayacak.
Fortis Bank Ekonomisti Nilüfer Sezgin de daha önceki aylara göre yükselişin belirginleştiği işsizlikte yıl sonu tahminlerini yüzde 14 olarak revize ettiklerini söyledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık, ocak ve şubat aylarını içeren ocak dönemi istihdam verilerini dün açıkladı. Nüfus artış projeksiyonuna göre revize edilen ve geçen yıl Ocakta 11.6 olan işsizlik oranı bu yıl yüzde 15,5'e zıpladı. İşsiz sayısı ise 2 milyon 591 bin kişiden 3 milyon 650 bin kişiye çıktı ve 1 milyon 59 bin kişi bir yıl içinde işsiz kaldı. 3 milyon 650 bin işsizin yüzde 14,4'ü yani 527 bin kişisi ise ocak döneminde işten atılanlardan oluştu.
Sanayideki bozulmanın gecikmeli yansımasıyla ocakta işsizlik oranının artışı hızlandı. Kriz derinleştikçe sanayide işçi çıkarmalar arttı ki şubatta sanayi üretimindeki yüzde 23,7'lik küçülme şubatta işsizlikte çok daha yüksek oranlarla karşı karşıya kalınacağının da habercisi. Ayrıca hizmet sektöründe istihdam artış hızının yavaşlaması da işsizlik oranı için kötü haber. Ekonomist Sezgin de artışın devam edeceğine dikkat çekti.
Türk-İş: Gerçek işsizlik oranı yüzde 26.9
İşçi konfederasyonları da işsizliğin vahim bir noktaya geldiğine dikkat çekti. Türk-İş Yönetim Kurulu, Türkiye'nin en acil sorununun işsizlik olduğunu kaydetti. Türk-İş Türkiye'de gerçek işsizlik oranının resmi açıklamaların neredeyse iki katı yani yüzde 26,9 olduğuna işaret etti. Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu, işsizliğin kaygı verici boyutlara ulaştığını belirterek, alınan önlemlerin işsizliğin ateşini neden düşürmediğinin iyi değerlendirilmesi gerektiğini kaydetti.
Kadınların işgücüne katılımı arttı
Ocak döneminde işgücüne katılım oranındaki artış da hızlandı. Krizin etkisiyle aile reisinin işsiz kalması veya korkusu, diğer aile fertlerini de işgücüne katılmaya yöneltti. Bu durum özellikle kadınların işgücüne katılmasında kendini gösterdi. Geçen yıl ocak dönemine göre işgücü 1 milyon 135 bin arttı. İşgücüne katılım oranı 1b4 puan yükselerek yüzde 45,8'e ulaştı. Erkeklerde ise işgücüne katılım oranı 1 puan kadınlarda ise 1.9 puan arttı. Garanti Bankası'nın hazırladığı nota göre işgücündeki bu artış işsizlik oranının daha da yüksek çıkmasını önledi.
Bu dönem tarım sektöründe çalışan sayısı 259 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışanların sayısı 184 bin kişi azaldı. Tarım dışı işsizlik oranındaki yükseliş de hız kesmedi. Yüzde 13,7'den yüzde 19'a çıkan tarım dışı işsizlik oranının yanı sıra genç nüfustaki işsizlik oranı da korkuttu. Gençlerde işsizlik yüzde 21,2'den yüzde 27,9'a çıktı.
İstihdam edilenlerin yüzde 21,8'si tarım, yüzde 20,7'si sanayi, yüzde 5'i inşaat, yüzde 52,5'si ise hizmet sektöründe yer aldı. Tarımın istihdamdaki payı 1.2, hizmetin payı 0.7 puan arttı, buna karşılık sanayinin payı 1.7, inşaatın payı ise 0.2 puan azaldı.
Umutsuzlar 2.4 milyon
"Umutsuzlar" olarak bilinen, iş aramayıp, çalışmaya hazır olanların sayısı 497 bin kişi artarak 2 milyon 394 bine çıktı. Grup içinde yer alan, iş bulma ümidi olmayanların sayısı 199 bin artarak 873 bine yükseldi. Umutsuzların 1 milyon 100 bini erkek, 1 milyon 293 bini kadınlardan oluştu.
Eğitim yükseldikçe istihdam artıyor
Lise altı eğitimlilerde işgücüne katılma oranı yüzde 43,7 iken, yükseköğretim mezunlarında yüzde 77. Lise ve dengi okul mezunlarında oran erkeklerde yüzde 72,3 iken, kadınlarda yüzde 33,3. Yükseköğretim mezunlarında erkeklerde oran yüzde 82,1, kadınlarda yüzde 69,9.
İstihdamın yüzde 2.6’sı ek işte çalışıyor
Çalışanların yüzde 60,8'i ücretli ve yevmiyeli, yüzde 27,9'u kendi hesabına ve işveren, yüzde 11,3'ü ücretsiz aile işçisi. Yüzde 57,6'sı "1-9 kişi arası" çalışanı olan işyerlerinde çalışıyor. Yüzde 2,6'sının ek bir işi var. Yüzde 4,2'si işini değiştirmek veya ek olarak bir iş arıyor.
873 bin kişi iş bulmaktan ümidi kesti
Ocak döneminde iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı 1 milyon 897 binden 2 milyon 394 bin kişiye yükseldi. İş bulma ümidini kaybedenlerin sayısı ise 199 bin kişi artarak 873 bin kişiye ulaştı. İş aramayanların oranı ise işgücü dışında olanların yüzde 8,6'sını oluşturdu.
Dünyadaki işsizlik oranları
Avrupa'da işsizliğin çift hanede olduğu dört ülke yer alıyor. Bunlar yüzde 12.3'le Letonya, yüzde 11.2 ile Belçika, yüzde 11'le İrlanda, yüzde 10.9'a Polonya olarak sıralanıyor.
Euro'yu kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Euro Bölgesi'nde ise işsizlik yüzde 8.5 düzeyinde bulunuyor.
İşsizlik Avrupa'nın önde gelen ekonomileri Fransa'da yüzde 8.5, Almanya'da yüzde 8.1, İtalya'da yüzde 6.9, İngiltere'de yüzde 6.5 olarak belirlendi.
Krizin başladığı ülke olan ABD'de de işsizlik oranı yüzde 8.5'e çıktı. İkinci büyük ekonomi olan Japonya'da ise işsizlik yüzde 4.4 gibi görece düşük bir seviyede kaldı. İşsizlik Çin'de 2008 sonu itibariyle yüzde 9'da seyrediyor.
Güney Amerika ülkelerinde işsizliğin çift hane olduğu tek ülke yüzde 12.5'le Kolombiya oldu. İşsizlik Arjantin'de yüzde 7.3, Brezilya'da yüzde 8.5 düzeyinde bulunuyor.