Batı Şeria'da Batı yanlısı Filistin Özerk Yönetimi'nin lideri Mahmud Abbas da İsrail'in kararını eleştirdi.
Başmüzakereci Saib Erakat, ablukanın toptan sona erdirilmesi gerektiğini savundu.Gazze'deki BM'ye bağlı yardım kuruluşunun başkanı John Ging, İsrail'in bu kararının, bölgedeki, kendi ifadesiyle "insanlığa aykırı ve yasadışı" durumu sona erdirebileceği yolunda umutlu olduğunu belirtti. Ancak Ging, bu sözlerin gerçeğe dökülüp dökülmeyeceğini bekleyip göreceklerini kaydetti.
Avrupa Birliği kararı temkinli karşıladı.
Birliğin İspanyol dönem başkanlığı'nın sözcüsü Cristina Galach, "Bu doğru yönde atılmış bir adımdır" diye konuşurken AB'nin dış politikadan sorumlu komisyon üyesi Catherine Ashton, yetkililerin, kararın nasıl uygulandığını görmek istediklerinin altını çizdi ve görüşünü "Önemli olan ayrıntılar" diye ifade etti.
BM sözcüsü Chris Gunness, şimdiye dek abluka yüzünden Gazze'de geçen yılki savaşta yıkılan ya da hasar gören binaları yeniden inşa etmek için gereken yapı malzemelerini bölgeye sokamadıklarını dile getirdi.
Abluka gevşetildi
İsrail kabinesi iki gündür devam eden görüşmeler ardından Gazze Şeridi'ne uygulanan ablukanın gevşetilmesine karar verdi. Karar uyarınca bölgeye BM desteğindeki yeniden imar projeleri için gereken inşaat malzemelerinin de girişi sağlanacak.
İsrail üç yılı aşkın süredir Hamas'ın denetimindeki Gazze Şeridi'ne yönelik sıkı bir abluka uyguluyor. Abluka bölgede yaşayan 1,5 milyon Filistinlinin pek çok ihtiyaç maddesinden yoksun kalmasına yol açıyor.
Plan uyarınca "İsrail sivil amaçlı malların Gazze'ye girişini sağlayan sistemi, uluslararası gözetim altında genişletecek."
Uluslararası gözetimin nasıl gerçekleşeceği konusunda henüz çok fazla ayrıntı yok.
İsrail bir süredir bölgeye giren malları incelemek için geçişlere Avrupalı ve Filistinli denetçiler yerleştirilmesi olasılığını da değerlendiriliyor; ancak bugün yapılan açıklamada bu konuda net bir bilgi bulunmuyordu.
Denizden abluka sürecek
Hükümet adına yapılan açıklamada, İsrail'in "silah ve savaşta kullanılan malzemelerin akışını önlemek için varolan güvenlik düzenlemelerini sürdüreceği" de vurgulandı. Başbakan Binyamin Netanyahu, İsrail'in denizden uyguladığı ablukada bir değişiklik olmayacağını söyledi ve bu uygulamanın Gazze'nin silahların kolayca gelip geçeceği "bir İran limanı" haline gelmesini önlemek için gerekli olduğunu savundu.
İsrail kabinesinden onay alan öneri, geçişi yasaklanan malzemelerin militanların saldırılarında kullanılabilecek malları içeren daraltılmış bir liste haline getirilmesini öngörüyor.
İnşaat malzemeleri geçebilecek
Şu ana kadar aralarında tuvalet kağıdı ve zencefil gibi maddeler de bulunan binlerce kalem mal, İsrail'in hazırladığı ve "güvenlik riski" olarak algılanan malzemeler listesinde bulunuyordu.
İsrail'in son yıllarda özellikle çelik ve çimento gibi malzemelerin sevkini saldırılarda kullanılabileceği gerekçesiyle engellemesi, daha önceki İsrail saldırılarında yıkılan yapıların onarımını olanaksız kılıyor. İsrail listede yer alan metal boruların roket yapımında, çimentonun ise tünel ve sığınak inşasında kullanılmasından endişe ediyordu. Şimdi ise inşaat malzemelerinin de BM desteği ile bölgeye sevkedilebilmesi bekleniyor. Dün de İsrail mutfak gereçleri yüklü sekiz kamyonun bölgeye girişine izin vermişti.
Bu, 2006'dan bu yana ilk kez, hafif yiyecekler ve diğer ev gereçlerine izin verilmesi yönündeki bir kararın sonucuydu.
Kabinenin aldığı kararda ayrıca, uluslararası toplumun kaçırılan İsrail askeri Gilad Şalit'in özgürlüğüne derhal kavuşması için çalışması istendi. Yoğun baskı altındaki İsrail güvenlik kabinesi konuyu görüşmeye dün başladı, ancak saatler süren oturumda herhangi bir karara varılamayınca karar bugüne bırakıldı.
Gözlemciler kabinenin sağ kanadı için 'geri adım' olarak görülen bu kararı almanın zor olduğunu, ancak son dönemde iyice şiddetlenen uluslararası baskı altında ablukanın gevşetilmesine daha fazla direnilemediği yorumunu yapıyor.
Filoya saldırı tepkiyi şiddetlendirdi
Gazze'ye yardım götürmek üzere Mayıs başında Türkiye'den çıkan filoya düzenlenen saldırı, ablukaya yönelik eleştirilerin iyice şiddetlenmesine yol açtı. Saldırı sonucu 11 kişinin ölümü Birleşmiş Milletler ve Türkiye başta olmak üzere sert tepkilerle karşılandı. Hafta başında BM yetkilileri İsrail'in gemideki yükleri dağıtılmak üzere BM'ye iletmeyi kabul ettiğini söylemişlerdi.
ABD, Avrupa Birliği ve pek çok uluslararası kuruluş da Gazze ablukası konusunda İsrail üzerindeki baskıyı artırıyordu. Bu hafta Avrupalı bakanlar, Lüksemburg'daki zirvelerinde ablukaya "kabul edilemez" ve "bir amaca hizmet etmeyen" ifadeleriyle tepki gösterdi. Hafta başında, Orta Doğu Dörtlüsü'nün Özel Elçisi Tony Blair, İsrailli liderlerle görüştüğünü ve ablukanın kısmen kaldırılmasını kabul edeceklerine inandığını söylemişti.
Geçiş noktaları
Avrupalı diplomatlar, İsrail'in Karni ya da Kerem Şalom sınır kapılarını Gazze'ye daha büyük ölçekli nakliyatlar için açabileceğini dile getiriyor. Karni ve Kerem Şalom kapıları, son bir kaç yıldır insani yardımlar için zaten zaman zaman açılıyordu. Filistin lideri Mahmud Abbas ise, İsrail'in Gazze Şeridi'ne olan yedi geçiş noktasının hepsini açmasını istiyor.
Mısır da Gazze Şeridi'nin dünya ile başlıca bağlantı noktası olan Refah geçişini ay başındaki filo krizi ardından açtı. Refah geçişi 2005 yılından itibaren bir kaç aylığına AB denetiminde işletilmiş; 2007 Haziran'ında Gazze Şeridi'nde denetimi Hamas'ın ele geçirmesi ardından bütünüyle kapatılmıştı.
Geçişi 'ulusal güvenlik gerekçeleriyle' kapatmış olan Kahire yönetimi, şimdi geçişi tüm mallar için değilse de süresiz olarak açtığını kaydediyor.