İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz, Türkiye ve batı Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere doğalgaz ihraç edebilecekleri tüm rota opsiyonlarını değerlendirdiklerini belirtti.
İsrail'in Globes gazetesinin haberine göre, Mısır'ın tahkim dolayısıyla İsrail ile doğalgaz görüşmelerini dondurma kararının ardından, İsrail Ulusal Altyapı, Enerji ve Su Kaynakları Bakanı Yuval Steinitz, İsrail'in sahip olduğu sahalardan elde ettiği gazı ihraç edebileceği, Türkiye dahil tüm alternatifleri dikkate aldıklarını ifade etti.
“Bütün opsiyonları değerlendiriyoruz”
Steinitz, Mısır'ın gaz akışını durdurma kararı üzerine yaptığı açıklamada, İsrail'in gaz sahalarını hızlı bir şekilde geliştirmesi ve makul derecede enerji bağımsızlığını elde etmesi gerektiğinin altını çizerek, "Bu yüzden doğalgazı ihraç edebileceğimiz bütün rota opsiyonlarını, yani yalnızca Mısır'ı değil, Ürdün'ü, Yunanistan'ı, Türkiye'yi ve batı Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere değerlendiriyoruz" ifadesini kullandı.
Batmanın eşiğine geldi
İsrail Elektrik Şirketi (IEC), 2011'de Mısır'dan gelen gazın kesilmesi üzerine endüstrisinde meydana gelen hasar nedeniyle açtığı tahkim davasını kazandığını ve Mısır Petrol Şirketi (EGPC) ile Mısır gaz Şirketi'nden (EGAS) 1,8 milyar dolar almasına karar verildiğini duyurmuştu.
Mısır, 2011 yılında Sina Yarımadası’ndaki boru hattına yönelik saldırıların ardından gaz akışını durdurmuştu. Doğalgaz akışının durdurulmasının maliyeti 10 milyar doları bulmuş, İsrail elektrik şirketi de pahalı gaz almak zorunda kalınca "batmanın eşiğine" gelmişti.
İsrail Finans Bakanlığı’nın krizin aşılması için devlet garantisi ve destek vermesi nedeniyle İsrail'deki elektrik fiyatları yüzde 30'lara kadar yükselmişti. İsrail, 2012 yılının şubat ayında Mısır'ın petrol ve doğalgaz şirketleri aleyhine tahkim sürecinin başlatılmasına karar vermiş, taraflar arasındaki anlaşmanın ihlal edildiğini öne sürmüştü. Mısır tarafıysa gaz akışının kesilmesinde mücbir sebeplerin etkili olduğunu iddia etmişti.
Mevcut tablo nasıl?
İsrail'in doğu Akdeniz'deki gazının Mısır'a ihraç edilmesi için taraflar halihazırda 4 anlaşma üzerinde görüşüyor. Görüşmelerden 2'si Tamar isimli saha, diğer ikisi ise Leviathan isimli sahadan çıkacak gaz ile ilgili. Tamar sahası için İspanyol Union Fenosa şirketi ve Mısırlı şirketlerinin konsorsiyumundan oluşan Dolphinus Holding ile niyet anlaşmaları imzalamış durumda. Leviathan ortaklığı ise yine Dolphinus ve British Gas şirketi ile niyet anlaşması imzaladı. Ayrıca Mısır hükümeti Dimyat şehrinde bir sıvılaştırma tesisi bulunan Union Fenosa şirketinden İsrail ile yapılan doğalgaz sıvılaştırma anlaşmasının tahkim sonunda oluşan şartlar gevşetilene kadar beklemesini talep etti. Dimyat'taki tesisler 2012 yılında Mısır hükümetinin ürettiği gazı kendi iç ihtiyaçları için kullanmaya karar vermesinin ardından kapatılmıştı. İspanyol şirket ise 2013 yılında Mısır hükümetini, karşılıklı yaptıkları anlaşmaları ihlal etmek ve şirketi ciddi parasal zarara uğratmaktan dava etmişti.