Başbakan Erdoğan'ın 'işkenceye yüzde sıfır tolerans' sloganı sözde kaldı. Meclis'in son beş yıla ait verilerine göre 380 polis hakkında idari disiplin işlemi yapıldı. Sonuç: 376'sı (yüzde 99) hakkında cezaya gerek görülmedi
Başbakan Tayyip Erdoğan "işkenceye sıfır tolerans" derken, Meclis İnsan Hakları Komisyonu'nun derlediği bilgiler, son beş yıldır işkenceye toleransın yüzde 99 olduğunu ortaya çıkardı. Beş yılda 380 emniyet görevlisi hakkında işkence yaptıkları gerekçesiyle idari disiplin işlemi yapıldı. Taraf gazetesinin haberine göre idare, bu emniyet görevlilerinin 376'sı (yüzde 99) için cezaya gerek görmedi. Adli yargı da farklı bir tutum benimsemedi ve işkenceden karşısına gelen polis ve jandarmaya ceza vermemeyi tercih etti.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, son beş yılda hakkında adli işlem yapılan kolluk kuvvetlerine (emniyet ve jandarma personeli) ilişkin sayısal verileri topladı. 2003-2008 yıllarına ilişkin veriler, haklarında işkence, kötü muamele ve zor kullanma yetkisini aşma suçlamasıyla inceleme başlatılan, dava ya da soruşturma açılan jandarma ve polis personelinden ceza alanların oranının "işkenceye sıfır tolerans" sözünü boşa çıkartacak düzeyde az olduğu gerçeğini ortaya çıkardı. Komisyondaki veriler şöyle:
İdarenin işkenceye bakışı
İşkence suçu nedeniyle 2003'te 181, 2004'te 102, 2005'te 41, 2006'da 28, 2007'de 27, 2008'te bir olmak üzere toplam 380 emniyet personeli hakkında idare tarafından disiplin yönünden işlem yapıldı. İdare, 380 personelden 376'sı (yüzde 99) hakkında ceza tayinine mahal olmadığı kararını verdi. Sadece 1 personel hakkında 'uzun süreli durdurma cezası' veren idare, üç personel hakkında ise 'zaman aşımı' nedeniyle cezai işleme gerek görmedi.
İşkencede ceza binde beş
Yargı da işkence suçlarında idareden farklı davranmadı. İşkence suçu nedeniyle 2003'de 269, 2004'de 217, 2005'te 71, 2006'da 44, 2007'de 22, 2008'de bir olmak üzere toplam 624 emniyet personeli hakkında adli işlem yapıldı. Yargı işkence nedeniyle karşısına gelen 624 emniyet personelinden sadece 3'ünü (binde beş) cezalandırdı. Beş yılda işkenceden cezalandırılan üç emniyet görevlisinin üçü de 2003 yılında ceza aldı. 624 personelden 216'sı (yüzde 35) beraat ederken, 334'ü (yüzde 54) hakkında takipsizlik kararı verildi. 71 (yüzde 11) emniyet görevlisinin yargılamaları devam ediyor.
Jandarmadaki durum aynı
Yargı, jandarma görevlileriyle ilgili yargılamalarda da polisinkine benzer kararlar verdi. İşkence suçu nedeniyle 2003'te 77'i, 2004'te 41, 2005'te ve 2006'da dokuz, 2007'de sekiz, 2008'de ise yedi olmak üzere toplam 151 jandarma personeli hakkında adli işlem yapıldı. 155 jandarma görevlisinden 83'ü (yüzde 55) yargılandı. Sadece ikisi ceza aldı. Biri yargılama sırasında açığa alınırken, ikisi meslekten çıkarıldı. 63'ü hakkındaki yargılama ise devam ediyor.
Zor kullanmada sınırın aşılması
Zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suçu nedeniyle 2003'te 1601, 2004'te 1152, 2005'te 526, 2006'da 458, 2007'de 174, 2008'de 35 olmak üzere toplam 39 bin 46 emniyet görevlisi hakkında adli işlem yapıldı. Yargılama sonucu emniyet görevlilerinden 79'u (yüzde 2) hapis cezası alırken, bin 397'si (yüzde 35'i) beraat etti.
İdare cezada cimri
Zor kullanma yetkisinde sınırın aşılması suçu nedeniyle 2003'te 1684, 2004'te 1204, 2005'te 612, 2006'da 645, 2007'de 424, 2008'de 48 olmak üzere toplam 4 bin 617 emniyet personeli hakkında idare tarafından disiplin yönünden işlem yapıldı. Bunlardan 15'i (yüzde 3,2) hakkında af kararı verildi. İdare, 4 bin 506'sı (yüzde 98) hakkında ise ceza tayinine mahal olmadığına karar verdi. Beşi (yüzde 01) hakkında kınama, 39'u (yüzde 1) hakkında kısa süreli durdurma, 13'ü (yüzde 4) hakkında uzun süreli durdurma, ikisi (yüzde 005) hakkında uyarma, 26'sı (yüzde 06,5) hakkında ise zaman aşımı kararları verildi.
Kötü muameleye de ceza yok
Kötü muamele suçunda da son beş yıllık bilanço farklı bir tablo ortaya çıkarmadı. Kötü muameleden 2003'te 101, 2004'te 147, 2005'te 38, 2006'da 20, 2007'de 15, 2008'de bir olmak üzere toplam 322 jandarma personeli hakkında adli işlem yapıldı.