Hülya Karabağlı/ ANKARA
TBMM Anayasa Uzlaşma Alt Komisyonu’nda, CHP ve BDP “öldürme, kasten yaralama, işkence ve kötü muamele suçlarından dolayı soruşturma açılmasının hiçbir şekilde izne tabii tutulamayacağı” hükmünün konulmasını istedi. Ancak AKP, bütün ayrıntıların “anayasada düzenlenmesinin doğru olmayacağını” savunarak buna itiraz etti.
Toplantıda, BDP Genel Başkan Yardımcısı ve anayasa danışmanı Meral Daniş Beştaş, bu tür durumlarda idari merciden izin alınamaması nedeniyle bir çok insan hakkı ihlali yaşandığına dikkat çekerek, Uludere olayını örnek gösterdi.
Uludere olayında izin sıkıntısı olmamasına rağmen soruşturmada hiçbir ilerleneme sağlanamadığını belirten Beştaş, son olarak Diyarbakır’da polis aracının altında kalarak yaşamını yitiren Şahin Öner olayının yaşandığına dikkat çekti. Beştaş, “Bu olayın göreviyle ilgili bir kusur veya görevi sırasında işlenmiş bir kusur sayılıp soruşturmayı izne tabi tutmak, hem soruşturma aşamasında delillerin toplanamaması, hem de adil bir yargılama yapılamaması sonucunu doğuracaktır” dedi.
Beştaş, bu nedenle öldürme, işkence, kötü muamele gibi suçlarda izin sisteminin kaldırılması gerektiğini belirtirken, CHP de öneriye destek verdi. Ancak AKP, “bu anayasayla değil, yasayla düzenlenebilir” diyerek, öneriye karşı çıkınca uzlaşma sağlanamadı.
Yeni anayasada “memur” kavramına yer vermek istemeyen AKP, madde başlığı olarak “çalışanlar”, CHP ve MHP’nin “Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri”, BDP’nin “kamu çalışanları” başlıklı önerileri müzakere edildi.
'İnançlarında dolayı ayrımcılık yapılamaz'
CHP ve BDP, kamu görevlilerinin yerine getirirken, “kişiler arasında inanç ve düşüncelerinden ötürü herhangi bir ayrım yapılamaz” ifadesinin konulmasını isterken, AKP ve MHP bu düzenlemeye itiraz edince uzlaşma sağlanamadı.
Maddenin görevlilerinin işledikleri suçlar nedeniyle haklarında açılacak ceza soruşturmasına ilişkin fıkrada devlet memuru kavramını anayasadan çıkarmak istemesi nedeniyle madde başlığında bile 4 parti arasında uzlaşma sağlanamadı.
Maddenin kritik fıkralarından birisini ise kamu görevlilerine cezai soruşturma düzenlemesi oluşturdu. Partiler, kamu görevlilerinin, “görevleriyle işledikleri iddia edilen suçlar hakkında ceza soruşturma açılmasının ancak yasada belirtilen hallerde idari mercii iznine bağlı olacağı” hükmünde uzlaşırken,
Komisyonda, AKP, CHP ve BDP, “kanunsuz emir”de mevcut anayasada askeri hizmetleri istisna tutan hükmün kaldırılmasında uzlaştı. Ancak MHP, mevcut anayasadaki gibi “askeri hizmetlerin görülmesine ilişkin haller ile ivedi hallerde kamu düzeninin ve kamu güvenliğinin korunması amacıyla kanunla gösterilen istisnalar saklıdır” hükmünün korunmasını istedi. 3 parti uzlaştığı için madde “yeşil” olarak kaleme alındı.