İran'da uzun süredir yapılan başörtüsü protestoları yeni bir boyut kazandı. Vida Movahed'in Aralık ayında Tahran'da bir elektrik dağıtım kutusuna çıkıp, beyaz başörtüsünü elinde salladığı günden bu yana tek kişilik eylemler farklı kentlere yayılıyor.
Başörtüsü takıp takmak istemeyeceklerine kendileri karar vermek isteyen kadınlar ilk olarak bir çarşamba günü başlayan ve beyaz başörtüsü nedeniyle "Beyaz Çarşamba" adını alan eylemi haftanın farklı günlerinde farklı renkte başörtüleriyle yapmaya başladı.
DW İran servisinden gazeteci Şebnem von Hein, kadınların oldukça kalabalık cadde ve sokaklarda, korkusuzca ya başörtülerini çıkarırıp salladıklarını ya da başörtüsü kullanmayan kadınların da ellerinde birer başörtüsü sallayarak, bu eylemlere destek verdiğine dikkat çekiyor.
Farklı kentlerde bireysel eylemler
Tahran'da başlayan eylem ardından Meşhed ve Şiraz kentlerine de uzandı. Gazeteci Şebnem von Hein, küçük kentlerde yaşayan kadınların büyük kentlerdeki kadınlara göre daha temkinli davranmak zorunda kaldıklarını ifade ediyor.
Bu nedenle eylemlerin daha ziyade büyük kentlerde olduğunu belirtiyor.
28 Aralık 2017 tarihinde ilk kez Tahran'daki kalabalık Engelab caddesindeki bir elektrik dağıtım kutusu üzerine çıkıp, beyaz başörtüsünü sallayarak, "başörtüsü takma kararını kadınların vermesi gerektiğini" savunan Vida Movahed, eylemin hemen ardından tutuklanmıştı.
Movahed'in avukatı Nesrin Sotoudeh Deutsche Welle'ye yaptığı açıklamada, Movahed'in bir ay tutuklu kaldıktan sonra tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldığını belirtti.
İnsan hakları avukatı olan Sotoudeh, İran'da boyut değiştiren başörtüsü eyleminin, erkekler tarafından destek görmesi durumunda İran'da geniş kitlelere yayılabileceği görüşünde.
Vida Movahed'in eyleminin ardından Tahran'da aynı noktada 29 Ocak tarihinde Nergiz Hüseyin adlı kadın da aynı eylemi tekrarladı.
Nergiz Hüseyin eylemin ardından tutuklandı. Hüseyin de tutuklu yargılanacak.
"Simgeye dönüşebilir"
İranlı gazeteci Şebnem von Hein, Engelab ceaddesi üzerindeki elektrik dağıtım kutusunun bir simge haline dönüşebileceğine dikkat çekiyor. Vida Movahed'in Tahran kentinin kalbi sayılan Engelab caddesindeki eyleminin ardından Movahed, sosyal medyada "Engelab kızı" olarak tanımlanmıştı.
İranlı gazeteci, birçok farklı noktada eylemi tekrarlayan kadınların aksine Nergiz Hüseyin'in tutuklanmış olmasının ise Engelab caddesindeki simge nokta ile bağlantılı olduğunu belirtiyor.
Şebnem von Hein, "tüm kadınları gözaltına almaları ya da tutuklamaları mümkün değil" diyerek, kısa süren ve tek başına yapılan eylemlere müdahale etmenin de zor olduğunu söylüyor.
"Başörtülü kadınlar da destek verdi"
İran'da eylemler nedeniyle güvenlik önlemleri arttırıldı. Özellikle de Çarşamba günleri. Ancak artık eylemler farklı günlerde de yapılıyor. İranlı gazeteci von Hein, eyleme katılan kadınların sayısını belirlemenin zor olduğunu ve ellerinde istatistik olmadığını belirtiyor.
İranlı gazeteci, başörtüsü takan kadınların da ellerine bir başörtüsü alarak eyleme destek verdiğine dikkat çekiyor. Movahed‘in avukatı Nesrin Sotoudeh de İran’da birçok kadın ve erkeğin başörtüsüne karşı oldukları görüşünde.
İran'daki başörtüsü eylemi sokakların yanı sıra sosyal medya üzerinden de yayılmaya devam ediyor. Beyaz başörtüsü simgesinin yerini de farklı renkte başörtüleri almaya başladı. İranlı kadınlar artık "Beyaz Çarşamba" adı altında her an her renkte başörtüleriyle eylem yapıyor.
DW/GA/BÖ
© Deutsche Welle Türkçe