Dünya

İran - İsrail gerilimi: İran savaşa girmek istemiyor, ekonomisi de kaldırmaz

“Netanyahu ateşkes istemez, hayatı buna bağlı”

05 Ağustos 2024 10:25
Ceren Bala Teke

İranlı siyasi analist Farshid Bagherian, Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin suikast sonucu öldürülmesinin ardından İran - İsrail arasındaki gerilime dair yaptığı değerlendirmede sosyal medyaya yansıyanın aksine İran’ın İsrail’e füze göndermediğini belirterek; “Herhangi bir füze gitmedi. Sadece ‘Dünyanın şaşıracağı operasyonlar olacak’ dediler. İran konsolosu vurulduktan sonra bile kapalı bir saldırı düzenledi ve ‘yeterli’ dedi. İran savaşa girmek istemiyor ekonomisi de kaldırmaz” ifadelerini kullandı. 

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye'nin İran'da öldürülmesinin  ardından, Tahran-Tel Aviv hattı yine gerildi. Birçok hava yolu şirketi, güvenlik gerekçesiyle İsrail, Lübnan ve İran uçuşlarını askıya aldı. ABD Ordusu, İsrail'in güvenliğini sağlamak için bölgeye savaş jeti ve gemi sevkiyatı başlattı.

İranlı siyasi analist Farshid Bagherian, İran - İsrail gerilimini ve Gazze’de ateşkes ihtimalini T24’e değerlendirdi. 

Bagherian, Haniye’nin öldürülmeden önce “3 Ağustos’ta Gazze için ayağa kalkın” sözlerinin vasiyet gibi algılanması ve İran’da bazı kanalların yayını keserek askeri marş eşliğinde savaş görüntüleri yayınlamasının ardından savaşın bölgeye yayılma ihtimalini şöyle yorumladı:

“İran herhangi bir füze göndermedi. Sadece ‘Dünyanın şaşıracağı operasyonlar olacak’ dediler. Dini lider ‘Siyonist rejim bitti’ dedi normalde de paylaştı bu tarz açıklamalar ama bu sefer Twitter hesabına sabitledi. Dışişleri bakanından da benzer ifade geldi, ‘Misilleme olacak’ dedi ama füze atılmadı. İran’da özel kanal yok, bazı kanallarda yayın durdu ve milli marşlar yayınlandı. Savaş havasına bürünüldü. Ama şu an bir faaliyet yok. 

Haniye’nin 3 Ağustos vasiyeti vardı muhtemelen bu hareketlilik ve açıklamalar o nedenle oldu. Haniye, ‘Gazze için sokağa çıkın’ demişti. Bu olmaz; zaten füze atılırsa kimse çıkmaz sokağa.”

“Ordu aklı bunu yapmaz, İsrail saldırının en küçük üyesi”

Haniye’nin öldürülmesinin ardından İsrail saldırıyı üstlenmemişti. Bagherian ise saldırının İsrail’in tek başına üstleneceği bir saldırı olmadı değerlendirmesinde bulunarak şunları söyledi:

“Devletin okuma biçimi farklı. Reisi’nin helikopter kazasıyla hayatını kaybetmesi gibi düşünelim. ‘Saldırıyı İsrail düzenledi’ dedik ve bitti. Kurulu bir senaryo var ve devlet buna hazırlandı. Bence arkasında İsrail yok. Bu kadar güce sahip değil çünkü kolektif bir iş olması lazım. Hatta İsrail bu saldırının en küçük üyesiydi. İsrail olayın içinde değil bence ve hatta “tuzağa” çekildi. İsrail’i esas savaşa çekmeye çalışıyorlar. İran, konsolosu vurulduktan sonra bile kapalı bir saldırı düzenledi ve ‘yeterli’ dedi. İran savaşa girmek istemiyor ekonomisi de kaldırmaz. Bir güç İsrail’i tuzağa çekti. İsrail bir akşamüstü önce Hizbullah’a yani Beyrut’a saldırı düzenliyor daha sonra ise İran’a. Ordu aklı bunu yapmaz.”

“Tel Aviv güvenli algısı var, kim orayı hedef aldı ki?”

Demir Kubbe nedeniyle Tel Aviv’in güvenli olduğu algısını yorumlayan Bagherian, “Tel Aviv’de güvendeyiz algısı var Demir Kubbe üzerinden. Kim Tel Aviv’i hedef aldı ki? Farklı ülkelerdeki üsleri ne olacak? İran’ın şu an farklı bir güçle anlaşarak ki o da İngiltere muhtemelen. Farklı ülkelerdeki İsrail üslerine saldırı düzenleme ihtimali de göz önüne alınmalı. Neredeyse bir tek Amerika’nın askeri uçakları gidebiliyor şu an İsrail’e. Bu noktada; İsrail’den çıkmak isteyen de çıkamaz. Olaya geniş perspektiften bakmak gerek” dedi. 

“Netanyahu’ya da suikast ihtimali var, soykırım suçunu tamamen üstüne atacaklar”

Netanyahu’nun ABD Kongresi’ne gitmesi ve burada ayakta alkışlanmasının yarattığı tepkiye dair Bagherian, şunları söyledi:

“ABD Kongresi’ndeki Cumhuriyetçiler Netanyahu'yu değil İsrail’i kazanmayı alkışladı. Bir sonraki suikast kime bilemem ama hedefler arasında Netanyahu’nun da olduğu belli. Birçok devlet aktör Netanyahu’nun ölmesini bekliyor. Soykırımı üzerine atacaklar. Meseleyi silecekler. Batı buna kadir ve yapar. İnsanın canının değeri yok zaten olsaydı da olay buraya gelmezdi.”

“Orta Doğu’yu daha büyük bir bataklığa çekmek istiyorlar”

Bagherian, İran’ın savaşa girmek istemediğini belirterek ABD Dışişleri Bakanı Blinken’ın “ateşkes” çağrılarını hatırlattı. Bagherian, Netanyahu’nun ateşkese olumlu yaklaşmayacağı değerlendirmesinde bulunarak, “Blinken, ‘İran itidalli davransın. Ateşkesin bir an önce olması lazım’ dedi. Netanyahu bunu dinlemez hayatı savaşa bağlı. Netanyahu’yu kullanacaklar, Lübnan’a girecek ve bir noktada bitirecekler. En azından denerler oraya girmeyi. Savaştan yana değil İran. Gazze’de insanlar nasıl ezildiyse bunu yaymak ve Orta Doğu’yu daha büyük bir bataklığa çekmek istiyorlar” ifadelerini kullandı.