İran'da sağlık yetkilileri, Covid-19 salgınında 51 binden fazla çocuğun anne veya babalarından en az birini kaybettiğini açıkladı.
4 yaşındaki Eliza bu çocuklardan biri.
Babasına çok düşkündü. Birlikte şarkılar söylüyor, kitaplar okuyorlardı. Eliza'yı babası uyutuyordu.
Fakat bir gün babası öksürmeye başladı ve hastaneye götürüldü. Eliza 40 yaşındaki babasını Covid sonucu kaybetti.
Eliza'nın annesi, "Bir dakika beni göremese paniğe kapılıyor. Babası gibi geri dönmeyeceğimi düşünüyor" diyor.
İran'da anne ya da babasını kaybeden binlerce çocuktan biri Eliza.
Bu çocukların çoğu son 1,5 yıldır eğitimlerine evde devam ediyor ve pandemi kısıtlamaları nedeniyle normal zamanlarda onlara destek veren sosyal ağlara pek erişemiyorlar. Bu durumun kalıcı etkileri olmasından endişe ediliyor.
Londra'da psikoloji profesörü Dr. Samineh Shaheem "Anne babalarını kaybeden çocuklar için hayat belirsizliklerle doludur" diyor ve ekliyor:
"Yollarını, hayatlarının kontrolünü kaybetmiş gibi hissederler. Bu da kısa vadeli travmalara, sağlık sorunlarına yol açmanın yanısıra uzun vadede iz bırakabilir."
Bu çocukların bir çoğuna göre Eliza avantajlı sayılır çünkü annesi öğretmen ve onun eğitimi ve geçimini sağlayabiliyor.
Ama birçok aile için özellikle de evin en çok gelir sağlayan ya da tek ekmek getiren ferdini yitirdilerse hayat çok daha zor.
Yaptırımlar mı, kötü yönetim mi?
Salgının daha başlarında İran ekonomisi zaten ABD'nin başını çektiği uluslararası yaptırımlarla, yaygın yolsuzluk ve kötü yönetimden dolayı zayıf durumdayddı.
İran Parlamentosu Araştırma Merkezi'nin verilerine göre, Covid krizinin ilk senesinde bir milyondan fazla İranlı işini kaybetti ve bunun çok ağır sonuçları oldu.
Dr. Samineh Shaheem, "Ekonomik belirsizlik ve mali güçlükler bazı çocukların, daha küçük kardeşlerine bakabilmek için okulu bırakmasına yol açmış ve emek sömürüsüne maruz bırakmış olabilir. Bu da bütün aile açısından çok ciddi sonuçlar doğurabilir" diyor.
İran, koronavirüs salgınını en ağır geçiren Orta Doğu ülkelerinden.
Resmi verilere göre salgında ölenlerin sayısı 120 bine ulaştı ama İran yetkilileri asıl rakamın çok daha yüksek olduğunu kabul ediyor.
Birçok İranlı, salgının bu kadar ağır yaşanmasından İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in geçen kış ABD ve İngiltere'de üretilen aşıların ithalini yasaklamasını sorumlu tutuyor.
Bu aşılar artık İran'a gidiyor ama şu ana kadar nüfusun sadece yüzde 20'si tam doz aşılanabildi.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Eylül ayı sonuna kadar nüfusun yüzde 70'inin aşılanacağını söylemişti bu vaad gerçekleşmedi.
Artık Eliza'nın babası için zaten çok geç.
Annesi Eliza'nın sürekli "Covid gidince babam geri gelecek" dediğini anlatıyor.
Bu dilek ne yazık ki gerçekleşmeyecek. Dahası Eliza gibi binlerce çocuk, ülkeye aşı ithali engellenmeseydi belki de anne ve babalarının hayatta kalacağını düşünerek büyüyecek.