Wikileaks aracılığıyla ABD'nin binlerce gizli diplomatik yazışmasını kamuoyuna sızdıran 25 yaşındaki Amerikalı asker Bradley Manning 136 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya.
Peki ama insan ömründen daha uzun hapis cezaları vermenin ne anlamı var?
California Üniversitesi’nden hukuk profesörü Franklin Zimring, cezaların, bir insanın ne kadar uzun süre hapiste kalacağını belirlemenin ötesinde sembolik bir anlamı olduğunu belirtiyor.
BBC Türkçe’de yer alan habere göre Zimring, "Bernie Madoff'u, sahtekârlıktan 150 yıl hapis cezasına çarptıran yargıç, aslında ona 'Sen çok kötü bir insansın' diyor. Bu anlamda cezaların süreleri oldukça esnek" diyor.
Bir cezanın, sembolik uzunluğunun, basının ilgisine ya da suçun niteliğine göre değişebildiğini vurgulayan Zimring, cezaların sembolik ve uygulanabilirlik anlamda birbiriyle çatışmasının modern hukukun bir özelliği olduğunu ve bunun sadece Amerika Birleşik Devletleri'ne özgü olmadığını belirtiyor.
Bunun en çarpıcı örneği, İspanya'da sahtekârlıktan hüküm giyen bir mahkûma verilen 2 bin yıllık hapis cezası.
ABD’de inisiyatif yargıçlarda
Şartlı tahliye veya ceza indirimi bazı suçlar, bazı suçlular ve bazı ülkelerde verilen hapis cezalarının ileri aşamalarda yeniden gözden geçirilmesine olanak sağlıyor. Ancak bu, dünyanın pek çok ülkesinde, ömür boyu hapis cezaları için uygulanmayan bir yöntem.
Amerika Birleşik Devletleri'nde işlenen suçlara verilen cezalarda büyük farklılıklar görülebiliyor. Yargıçlar, kanunlarla belirlenen alt ve üst sınırlardaki cezaları, kendi değerlendirmelerine göre uygulayabiliyor. Ancak pek çok durumda, ceza aralıkları çok geniş olabiliyor. Bazı suçlar içinse üst sınır hiç belirlenmemiş durumda.
Kurbanlara ‘Siz önemlisiniz’ mesajı
Sahtecilik suçu yöneltilen bir kişi, evrakta sahtecilik, hırsızlık, yolsuzluk gibi başka alt suçlardan da ceza alabiliyor. Bu suçlara ayrı ayrı verilen cezalar toplanmaya başladığında uzun hapis cezaları ortaya çıkıyor.
Örneğin bilgisayar ve çocuk pornografisi gibi suçlarda, her bir fotoğraf için ayrı cezalar verilebiliyor.
Suçun hedefi olan kurbanlar ve onların aileleri için, sanıklara verilen uzun hapis cezaları herhangi bir sorun yaratmıyor. Tam tersine, her bir suç için verilen ceza ve bu cezaların eklenerek artması suça maruz kalan kurbanlar için “Siz önemlisiniz, hakkınızı arıyoruz” mesajı veriyor.
Ölüm cezasının alternatifi
ABD'nin Ohio eyaletindeki Cleveland kentinde üç kadını 10 yıl boyunca alıkoyarak tecavüz eden Ariel Castro bin yıllık hapis cezasını çekmeye başladı. Castro, ölüm cezası almaması karşılığında yapılan anlaşma uyarınca 3013 yılına kadar 'hapiste kalacak'.
Castro'nunki gibi uzun hapis cezaları, aslında ölüm cezasının bir alternatifi.
1970'lerde işlenen üç cinayetten suçlu bulunan Dudley Wayne Kyzer, iki ömür boyu hapis ayrıca 10 bin yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Dört yıl boyunca idam cezasını bekleyen Kyzer, Alabama eyaletinde ölüm cezasının anayasaya aykırı kabul edilmesi nedeniyle tekrar yargılandı ve bu uzun hapis cezasına çarptırıldı.
Kyzer'in şartlı tahliye ve ceza indirimi başvuruları dokuz kez reddedildi.