Başta Suriye olmak üzere savaş ve kriz bölgelerinden kaçan mülteciler 2015 yılına damgasını vurdu. 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü’nde mültecilerin durumunun ne olacağı da tartışıldı. İnsan hakları aktivistleri bastıran kış aylarında yardımların artırılmasının aciliyetine dikkat çekiyor.
Avrupa ülkelerinin mülteci akınına karşı tutumu yoğun tepki ve tartışmalara neden oldu. Kamuoyunda sık sık ‘sığınmacı krizi‘ olarak adlandırılan bu durum 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü‘ne de damgasını vurdu.
İnsan hakları alanında faaliyet gösteren Uluslararası Af Örgütü'nün Almanya Genel Sekreteri Selmin Çalışkan, ‘sığınmacı krizi‘ sözünü ret ettiklerini, konunun daha ziyade ‘dayanışma ve sorumluluk krizi‘ olduğunu vurguladı.
Çalışkan, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü dolayısıyla düzenlediği basın toplantısında, asıl bu kadar çok insanın kaçmasına yol açan insan hakları ihlallerinin durdurulması gerektiğine dikkat çekerek bunun için uluslararası çabaların birleştirilmesi çağrısı yaptı.
Almanya'nın pek çok mülteciyi kabul ederek oldukça fazlasını yaptığını ileri süren Çalışkan, ancak bunun daha ziyade kamu idaresindeki kaosa rağmen canla başla çalışan sivil toplumun sayesinde gerçekleştiğini belirtti.
Hükümetler bazında ise Avrupa'nın dış sınırlarının kapatılması ve ülke içindeki mültecilerin koşullarının zorlaştırılması gibi tartışmaların hüküm sürdüğüne işaret eden Çalışkan, bizzat insan hakları ihlallerinden sorumlu tuttuğu Mısır, Eritre, Sudan gibi ülkelerle geri kabul anlaşmaları yapılmasını ‘saçmalık‘ olarak nitelendirdi.
"Kamplardaki durum içler acısı"
İnsan hakları savunucuları, Suriye'ye komşu ülkelerdeki mültecilerin içinde bulunduğu koşullara da dikkat çekerek, onurlu bir yaşam sunulabilmesi için bu ülkelerin acil yardıma ihtiyacı olduğuna vurgu yapıyor. Uluslararası Af Örgütü'nün iltica ve göç raportörü Hayrunisa Dhala, “Irak, Ürdün, Mısır ve Türkiye dört milyonu aşkın insanı kabul etti. Bu ülkeler artık kapasitelerinin sınırına geldi. Uluslararası para yardımları yetmiyor. BM'nin Suriyeli sığınmacılar için yaptığı insani yardım çağrısının sadece yarısı finanse edildi“ diye konuştu.
BM Gıda Programı'nın Ürdün'deki mültecilere yardımı bir süreliğine ayda kişi başına yedi dolara düşürmek zorunda kaldığına dikkat çeken Dhala, “Suriye'nin tüm komşuları uygulamada sınırları kapatmış vaziyette ve Ürdün önünde 12 bin insan soğukta açıkta kalmış durumda“ dedi.
"Çocuk işçili sayısı artıyor"
Uluslararası Af Örgütü, başta çocuk, kadın, hasta ve işkence mağdurları olmak üzere mültecilerin yüzde 10'unun önümüzdeki yıl sonuna kadar yer değiştirmesi gerektiğine işaret ederek, şimdiye kadar sadece 160 bin kişilik yer imkânı sunulduğu eleştirisinde bulundu.
Mülteci kamplarındaki gözlemlerine de değinen Dhala, imkânların yetersizliği nedeniyle çocuk işçiliğinin ve erken yaşta evlendirmelerin arttığı uyarısında bulundu. Çocukların sadece yarısının eğitim imkanına sahip olduğunu kaydeden raportör, “Bu nedenle pekçok kişi istikrarsız durumdaki Suriye'ye dönmeyi tercih ediyor, ya da Avrupa'ya giden tehlikeli yolu göze alıyor“ dedi.