İngiltere'nin en gelişmiş savaş uçakları olan F-35'lerin bakımının Türkiye'de yapılacak olması ülkede güvenlik endişesi yarattı.
İskoç Ulusal Partisi Milletvekili George Kerevan, geçen yılki darbe girişimi ve Ankara'nın bazı NATO ülkeleriyle yaşadığı gerilimler nedeniyle uçak bakımlarını Türkiye'de yaptırma planı ile ilgili olarak bir Meclis araştırması açılması gerektiğini düşünüyor.
Kraliyet Hava Kuvvetleri bünyesindeki uçakların büyük bakımları bugüne dek İngiltere'de yapılıyordu.
İngiltere Savunma Bakanlığı ise F-35'in uluslararası bir proje, tedarik ağının da küresel olduğunu belirtti.
Her biri yaklaşık 100 milyon dolara satılan ve üretiminde Türkiye'nin de rol aldığı F-35'ler, Lockheed Martin şirketinin liderliğinde geliştirilmişti.
ABD, Avrupa'daki tüm F-35'lerin detaylı bakımlarının ve motor tamiratının Türkiye'de yapılmasını kararlaştırmıştı.
Milletvekili George Kerevan ise İngiltere'nin alternatiflere sahip olması gerektiğini düşünüyor.
BBC'ye konuşan Kerevan, "Türkiye ile bir diplomatik kriz yaşanması durumunda İngiltere'nin seçenekleri olması lazım" dedi ve ekledi:
"Uçaklara Türkiye'de bakım yaptıramama durumunda ne gibi alternatifler ayarlandığını bilmek istiyorum."
Kerevan, Avam Kamarası Savunma Komisyonu'ndan bu konuyu araştırmasını isteyecek.
BBC'ye konuşan savunma uzmanı Mark Bobbi de Kerevan'ın endişesinde haklı olduğunu söyledi.
"Türkiye'de motor bakımının yapılamaması durumunda F-35'lerin faaliyetlerinde sıkıntı yaşanır" diyen Bobbi, Orta Doğu'da operasyonlar yürütülürken yaşanacak bir sıkıntı göz önüne alındığında konunun çok ciddi olduğunu belirtti.
Motorlara dair bilgilerin Türkiye'de çalınması veya ters mühendislik yöntemiyle F-35'lerin yanlış ellere düşmesi konusunda daha az endişeli olduğunu söyleyen Bobbi, "F-35 projesinin tüm ortakları Türkiye hakkında endişe duymalı ve herhangi bir siyasi, toplumsal veya 'askeri' kriz durumunda hızla yanıt vermeye hazır olmalı" ifadelerini kullandı.
İngiltere, F-35'lerden 24 adet sipariş vermişti. Uçaklar önümüzdeki yıldan itibaren İngiltere'ye teslim edilecek.
Dönemin Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz da 2012 yılında yaptığı açıklamada Türkiye'nin 100 adet F-35 alacağını açıklamıştı.
F-35'in üretim sürecinde 9 ülke ortaklık yapmıştı. Bunlar ABD, İngiltere, Avustralya, Kanada, Danimarka, İtalya, Norveç, Hollanda ve Türkiye.
Uçak parçalarının üretimi ve bakımı da pek çok ülke tarafından ortaklaşa yapılıyor. Türkiye, motorların bakımını yaparken İngiltere ise Galler'in kuzeyindeki bir tesiste koltuk fırlatma ve elektronik sistemlerin bakımını yapıyor.
Konuyla ilgili bir açıklama yapan İngiltere Savunma Bakanlığı, bu sistemle İngiltere'nin F-35 motor tedarikinin güvence altına alındığını söyledi.
Bir bakanlık sözcüsü "Küresel tedarik ağı, projenin tüm ortakları için arzı güvence altına almaktadır. İngiltere, diğer tüm ortaklar gibi, bu yaklaşımdan fayda sağlıyor" ifadelerini kullandı.
Türkiye ile NATO'daki bazı müttefikleri arasındaki gerilim 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin ardından artmıştı.
Avrupa ülkelerinde ve ABD'de NATO görevlerinde bulunan yüzlerce üst düzey askeri görevden alınmış, bazı askerler firar etmiş, bazı askerler de bulundukları ülkelerde sığınma talebinde bulunmuştu.