İngiltere'de iktidardaki Muhafazakar Parti'ye ilişkin İslamofobi suçlamalarını ve eleştirilerini değerlendiren bir raporda, partinin "Müslümanlara karşı hassasiyet göstermediği" izlenimi yarattığı belirtildi. Raporda, İngiltere Başbakanı ve Muhafazakar Parti lideri Boris Johnson'ın burka ile ilgili eski yorumları da incelenmişti. Johnson, Ağustos 2018'de Daily Telegraph gazetesindeki köşe yazısında, burka giyen kadınları "posta kutusuna" ve "banka soyguncusuna" benzetmişti.
Temmuz 2019'da Muhafazakar Parti lideri seçilen ve Theresa May'in yerine başbakan olan Johnson, Aralık 2019'da partisinin "ayrımcılık" iddialarını nasıl ele aldığına dair bir rapor hazırlanması talimatı vermişti.
Bugün kamuoyuna açıklanan raporda ise Müslüman karşıtı görüşlere hem yerel hem de bireysel boyutta rastlandığı tespit edildi.
Raporda, bu konudaki şikayetlerin ele alınış tarzıyla ilgili "kurumsal ırkçılık" iddialarını doğrulayacak veya "belirli bir topluluğa karşı sistematik ihmali gösteren" verilere rastlanmadığı belirtildi. Partideki şikayet sisteminin ise "revizyondan geçirilmesi gerektiği" vurgulandı.
Raporu hazırlayan Profesör Swaran Singh, "44 bin kelimelik raporun tamamını okuyamayacaklar için özet şu: Ayrımcılığa dair verilere rastladık. Sorun sistematik değil ama partinin bu sorunun kökünü kazımak için harekete geçmesi gerekir" dedi.
Muhafazakar Parti'den bir sözcü, raporda ifade edilen tavsiyelerin gözden geçirildiğini, eleştirilere daha sonra yanıt verileceğini söyledi.
Partinin Müslüman üyelerinden eski İçişleri ve Maliye Bakanı Sajid Javid, raporun "Müslüman karşıtı duyguların örneklerini" içerdiğini belirterek, bulguların "koşulsuz" kabul edilmesini istedi.
Partisini "kurumsal İslamofobi" ile eleştiren eski kabine üyesi Sayeeda Warsi ise raporun, "ırkçılık sorununu" ele almada sorunları olan bir partiye işaret ettiğini söyledi.
Ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin eşitlikten sorumlu yetkilisi Marsha de Crodova da raporun "Muhafazakar Parti içinde yaygın olan ayrımcılığı mahkum eden bir iddianame olduğunu ve olayın başbakana kadar dayandığı" görüşünü savundu.
Cordova, Başbakan Johnson'a, burka yorumları için "tam ve düzgün bir özür" dilemesi ve bu yorumların "Müslüman toplumda yol açtığı acı ve incinmeyi" kabul etmesi çağrısı yaptı.
Bazı Muhafazakar Parti üyeleri ve temsilcilerine yöneltilen İslamofobi suçlamalarının ardından Aralık 2019'da, bu konuda bir rapor hazırlanması talimatı verilmişti.
Rapordaki bulgular
Prof Singh'in başkanlık ettiği komisyon, 2015'ten itibaren partiye karşı yöneltilen bu suçlamaları inceledi.
Bunlar arasında, 2016'daki Londa Belediye Başkanlığı seçimleriyle ilgili kampanyada İşçi Partisi'nin adayı mevcut Belediye Başkanı Sadiq Khan'a karşı Muhafazakar Parti'den aday olan Zac Goldsmith ile ilgili iddiaların yanı sıra, Boris Johnson'ın 2018'de Daily Telegraph gazetesine yazdığı köşede, burka giyen kadınları "posta kutusuna" ya da "banka soyguncularına" benzeten ifadeleri de yer aldı.
İncelemelerde, bu örneklerin "Müslüman topluluklara duyarsız bir parti ve liderlik izlenimi yarattığı" ifade edildi.
Komisyona ifade veren Johnson, "Herhangi bir gücenmeye yol açmaktan dolayı elbette üzgünüm. Eski yazılarımda kullandığım gücendirici dili bugün kullanır mıyım? Bugün başbakan olduğum için kullanmam" demişti.
Raporda ayrıca şu bulgulara yer verildi:
- 2015-2020 tarihleri arasında partinin merkezi veri tabanına, ayrımcılık iddiası ile ilgili 727 olaya ilişkin 1418 şikayet kaydı yapıldı
- Kayda geçen olayların üçte ikisi Müslüman karşıtı ayrımcılık iddiaları içeriyordu
- Şikayetlerin dörtte üçü sosyal medya içeriklerine dairdi
- 231 olayda yaptırım uygulandı, bunların yüzde 50'si parti üyeliğinin askıya alınması, yüzde 29'u ise partiden ihraç şeklinde uygulandı
- Delil yetersizliği veya şikayet muhatabının partili olmaması gibi nedenlerle, 418 olaya ilişkin herhangi bir adım atılmadı
- İslamofobi iddialı şikayetlerin diğer ayrıcılık türlerinden farklı ele alındığına dair "herhangi bir veriye rastlanmadı"
Raporda ayrıca, şikayetlerin kapsamı dikkate alındığında "Müslüman karşıtı duygunun parti içinde bir sorun olmaya devam ettiği" belirtilerek, bunun "partiye zarar verdiği ve toplumun önemli bir kesimini uzaklaştırdığı" vurgulandı.
- İngiltere'de Muhafazakar Parti solun kalelerinden Hartlepool'da ilk kez milletvekili çıkardı
- Boris Johnson kimdir?
- Boris Johnson, Türkiye ve Erdoğan hakkında neler söylemişti?
- Peçe takan kadınları posta kutusuna benzeten Johnson için ihraç çağrısı
Eşitlik ve İnsan Hakları Komisyonu, raporun inceleneceğini ve Muhafazakar Parti'nin bu konuda atacağı adımların bekleneceğini açıkladı.
Rapor, tespit edilen bulgulara dair ne tür adımlar atılacağı konusunda Muhafazakar Parti'nin altı hafta içinde bir plan hazırlaması, şikayetlerin ne şekilde ele alınması gerektiğine dair parti üyelerine eğitim verilmesi tavsiyesinde bulundu.
Britanya Müslüman Konseyi ise rapor girişimini daha önce eleştirmiş, komisyon başkanı olarak Prof. Singh'in atanmasını "aklama riski" olarak değerlendirmişti.