İskoçya'nın ulusal içkisi viskinin 514 yıl önce İskoçya'nın Aberdeen kentinde damıtılmış olabileceğine dair bir belgeye ulaşıldı. Belge, kentin yüzlerce yıl geriye giden arşivlerinin dijital ortama aktarılması sırasında ortaya çıktı.
Aberdeen kentinin arşivlerinde araştırma yapan uzmanların bulduğu bir belge, 1505 tarihinde kentte bir şövalyeye ait laboratuarda gül suyu ve aquavite damıtıldığını ortaya koydu. Aquavite yani "hayat suyu", viskinin İskoçya'da kullanılan eski adı.
Guardian gazetesinin haberine göre bu, şimdiye kadar bir damıtım tesisi ve içmek amacıyla viski üretimi ile ilgili olarak bulunan en eski belge olabilir.
Üretimin halen yıkıntıları görülebilen bir ortaçağ manastırının 85 kilometre kuzeyinde kurulan bir damıtma tesisinde yapıldığı anlaşılıyor.
Bu aslında Aberdeenli bir rahip olan Sir Andrew Gray'in bıraktığı mirasın bir listesi. Listede Gray'ın "taşınabilir malları" arasında bir gül suyu ve "hayat suyu" damıtma cihazı da bulunduğu görülüyor.
Daha önce Lindores Manastırı'nda da viski damıtımı ile ilgili 1494 yılından kalma bir belge bulunmuştu.
Fakat uzmanlar burada elde edilen alkolun içecek olarak değil dönemin İskoçya Kralı 4. James'in orduları tarafından barut yapımında kullanıldığını düşünüyor.
Araştırmanın yapıldığı Aberdeen Üniversitesi'nin din bilimi, tarih ve felsefe bölüm başkan yardımcısı Jackson Armstrong, "Bu daha önceki kayıtla eş dönemli diğer tarihi metinlerde, o sırada alkolun kralın talimatıyla barut üretiminde kullanıldığına işaret ediyor. Ancak 1505 yılında Aberdeen'deki damıtma cihazında gül suyu ve aquavite üretildiğinin belirtilmesi bunun daha ziyade içecek olarak viski üretimi amacıyla damıtıldığı izlenimini veriyor. Bu doğrudan aquavite damıtma cihazından söz edilen ilk belge" dedi.
Bazı uzmanlar ise bu görüşü paylaşmıyor ve ilk viskinin 1494'de Lindores'de üretildiğini düşünüyor.
Tarihler çok yakın fakat yine de arada 11 yıl fark var.
Kuşkusuz, viskinin tarihi ve ilk üretiminin hikayesi bugün bölgenin tüm dünyaya ihraç ettiği viskinin pazarlanmasında da önemli bir role sahip.
Günümüzde halen viski üretilen tarihi manastırın harabelerinin yakınındaki damıtım tesisinin müdürü Drew McKenzie Smith'e göre viski üretiminin kökleri 11 yıl arayla hala Lindores'te.
"Tarihi miras üzerinde kolayca oynanabilecek bir konu değil. Bu İskoç viskisinin dünyadaki prestiji bakımından çok önemli bir şey. Bugün İskoçya'da en eski olduğunu iddia eden çok sayıda damıtım tesisi var" diye konuşuyor.