Cambridge Üniversitesi araştırmacılarının yaptığı yeni bir çalışma, İngiltere'de bitkilerin ortalama olarak neredeyse bir ay erken çiçek açtığını tespit etti. Uzmanlar bunun sebebini küresel ısınmaya dayandırıyor; bitki ekosistemleri için çok tehlikeli olabileceğine işaret ediyor.
İklim krizinin mevsimler üzerindeki etkisi bilim insanları tarafından sıkça tartışılıyor. Son yıllarda sonbahar aylarında havaların ortalama olarak daha sıcak olduğunu görüyoruz, ağaçlardaki yaprak dökümünün de geciktiğine şahit oluyoruz. Uzmanlar aynı şekilde ilkbaharda havaların erken ısınması nedeniyle bitki ve ağaçların olması gerekenden erken çiçek açtığını belirtiyor, İngiltere'de bunun neredeyse bir ay erken yaşandığını ifade ediyor.
Kış aylarında ağaçlarda çiçek görmek bizi ne kadar mutlu etse de uzmanlar, çiçek açma düzenlerindeki değişimin tehlikeli olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor ve bu değişimlerin devam etmesi durumunda kuşların, böceklerin ve tüm ekosistemin, etkileri ciddi şekilde hissedeceğini söylüyor.
Araştırmanın başında yer alan, Cambridge Üniversitesi'nden Prof. Ulf Buntgen, erken çiçek açma olgusunun devam etmesi durumunda bir noktada ekolojik uyumsuzluğun başlayacağını, bunun "doğa ve çiftçiliğin varoluşu ve verimliliği üzerinde çok büyük etkisi olacağını" söylüyor.
Buntgen, "İklim sistemimizde gördüğümüz bu değişim, hem doğayı hem de bizi çok derinden etkiliyor" diyor.
Ekolojik uyumsuzluk
İklim krizi ve ısınan havalar, dünyanın birçok bölgesinde çok hızlı bir şekilde mevsimlerin değişmesine neden oluyor, ilkbahar erken geliyor, sonbahar ise gecikiyor. Bitki ve hayvanların büyük çoğunluğu da böylesine hızlı bir değişime adapte olmakta zorlanıyor.
Uzmanlar, dünyadaki tüm canlı türlerinin birbiriyle hassas bir ritim içinde var olduğunu belirtiyor. Bu ritmin bozulması, bilim dünyasında 'ekolojik uyumsuzluk' olarak sınıflandırılıyor ve uzmanlar sonuçlarının korkunç olabileceğine dikkat çekiyor.
Bitkiler ilkbaharda çiçek açtığında böcekler, kuşlar ve diğer birçok canlı türü için önemli besin kaynağı olan polen, nektar ve meyve tohumları üretiyor. Bitkiler yanıltıcı sıcaklarda erken çiçek açtığında ise aniden gelen soğuk havalarda zarar görebiliyor, bunun da diğer tüm canlılar üzerinde domino etkisi oluyor.
Geçmişten bugüne görülen değişim
Cambridge Üniversitesi araştırmacıları, bu çalışma için İngiltere'de 18. yüzyıldan günümüze kadar yerli bitkilerin çiçek açma alışkanlıkları ve tarihlerini kaydeden 'Doğanın Takvimi' isimli veri tabanını inceledi.
406 bitki türünün çiçek açma tarihlerini günümüzle karşılaştıran araştırmacılar, erken çiçek açma olgusunun ısınan havalarla ilişkili olduğunu teyit etti, 1753 yılından 2019 yılına kadar bu tarihlerin neredeyse bir ay öne geldiğini tespit etti.
- İngiltere'de yapılan araştırma: Her 3 ağaç türünden biri yok olabilir, Türkiye'de 13 tür tehdit altında
- Dünyanın sadece yüzde 3'ü ekolojik açıdan bozulmadı
- Yeni araştırma: Dünyada henüz keşfedilmemiş 9 bin 200 ağaç türü var
Kraliyet Bahçecilik Derneği'nde (RHS) Bitki Sınıflandırma Başkanı olarak çalışan Dr. John David, "Bu araştırma şimdilik İngiltere'deki yerel bitkilere odaklandı, o yüzden henüz bahçelerimizdeki bitkiler üzerindeki etkileri bilmiyoruz, ancak benzer değişiklikler olacağını tahmin ediyoruz. Örneğin, RHS bahçelerinde elma ağaçlarının erken çiçek açtığına tanık oluyoruz" diye anlatıyor.