Mehmet TÜRK- Burak EMEK/DİYARBAKIR, (DHA) - DÜNYADA yerleşik yaşama geçilen ilk yerlerden Diyarbakır\'ın Ergani ilçesinde yetiştirilen ve daha çok ihraç edilen şaraplık üzümlerin hasadına başlandı. Bağ bozumuyla bu yılki hasadı toplayan üreticilerden Mehmet Azak, şaraplık üzümlerin Rusya başta olmak üzere birçok ülkeye gönderildiğini söyledi. Azak, \"Dünyanın en kaliteli şaraplık üzümleri burada yetişiyor. Bu yıl aşırı sıcaklardan hem verim hem de kalite, beklediğimizin çok çok altında\" dedi.
Ergani ilçesindeki Çayönü Höyüğü ve Hilar Mağaraları yakınlarında bulunan Ortayazı köyünde, şaraplık üzümlerin hasadına başlandı. Dünyanın en kaliteli şaraplık üzümlerinin yetiştiği bölgede bağ bozumuyla bu yılki hasadı toplayan üreticiler, verimin beklentileri karşılamadığını söyledi. Geçen yıl yağışın iyi olmasına rağmen bu sene yaz mevsiminde aşırı sıcaklar nedeniyle verimin düştüğünü dile getiren üreticiler, satılan üzümden kazandıkları paraların masraflarını karşılamadığını söyledi.
Ergani ile Çermik arasında 16 dönümlük bağda şaraplık üzüm üreten Mehmet Azak, ürünlerin Rusya başta olmak üzere birçok ülkeye gönderildiğini belirterek, \"Şu an 8- 10 ton üzüm bekliyoruz. İstanbul ve Bursa\'dan gelen üzüm tüccarları var. Zaten topladık; tüccarların gelip, almasını bekliyoruz. Her yıl toplamadan önce üzümleri satıyoruz. Ege Bölgesi\'nde üzüm bu yıl iyi olmadı. Tüccarlar bu bölgeye gelip, üzüm alıyor. Buranın tarihi eskilere dayanıyor. Yurt dışına Rusya\'ya gönderiyorduk. Milattan önce de yine burada üzüm yetiştiriliyordu. Hilar Mağaraları burada. Medeniyetin dünyaya yayıldığı bir yer. Üzümlerimiz çok kaliteli zaten herkes de biliyor. Ürün, beklentimizin altında ama yine de iyi. Yağmurlu dönem üzümler iyi oluyor, tonaj yükseliyor, verim daha da iyi oluyor. 16 dönümlük arazide normalde 20 ton ürün almamız gerekiyordu; ama aşırı sıcaklar verimi düşürdü. Bu durum fiyatları da düşürüyor\" diye konuştu.
\'2,5 LİRAYA ALIP, 5- 7 DOLARA AVRUPA\'YA SATIYORLAR
Üzüm üreticisi Sıddık Güneş ise 10 dönüm şaraplık üzüm bağı için ailece emek verdiklerini, insan gücü dışında binlerce lira harcadıklarını; ancak bunun karşılığını alamadıklarını söyledi. Ergani ile Çermik ilçeleri arasında boğazkere üzümü yetiştirdiğini, yılda ortalama 10 dönümlük arazide 5 bin lira harcadığını anlatan Güneş, şunları kaydetti:
\"Verdiğimiz emeği zaten hesaplamıyorum. Sattığımız üzüm bazen yüzde 10 kara bazen de zararına satıyoruz. Asıl kar eden, komisyoncular ya da şarap üreticileri. Komisyoncular bizden 2,5 liraya alıyor, Avrupa\'ya sattıklarında ise 5- 7 dolara satıyor. Üretici olarak bağcıların kooperatif altında toplanarak üzümlerini değerlendirebileceklerine inanıyorum. Çünkü boğazkere üzümü çok kaliteli, eşi benzeri yok. Fransa\'daki Elazığ\'daki üzümün kendisine göre kalitesi var ama hiçbiri boğazkere kalitesinde değil. Ben 1 litre boğazkere üzümünden 2,5 litre öküzgözü ile kupaj yaptığımda fevkalade aroma, kalite ortaya çıkar. Ama maalesef üreticilerimiz bunun farkında değil. Ben kazanamıyorum, kazanabilen üretici varsa buyurun her şey ortada. Traktöre mazot alıp, toprağı sürme yılda en az 3 kez. İlaç çok pahalı, gübre çok pahalı, üzüm çok ucuz. Dolayısıyla boğazkere üzüm üreticilerinin bir çatı altında toplanarak, üzümlerini değerlendirmelerini ve böylece çok daha iyi para kazanabileceklerini söylüyorum.\"
FOTOĞRAFLI