T24 - İETT sık sık yolda kalan ve İstanbulluları canından bezdiren Phileas’lar için mahkemeye gitti, gerçek fiyatı da ortaya çıktı.
Hollanda’dan alınan Phileas marka metrobüsler, İstanbul trafiğine girdiği günden bu yana yaşattığı sıkıntılarla gündeme geliyor. Sık sık arızalanan, yokuşta tıkanıp kalan, trafiği tıkayarak yolculara ve diğer sürücülere saç baş yolduran Phileas’lar, sonunda İETT’nin sabrını taşırdı.
Phileaslar’in arızalarıyla ilgili araştırma yapan İETT yetkilileri, metrobüslerde her seferinde “tek tip” arıza meydana geldiğini, Hollanda’daki APTS firmasının gerekli yedek parçayı vermemesi ve yeterli teknik eleman bulundurmaması nedeniyle arızaların ortadan kaldırılamadığını belirledi.
Yedek parçalar verilmedi
Alınan 50 metrobüsün 1 yıl gecikmeli teslim edilmesi, bunların 35’inin arızalar nedeniyle uzun süre İkitelli’deki garajda beklemesi de olaya tuz biber ekti. Tüm bu olumsuzluklar üzerine mahkemeye başvuran İETT Genel Müdürlüğü, Hollanda’daki üretici firma aleyhine yaklaşık 16 milyon TL’lik dava açtı.
Dava dilekçesinde, Ağustos 2008 tarihine kadar kademeli olarak teslim edilmesi gereken 50 adet metrobüsün 1 yıl gecikme ile Temmuz 2009’da teslim edildiği belirtilirken, 50 adet metrobüs için 65 milyon 397 bin 500 Euro ödeme yapıldığı ifade edildi. Şimdiye kadar 1.2 milyon Euro’ya alındığı bilinen metrobüslerin tanesinin aslında 1 milyon 307 bin 950 Euro’ya alındığı ortaya çıktı. Metrobüslere takılması gereken 9 milyon 454 bin TL’lik güzergah yazılımının da eklenmediği öğrenildi. İhale şartnamesine göre bedelsiz verilmesi gereken yedek parçaların bir kısmının hiç verilmediğini, bir kısmının da eksik verildiği belirtilen dilekçede, verilmeyen parçaların subap ayar anahtarları, elektronik devre kontrol cihazı ile avandalıklar olduğu ifade edildi. Bir yıl geç teslim edilen metrobüsler için şimdilik 2 milyon 381 bin Euro gecikme cezası isteyen İETT, 9.5 milyon TL’lik klavuz yazılımının da şimdilik 1 milyon TL’sinin faizi ile tahsil edilmesini istedi.
Faiziyle beraber istedi
İETT, tek tip arızalar nedeni ile uğradığı zararın tespit edilerek bu tutarın şimdilik 1 milyon TL’sini talep etti. Servis dışı kalan araçlar nedeni ile de uğradığı kurumzararının tespit edilmesini isteyen İETT, bu tutar için de şimdilik 1 milyon TL zararın faizi ile tahsilini istedi. Bedelsiz teslim edilmesi gerekirken verilmeyen yedek parçalar için de şimdilik kaydı ile 50 bin TL isteyen İETT, toplamda 16 milyon TL’yi bulan alacağının 7 milyon 925 bin TL’sinin faizi ile tahsilini istedi.
1 yıl gecikmeyle teslim ettiler
Dava dilekçesinde, metrobüslerin gecikmeli olarak teslim edildi konusu da gündeme getirildi. Dilekçede 50 adet metrobüsün Nisan 2007’den Ağustos 2008 tarihine kadar 16 parti halinde eksiksiz teslim edilmesi gerektiği belirtildi.
İki kez uyarıldı
İki kez uyarıldığı halde metrobüslerin tamamının ancak 17 Temmuz 2009’da teslim edildiği hatırlatılan dilekçede, “65 milyon 397 bin 500 Euro’luk sözleşme tutarının günlük binde 1 olan gecikme cezasına hak kazandık” denildi.
Dilekçede metrobüslerin yaklaşık 1 yıl gecikme ile teslim edildiği belirtildi. Buna göre İETT’nin hak kazandığı gecikme tutarı 2 milyon 381 bin Euro. İETT, 2.3 milyon Euro tutarındaki gecikme tazminatının faizi ile tahsilini istedi. Phileas tek tip arıza veriyor İETT adına davayı açan Avukat Cemal Şanlı, mahkemeye verdiği dilekçede metrobüslerin sürekli ‘tek tip’ arızalar verdiğini, bu nedenle servis dışı kaldığını ve müvekkili İETT’nin zarara uğradığını dile getirdi. Avukat Şanlı, dilekçesinde metrobüslerde sık sık görülen arızaları sıralayarak şöyle konuştu:
Personelleri yetersiz
“Müvekkilime teslimi gerçekleşen araçların büyük çoğunluğunda diferansiyel aksiyonları, kardan şaft arızaları, direksiyon sistemi arızaları, lastik aşınmaları, şase çatlaması, klima arızaları, 2A-2B fren balatalarının erken aşınması, yağ ve hava kaçakları görülmektedir. Davalı firma gerek genel arızalar gerekse tek tip arızaların giderilmesinde görevi olduğuna rağmen çözüm üretememiştir. Bu arızaların giderilmesi uzun zaman almaktadır. Firmada personel sayısı yetersiz ve koordinasyon eksikliği görülmektedir. Geç teslimattan ve yukarıda sıralanan arızalar yoğun olarak meydana gelmesi nedeni ile müvekkilimin zarara uğramaktadır.”
9.5 milyon liralık yazılım yüklenmedi
Hollanda’daki üretici firmanın, arızaların onarımına hiçbir katkı sağlamadığı gibi, metrobüslerde olması gereken çok önemli bir sistemi de araca eklemediği ortaya çıktı. Dilekçede ihale sözleşmesinde belirlenmesine rağmen metrobüslerin kendileri için yapılan güzergahta seyredebilmesini sağlayan klavuz sisteminin takılmadığı belirtildi. Klavuz sisteminin takılması için İstanbul Üniversitesi’ne çalışma yaptırıldığı, üniversitenin 50 adet metrobüs için de 8 milyon 523 bin TL, genel yazılım için de 931 bin 240 TL’lik maliyet ile birlikte toplam 9 milyon 454 bin TL’lik maliyet çıkardığını hatırlatıldı.