Suriye'de rejim güçlerinin Türkiye sınırında yer alan İdlib vilayetine yakın zamanda kademeli olarak bir askeri harekât başlatacağı iddia edilirken, BM Genel Sekreteri Guterres olası İdlib operasyonunun "insani felakete" neden olacağını kaydetti. Ankara, operasyon nedeniyle Türkiye'ye yeniden büyük bir göç dalgası olma ihtimali nedeniyle böyle bir operasyona karşı çıkıyor.
İsminin gizli kalması koşuluyla Şam'da Reuters haber ajansına konuşan Suriye yönetimine yakın bir yetkili, harekâtın ilk etapta İdlib kent merkezine girmeden vilayetin güney ve batı taraflarındaki muhalif mevzilere yönelik olacağını belirtti. Böylelikle Halep'ten Hama ve Lazkiye’ye giden yolları kontrol etmeyi hedefleyen Suriye rejimi, harekât ile aynı zamanda Halep kentinin batı taraflarını güçlendirmeyi hedeflediklerini kaydetti.
Operasyonun ne zaman başlayacağına dair bir bilgi vermeyen kaynak, "İlk aşamanın son dokunuşları önümüzdeki saatlerde tamamlanacak" ifadesini kullandı. Yetkili ayrıca harekât öncesi Rusya, Türkiye ve İran arasında müzakerelerin devam ettiğini kaydetti.
İran Dışişleri Bakanı'ndan Ankara ziyareti
Harekâtın bir "felaket” olacağını belirten Türkiye, operasyonun gerçekleşmemesi için diplomatik çabalarını sürdürüyor. Bu kapsamda Rusya ile görüşmeler yürüten Ankara, Çarşamba günü de İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’i ağırladı. Ankara'ya daha önceden açıklanmamış bir ziyaret gerçekleştiren Zarif, burada mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile bir araya geldi.
Twitter üzerinden bir mesaj yayınlayan Çavuşoğlu, görüşmede Suriye'deki gelişmelerle birlikte gündemdeki ikili ve bölgesel konuların ele alındığını belirtti.
Zarif öncesinde de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) Genel Merkezi'nde görüştü.
İran Dışişleri Bakanı Pakistan'a hareket etmeden önce Twitter'dan bir yaparak, ikili ilişkilerin yanı sıra, tarafların "ABD'nin kötü niyetli davranışları ışığında" bölgedeki ortaklıkları da görüştüklerini kaydetti.
Anadolu Ajansı’nın geçtiği habere göre Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu bir telefon görüşmesi yaparak bölgesel güvenlik, Suriye'deki durum ve ikili işbirliği konularında görüş alışverişinde bulundu.
BM: İnsani felaket olur
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres yazılı bir açıklama yaparak, İdlib vilayetinde başlatılacak bir askeri harekâtın "insani felakete" neden olacağını kaydetti ve kimyasal silah kullanımına karşı uyarıda bulundu. Açıklamada "Genel Sekreter, Suriye'nin İdlib vilayetinde düzenlenecek kapsamlı bir askeri harekâtın yaratacağı insani felaket riskinden dolayı kaygılı" ifadesi kullanıldı.
Kimyasal silahların kullanımının "kabul edilemez" olduğunun belirtildiği açıklamada ayrıca taraflara "itidal" ve "sivillerin korunmasını önceleme" çağrısında bulunuldu.
BM Genel Sekreteri ek olarak Türkiye, Rusya ve İran girişiminde sürdürülen ve Suriye'de yedi yıldır devam eden iç savaşı kademeli olarak bitirmeyi hedefleyen Astana sürecinde garantör devletlere, çabalarını arttırmaları için seslendi.
Üç milyon kişi risk altında
BM'ye göre İdlib'de düzenlenecek geniş çaplı bir harekât hâlihazırda yaklaşık üç milyonluk nüfusun yarısının yerinden edildiği vilayette 700 bin kişinin daha evlerinden olması anlamına gelebilir. Vilayette bulunan birçok kişi ülkenin çeşitli yerlerindeki diğer çatışmalardan kaçanlardan oluşurken, aralarında ayrıca Şam rejimi ile muhalifler arasında yapılan tahliye anlaşmaları sonucu bölgeye gelen savaşçılar da bulunuyor.
Ankara, Suriye’nin kuzeybatısında yer alan İdlib’in Türkiye sınırında olması nedeniyle İdlib'de başlayacak bir harekâtın Türkiye'ye doğru büyük bir mülteci akını ile sonuçlanmasından endişe ediyor. Harekât aynı zamanda Astana sürecinde oluşturulmasına karar verilen çatışmasızlık bölgelerinde konuşlanan gözlemciler için de risk oluşturuyor.
ABD ile Rusya birbirlerini suçluyor
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, Suriye güçlerinin İdlib'de bir harekât hazırlığında olduğuna dair işaretler gördüklerini söyledi. Washington'ın yeni Suriye Özel Temsilcisi Jim Jeffrey'nin, Rusya'nın ABD Büyükelçisi Anatoli Antonov ile son görüşmesi sonrası muhtemel bir harekâta dair endişelerini paylaştığını belirten Nauert, saldırıların başlaması durumunda bölgedeki sivillerin tehlike yaşayacağını söyledi.
"Sadece muhtemel bir kimyasal silah saldırısından değil, ayrıca İdlib'de sivilleri ve sivil altyapıyı tehlikeye atacak herhangi bir şiddet olayının artmasından endişeliyiz" ifadesini kullanan Dışişleri Sözcüsü, bu endişelerini Rusya'ya ilettiklerini söyledi.
Öte yandan Rus Büyükelçi Antonov da ABD'li yetkililerle görüşmesi sonrası bir açıklama yaparak Washington'ın Suriye'de yeni saldırılar planladığına dair işaretler gördüğünü açıkladı ve ülkede "temelsiz ve yasa dışı bir saldırganlığa" karşı uyarıda bulundu.
Rus donanmasına Akdeniz'de takviye
NATO'dan Çarşamba günü yapılan açıklamaya göre, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın sahadaki en büyük destekçisi Rusya, Suriye'deki donanmasını yeni gemilerle güçlendirdi.
Açıklamayı yapan NATO Sözcüsü Oana Lungescu, "Rus donanması, modern seyir füzelerinin yüklü olduğu birkaç geminin de aralarında bulunduğu azımsanmayacak bir donanma gücünü Akdeniz'e konuşlandırdı" ifadesini kullandı.
Lungescu, "Rus donanmasının niyeti hakkında spekülasyon yapmayacağız, ancak bölgedeki tüm aktörlerin itidalli davranması ve Suriye'de halihazırda bir felaket olan insani durumu daha da kötüleştirmekten kaçınmaları çok önemlidir" şeklinde konuştu.
Associated Press haber ajansının Rus medyasına dayandırdığı haberine göre son üç haftada katılan yeni unsurlarla birlikte Rusya'nın Akdeniz'deki donanma unsurları 15'e ulaştı.
DW,rtr,AFP,AP/ÇÖ,DÇÜ
© Deutsche Welle Türkçe