İran’da tutuklu bulunan ve hakkında idam kararı çıkan aktivist Ramin Hossein Panahi, infazı engellemek için mücadele edenlere, cezaevinde çekildiği öğrenilen görüntülü mesajla seslendi. Penahi’nin annesi, “Yalvarırım bu idama engel olun” çağrısında bulunarak insan hakları savunucularına Penahi’ye yönelik idam kararını engellemelerini istedi.
Kardeşi Amjad ise “Panahi’nin özgürlüğü idam tehditi altında bulunan tüm tutsakların özgürlüğüdür” dedi.
Panahi, ailede idam kararına çarptırılan ilk kişi değil. 6 yıl önce Enver adlı kardeşi de idam cezasına çarptırıldı. Panahi ile yakalanan bir kardeşi 9 yıl hapis cezasına çarptırılıken bir diğer kardeşi de daha önce öldürülmüştü.
Cumhuriyet'ten Mehmet Kızmaz'ın haberi aynen şöyle:
İdam kararını iptal etmek için Uluslararası Af Örgütü’nün başlattığı kampanya 67 bin imzayı geçerken, önceki gün de Türkiye’de birçok yazar ile gazeteci, aktivist Panahi’nin ölüm cezasının durdurulması için imza kampanyası başlattı. ABD merkezli İran İnsan Hakları Dokümantasyon Merkezi’nin rapora göre, İran’da son bir yılda idama mahkûm edilen 390 kişinin cezasının infaz edildiği bildirirken Birleşmiş Milletler İran Raportörü Ahmed Shaheed ise daha önce yaptığı açıklamada İran ’da her yıl 1000 kişinin idamedildiğini belirti.
Söz konusu haber aynen şöyle devam ediyor:
Panahi: Açlık grevimi sonlandırıp idam etmek istiyorlar
Panahi’nin ailesi dün sabah saatleriyle birlikte Panahi’nin tutulduğu Tahran’daki Recayi Cezaevi önünde kendisinden haber almak için beklemeye başladı. Verilen idam hükmünün dün infaz edileceğinin duyurulması üzerine başlatılan imza ve sosyal medya üzerindeki kampanyalardan sonra, İran rejiminin infazı gerçekleştirip gerçekleştirmeyeceği henüz netlik kazanmış değil.
Öğle saatlerinde Panahi ailesi ve avukatlarının cezaevi önündeki bekleyişleri karşılık buldu. Panahi’nin anne ve babasının 2 hafta aradan sonra oğullarını görmesine izin verildi. Panahi’nin infaz edilmediği bilgisini aldıklarını ancak idam edileceğine ilişkin kaygılarının giderilmediğini belirten Panahi’nin kardeşi Amjad, twitter adresinden yaptığı son paylaşımda, ailesinin yoğun toplumsal baskılar sonucu Panahi ile görüştürüldüğünü belirtterek, şunları kaydetti:
“Halkın yoğun baskısı ve sahiplenmesi üzerine ailem Ramin ile görüşebildi. Ramin hala açlık grevinde ve fiziksel olarak durumu kötü. Ramin, ‘bunlar benim açlık grevimi sonlandırmamı ve sonra idam etmeyi istiyorlar. Ama ben ölüme kadar açlık grevinde kalacağım ve idamedeceklerse de beni öyle alsınlar’ dedi."
Amjad, ailenin bekleyişini gösteren fotoğraf ile paylaştığı mesajda da, “İdam cezasının iptali için ailenin Hapishanesi önündeki bekleyişi sürüyor” diye kaydetti. Amjad, Panahi’in ölüm cezasının “ İran’daki insanların temel haklarını elde etmek için uğraştığı” ndan dolayı olduğunu söyleyerek, “İran halkı baskıcı İran hükümete karşı dururken, İslami hükümet politik bir eylemciyi asarak insanları terörize etmeye çalışıyor” diye konuştu.
Amjad, “Ramin, kimseyi öldürmeyen bir siyasal aktivisti. İran Ramin’i idam etmekle tüm Kürtleri idam ediyor. Ramin’in özgürlüğü idam tehditi altında bulunan tüm tutsakların özgürlüğüdür” ifadesini kullandı.
Amjad, Birleşmiş Milletler, İnsan Hakları Örgütleri’nin hareket etme geçme çağrısında bulundu. Amjad’a daha önce Cezaevi yetkileri Panahi’nin Salı günü idam edileceğini bildirdiklerini söylemişti.
12 gündür açlık grevinde
Panahi 26 Ağustos’ta, “yasadışı ve haksız mahkeme cezasını” protesto etmek ve “ailesi ve avukatları arasındaki her türlü bağlantının kesilmesinden” dolayı ağzını dikerek başlattığı açlık grevi 12’inci günde.
Avukatları, sağlık durumunun çok kritik aşamadayken açlık grevinde başladığını söylerken Panahi’nin açlık grevine başlamadan önce ailesi tarafından cezaevinde çekildiği öğrenilen görüntülü mesajı ailesi tarafından sosyal medyada paylaşıldı.
Veda mesajı gibi: Herkesin gözlerinden öperim
Bir veda mesajına benzeyen Panahi konuşmasında, infazı engellemek için mücadele edenlere seslenerek, İran devletinin hakkında iddia ettiği tüm suçlamaları reddetti. Kendisinin sivil bir aktivist olduğunu belirten Panahi, İran halkının özgürlüğü için mücadele ettiğini söyleyerek, “Bana destek veren herkese, halkıma teşekkür ediyorum. Ben halkımın özgürlüğünden yana bir aktivistim. İran halkına da bana verdikleri destek nedeniyle teşekkür ediyorum. Bu destek beni mutlu ediyor. Hakkımdaki iddiaları bir kez daha tekzip ediyorum. Ben terörist değilim. Sivil bir aktivistim. İran halkının özgürlüğü için mücadele ediyorum. Herkesin gözlerinden öperim” dedi.
Ailede idam cezasına çarptırılan bir kardeş daha
Panahi’nin bir diğer kardeşi Refik Panahi, ağabeyinin ailelerinde ilk idam cezasına çarptırılanın olmadığını, 6 yıl önce Enver adlı kardeşlerinin de idam cezasına çarptırıldığını söyleyerek, "Ramin idam cezası verilen ilk kardeşimiz değil. Kardeşim Enver 8 yıldır cezaevinde ve 6 yıl önce verilen idam cezası değiştirilerek Tahran’a sürgün edildi. Diğer bir kardeşimiz öldürüldü. Bir başka kardeşimiz de Ramin ile birlikte yakalanarak 9 yıl hapis cezasına çarptırıldı'' dedi.
Anne: Yalvarırım bu idama engel olun
Penahi’nin annesi Şerifa Zarini evvelsi gün sosyal medya üzerinde paylaştıkları görüntüde, "Yalvarırım bu idama engel olun” çağrısında bulunarak dünyanın dört bir tarafındaki bütün İnsan hakları savunucularına Penahi’ye yönelik idam kararını engellemelerini istediler. Anne Zarini, oğlunun hayatından endişe ettiğini belirterek, “Oğlumu çok kötü fiziksel koşulları olan bir hücrede tutuyorlar. Oğlum hasta ve tedavisi için hiçbir şey yapılmıyor. Oğlumu kurtarmak için herkes harekete geçmeli. Onun idamını engellemek için herkes elinden geleni yapmalı” dedi.
Dünkü görüşmeden sonra anne Zarini, “Ramin’in görüşüne gittim. Durumu iyi değil. Sağlıksız. Daha önce de görmüştüm. Durumu iyiydi. Ama bu kez öyle değil. Ramin’e sahip çıkın, durumu iyi değil. Kalbinden ve gözlerinden rahatsız. İğne vuruyorlar. Ramin iyi değil. Lütfen sahip çıkın” çağrısında bulundu. Panahi’nın babasıda, “Yaşlıyım hiçbir şey yapamıyorum, bedbahtım, çaresizim” feryadında bulundu.
Avukatı: Her an asılabilir
Panahi'nin avukatlarından Hüseyin Ehmedi Niyaz kendilerine hiç bir bilgi verilmediğini, infazın bugünlerde gerçekleştirilmesini kendilerinin de beklediğini ancak kesin bir gün belirtilmediğini söyledi. Panahi'nin diğer avukatı Hüseyin Necat ise ''Her an asılabilir'' açıklamasında bulundu.
35 insan hakları kurumundan Panahi’nin idamı hakkında uyarı
İran ’da otuz beş sivil ve insan hakları örgütü, Panahi’nin ölüm cezası verilmesi konusunda uyarıda bulundu. Bildiriyi imzalayan İnsan Hakları Kurumları, dünyadaki tüm insan hakları kurumlarına ve uluslararası organlara, Panahi’nin cezasının infazını durdurmaya derhal ve acilen müdahale etmeye çağırdı. Açıklamada 'Panahi'nin böbrek enfeksiyonu da şiddetlendi ve hücre hapsinde birkaç kez kanama oldu ve iki kez anestezi uygulandı. Açlık grevine devam ederse, ölüm riskiyle karşı karşıya kalacak. Bu Kürt siyasi tutuklunun avukatları da cezayı beklenmedik ve haksız buluyor. Haber kaynaklarına göre gece saatlerinde(3-4 eylül) idam edilecek. İnsan hakları kurumları ve uluslararası çevreler, Panahi'nin idamını durdurmak için etkili ve acil olarak müdahale edilmeli' denildi.
Uluslararası Af Örgütü’nden iki imza kampanyası
Uluslararası Af Örgütü’nün 5 Haziran’da Panahi’nin idamını durdurmak için “Ramin Hayat Tehlikesiyle Karşı Karşıya” başlıklı imza kampanyası 40 bin imzayı aşarken, “İranlı Ramin Hüseyin Panahi’nin Ölüm Cezasının Uygulanması Durdurulsun” çağrısıyla Uluslararası Af Örgütü’nün Acil Eylem kategorisinde başlatığı imza kampanyası ise 27 bini geçti.
Panahi için Türkiye’de imza kampanyası
Panahi için tüm dünyadan olduğu gibi Türkiye’de de imza kampanyası başlatıldı. Türkiyeli birçok yazar, şair, yayıncı, gazeteci ve aktivist Panahi’nin ölüm cezasının durdurulması için imza kampanyası başlattı. Aralarında Oya Baydar, Muazzez Uslu Avcı, Abdullah Nefes gibi isimlerin bulunduğu imzacılar Türkçe ve Kürtçe olarak yayınladıkları bildiride idam kararının bir an önce bozulmasını talep etti.
Ne Olmuştu?
İran ’da 23 Haziran 2017 tarihinde yaralı olarak yakalanan 24 yaşındaki Ramin Hossein Panahi, günlerce işkence gördü, 25 Şubat 2018’de çıkarıldığı mahkemede ise “Allah’a karşı gelmek ve silahlı örgüte üye olmaktan” idam cezasına çarptırıldı. Yoğun işkence gören Panahi, Kürt siyasi partisi Komala ile olan bağlantısını ikna etmek zorunda kaldığı bildirildi.
Yeğeni intihar etmişti
O dönem Sine Cezaevi’nde tutulan Panahi’nin 3 Mayıs 2018’de idam edileceğinin açıklamasından kısa bir süre sonra yeğeni Niştiman Hossein Panahi kendini asarak yaşamına son verdi.
İdam kararına tepki göstererek yaşamını son veren Nıştıman’ın, dayısının idam edilmemesi için duyarlılık oluşmasını istediği öğrenildi. Ölüm cezası kararı uluslararası tepkiler ve protesto gösterileri sonucu ertelenmişti. Ancak karar toptan kaldırılmadı.
Panahi, Haziran 2017’de Sanandaj'ın merkezi hapishanesine altı ay boyunca yalnız kaldıktan sonra ve Etelaat olarak bilinen İran istihbarat Kurumu tarafından hapishanede ziyaret edilmesinin engellenmesi için Karaçi’deki Rajai Shahr hapishanesine yasadışı yollardan sevk edilmişti.
İran İnsan Hakları Dokümantasyon Merkezi: Son 1 yılda 390 kişi idam edildi
ABD merkezli İran İnsan Hakları Dokümantasyon Merkezi’nin internet sitesinde yayınlanan rapora göre, İran’da son bir yılda idama mahkûm edilen 390 kişinin cezasının infaz edildiği bildirildi.
“Her yıl 1000 kişi idam ediliyor”
Birleşmiş Milletler İran Raportörü Ahmed Shaheed ise daha önce yaptığı açıklamada İran 'da her yıl 1000 kişinin idam edildiğini belirtmişti.
HRW: gözaltına alınan en az 30 kişi öldü
İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından hazırlanan ve 31 Ağustos’ta yayınlanan rapora göre, Ocak 2018’den bu yana Tahran’daki barışçıl protestolar sırasında İran güvenlik güçleri tarafından gözaltına alınan en az 30 kişinin öldüğü belirtildi.