İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı ve şehir plancısı Dr. Buğra Gökçe, "Konut krizi düşünülenden daha derin" diyerek, 30 büyükşehirde kiraların son 4 yılda yüzde 697 oranında arttığını belirtti.
Gökçe, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Sahibiden.com ve ÇSGB verileriyle barınma krizini inceledi. Gökçe, Nisan 2019 ile Nisan 2023 verilerini karşılaştırarak ülke genelindeki kira artış oranının yüzde 583 olduğunu hesapladı. Gökçe, artan kiraların maaşları oranı için şu değerlendirmeleri yaptı:
"Tüm Türkiye'de 2019 yılı Nisan ayında kira bedeli ortalama ücretin sadece yüzde 27'si kadarken, bugün yüzde 45'e ulaşmış. Muğla'da kira bedeli ortalama ücretin yüzde 187'si, Antalya'da yüzde 120'si, İstanbul'da yüzde 117'si kadar."
"Antalya ve İstanbul'da ortalama kira bedeli, asgari ücretin 1,5 katı"
30 büyükşehirde kiraların Nisan 2019-2023 arasında yüzde 697 arttığına dikkati çeken Gökçe, şöyle dedi:
"Antalya'da artış yüzde 1.109, Mersin'de yüzde 963, Muğla'da yüzde 935, Ankara'da yüzde 833, İstanbul'da yüzde 713. Örneğin Antalya ve İstanbul'da ortalama kira bedeli asgari ücretin 1,5 katı. Muğla'da kira bedeli asgari ücretin 2,5 katına çıkmış. 30 büyükşehirde ortalama kira bedeli asgari ücretin yüzde 79'unu aşmış bir halde."
Gökçe "Sığınmacıların yoğun yaşadığı ilk 10 ilde ise kira bedelindeki artış Türkiye ortalamasının üstünde. Kira bedelleri yüzde 702 zamlanmış. Bu illerde kira bedelinin asgari ücrete oranı 2019'da yüzde 46 iken bugün yüzde 86'ya çıkmış. Yani asgari ücret kira bedeli karşısında erimiş" ifadesini kullandı.
"Gençlerin maaşlarıyla neredeyse konut kiralama şansı yok"
Gökçe, paylaşımlarını şu ifadelerle noktaladı:
"Yaşanılan konut krizi düşünüldüğünden daha derin. Özellikle Türkiye nüfusunun yüzde 75'inin yaşadığı 30 büyük şehirde çalışanların, ücretlilerin gelirlerinin önemli bir kısmı konut kirasına gidiyor. Yeni işe başlayan gençlerin maaşlarıyla neredeyse konut kiralama şansı yok.
Büyükşehirlerde görev yapan memurların, kamu görevlilerinin de maaşlarından konut kirası çıktıktan sonra gıda, ulaşım, giyinme ve temel ihtiyaçlar için sadece çok küçük bir kaynak kalıyor. Tasarruf edebilmeleri ise maddeten mümkün değil.
Türkiye önümüzdeki yıllarda konut krizini çözmek için çok ciddi, devrim sayılabilecek adımlar atmazsa bu kriz derinleşecek ve Cumhuriyet tarihimizin en vahim barınma krizi ile karşı karşıya kalacağız. Bu acı tabloyu hepinizin dikkatine sunarım."
Tablo: Buğra Gökçe