Çin teknoloji devi Huawei'nin Mali İşler Müdürü ve şirketin kurucusu Ren Zengfei'nin kızı Meng Wanzhou ABD'nin İran'a uyguladığı yaptırımları ihlal ettiği suçlamasıyla Kanada'da gözaltına alındı.
Kanada Adalet Bakanlığı'nın açıklamasında "ABD'nin Meng'in iadesini talep ettiği" belirtildi. Çinli iş kadınına isnat edilen suçla ilgili açıklamada bulunmayan Adalet Bakanlığı Huawei'nin kurucusunun kızının kefaletle tahliye edilip edilemeyeceğinin araştırıldığını duyurdu.
Meng'in tutuklanmasını protesto eden Çin'in Ottawa Büyükelçiliği "mağdurun insan haklarının ihlal edildiğini" öne sürdü. Büyükelçilik Meng'in Kanada ve ABD yasalarına aykırı davranmadığını ve hatanın derhal düzeltilip, Çinli iş kadının derhal serbest bırakılması gerektiğini duyurdu.
Şirket merkezinden yapılan ilk açıklamada Meng'in hatalı davrandığından bilgilerinin olmadığı ve kendisine yöneltilen suçlamalar hakkında şirkete bilgi verilmediği belirtildi. Açıklamada Huawei'nin faaliyet gösterdiği ülkelerin yasa ve kurallarına uyduğu ve Birleşmiş Milletler, ABD ve Avrupa Birliği'nin yaptırım kararlarıyla ihracat kontrollerine saygılı olduğu ifadelerine yer verildi. Şirket Meng'in bir Kanada havalimanında aktarma yapacağı sırada gözaltına alındığını açıkladı.
Huawei şirketinin Mali İşler Müdürü'nün gözaltına alınması Asya borsalarında şok etkisi yarattı ve teknoloji hisseleri önemli oranda değer kaybetti.
Çin'in şaibeli şirketi: Huawei
The Wall Street Journal gazetesi nisan ayında yayımladığı bir haberde ABD Adalet Bakanlığı'nın, İran yaptırımlarını ihlal ettiği şüphesiyle Meng Wanzhou'yu soruşturduğunu iddia etmişti. Çinli şirket müdürünün Kuzey Kore yaptırımlarına da uymadığını yazan New York Times gazetesindeki bir haberde de Huawei'nin 2016 yılından bu yana ABD'de imal ettiği ürünleri İran'a sattığını yazmıştı.
Dünyanın en büyük telekomünikasyon gereç ve hizmet üreticilerinden olan Huawei bu yıl büyük rakiplerinden Apple'ı geride bırakmış ve Samsung'un satış rakamlarına oldukça yaklaşmıştı.
Çinli elektronik devi Pekin yönetimi ve Çin gizli servislerine olan yakınlığından dolayı birçok ülkede eleştiriliyor. Çin şirketini siber güvenlik riski olarak sınıflandıran ABD, Huawei teknolojisinin casusluk faaliyetlerinde kullanıldığını öne sürüyor.
İngiliz BT Group şirketi Huawei tarafından geliştirilen yazılımları 4G sisteminden çıkarmış, İngiliz dış istihbarat servisi de Çin şirketinin güvenlik riski oluşturabileceğini duyurmuştu.
Avustralya bu yaz 5G telsiz iletişim şebekesinde Huawei teknolojisinin kullanılmasını yasaklamış, Yeni Zelanda'nın en büyük telekomünikasyon şirketi Spark da 5G teknolojisine geçişte Huawei ile işbirliği yapmayacağını açıklamıştı.
DW, afp/AG, HT
© Deutsche Welle Türkçe