Suriye ordusunun saldırılarına karşı saldırı ile yanıt vererek kuzeybatı Suriye’de birçok cepheden harekete geçen Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki gruplar Batı Halep bölgesinde birçok belde ve köyde kontrolü ele geçirirken Halep kapılarına dayandı. Gruplar, kent merkezine 5 kilometre mesafeye yaklaştı. Suriye ordusu ise HTŞ liderliğindeki grupların denetimindeki bölgeleri havadan yoğun bombalıyor.
Türkiye ile Rusya’nın girişimi ile Suriye ordusu ve söz konusu gruplar arasında 5 Mart 2020’de varılan ateşkes geçerliliğini yitirdi. HTŞ liderliğindeki gruplar, uzun bir hazırlık süreci sonrası Batı Halep kırsalında dün sabah askerî operasyon başlattı.
Halep bir kez daha göründü
Söz konusu gruplar, başlattığı "Saldırıyı Önleme" operasyonu adı verilen harekâtta Halep'in batı kırsalında iki günde önemli ilerleme kaydetti. 32 köy ,10 civarında belde ve 245 kilometrekarelik stratejik noktanın kontrolünü ele geçiren gruplar, Halep kapılarına dayandı. Bölgedeki bağımsız gözlemcilere göre, tank, zırhlı araçlar ve ağır silah destekli gruplar, Şam’dan sonra ülkenin ekonomik başkenti Halep’e 5 kilometre yaklaştı.
İç savaşta muhaliflerin kalesi olan ve 2016 yılında Suriye ordusu tarafından yeniden ele geçirilen Halep, yakın zamanda savaşın kaderini değiştirmişti. Suriye'nin ikinci büyük kenti olması yanı sıra iç savaş öncesinde ülke ekonomisinin kalbi olarak bilinen Halep’i, muhalif gruplardan alınması sonrası Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ve eşi ziyaret etmişti. Esad’ın kente yaptığı resmî ziyaretin sembolik açıdan büyük önem taşıdığı ifade edilmişti.
Ağır kayıp
Birçok belde ve köyü kontrol altına alarak ilerleyen HTŞ destekli grupların kontrol ettiği en önemli yerleşim birimleri Al-Hota, Orem Al-Kubra, Ainjara ve Regiment olarak açıklandı. Şam kaynaklarına göre, aralarında albay ve yarbayların da bulunduğu 8’den fazla subay ve 30'u aşkın Suriye ordusu askeri çatışmalarda yaşamını yitirirken 50'yi aşkın asker ise esir alındı. Çatışmalarda İran milisleri ile Rus askerlerinin de yaşamlarını yitirdiği ve esir alındığı, 46’ncı alaydan da ağır kayıplar yaşandığı ileri sürüldü. Bölgedeki çatışmalar ise Kefer Naha beldesinde yoğunlaşıyor. Doğu İdlib’in Dadih ekseninde yaşanan çatışmalarda ise orduya ait 4 tank 1 BMP zırhlı aracı söz konusu gruplar tarafından ele geçirildi. Bölgede şu ana kadar yaşanan çatışmalarda orduya ait 10’dan fazla tank ve, ağır silah ve çok sayıda mühimmat söz konusu grupların eline geçti. Bu gruplara bağlı Şahin Birlikleri tarafından ordunun kullandığı Batı Halep’in Neyrab Havalimanı’nda kullanılmaya hazır iki helikopterin ise imha edildiği açıklandı.
Hava saldırıları arttı
HTŞ’nin liderliğinde başlatılan askeri harekât kapsamında çatışmalar bölgede geniş alanlara yayılırken Suriye ordusu hava saldırılarını arttırdı. Savaş uçakları ve helikopterlerin kullanıldığı hava saldırılarında 16 şehir ve kasaba etkilendi. Birçok aile çatışma bölgelerinden güvenli alanlara göç etmeye başladı.
Hedef M5 yolu
Muhalif gruplar tarafından oluşturulan Fethu’l Mubin Operasyon Odası tarafından yönetilen savaşan hareketli birliklerin M5 yolunu ele geçirmek istiyor. Doğu İdlib kırsalına bağlı Dahih beldesinin ordudan alınması sonrası M5 otobanı söz konusu gruplar tarafından ulaşıma kapatıldı.
M5, Suriye'nin Ürdün sınırı yakınlarında başlayan ve Türkiye sınırı yakınlarındaki Halep'e kadar uzanan otoyolun adı. İdlib vilayetini boydan boya kesen ve 450 kilometre uzunluğundaki yol, ülkenin nüfusu en fazla olan dört kentini, Şam, Humus, Hama ve Halep'i birbirine bağlıyor. Savaş öncesinde Suriye'nin ekonomik arterlerinden biri olan M5, ülkenin sanayi merkezlerinden Halep'i de besliyor.
Uzmanlar otoyol aracılığıyla yapılan ticari işlemlerin savaş öncesinde 25 milyon dolarlık günlük hacme sahip olduğunu tahmin ediyor. Otoyol Suriye'nin doğusu ve kuzeyinden ülkenin geri kalan kesimlerine buğday ve pamuk taşımacılığı için kullanılıyor. Ayrıca Ürdün, Suudi Arabistan, Türkiye ve Arap ülkeleriyle ticaret de bu yol üzerinden yapılıyor.
Esad Moskova’da iddiası
HTŞ liderliğindeki grupların uzun bir hazırlık ve hazırlık sürecinden sonra Batı Halep kırsalında Suriye ordusuna yönelik saldırı başlatması İsrail’in Lübnan’da Hizbullah’a, ardından Suriye’de Esad ve İran güçlerine yönelik hava saldırılarını arttırması ardından gelmesi dikkat çekti. Suriye’de harekâtı başlatan gruplara yakın kaynaklar, bölgede şiddetli çatışmalar yaşanırken Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmek üzere Moskova’ya gittiğini ileri sürdü. Haberde, 2015 yılında İdlib’in Şam yönetimi tarafından kaybedilmesi sırasında da da Esad’ın Moskova’ya giderek Putin’den destek istediği ifade edildi.
Dronlarla uyarı
Çatışma bölgelerinde Esad güçlerine ve zırhlı araçlara karşı intihar dronu ile saldıran gruplar, dronlarla uyarı pusulaları atıyor. Dronlarla ordunun toplandığı alanlara atılan pusulalarda askerlere, “Nusayri-rejim ordusundan ayrılmaları” isteniyor.